Doğu Anadolu bölgesinin kuzey bölümünü oluşturan Karasu Havzası; fiziki ve coğrafi
özellikleriyle zorlu, ancak doğal geçit özelliği gösteren bir yapıdadır. Bu durum; İran,
Kafkasya ve Anadolu arasında bağlayıcı mahiyette olmasını sağladığından, Karasu
Havzası’nda cereyan eden siyasi hadiseler, burada bulunan siyasi teşekkülleri etkilediği gibi
çevresindeki organizasyonları da doğrudan etkisi altına almıştır. Elbette bu durum Karasu
Havzası’nın da benzer şekilde etki altında olmasına da sebep olmuştur.
Karasu Havzası’nın tarihin bilinen ilk dönemlerinden beri Anadolu’nun siyasi ve
iktisadi gelişiminin önemli bir parçası olduğu muhakkaktır. Ayrıca bölgenin arazi yapısının
çoğunlukla yüksek ve engebeli oluşu, Karasu Havzası’na özel bir kültürün oluşmasını
sağlamıştır. Bizans İmparatorluğu’nun Ermeni prenslikleri üzerindeki otoritesini
sağlamlaştırma girişimleri ve dolayısıyla Bizans-Ermeni ilişkileri, bu anlamda bölgenin
kültürel hayatının siyasileşmesi ve bu sürecin hemen ardından Türklerin, Doğu Anadolu ve
Karasu Havzası’nda gözükmeleri süreci bölgede yeni bir siyasi tarihin sayfasını aralamıştır.
Saltuklular ve Mengücekliler ile başlayan bu siyasi serüven ile bölgede yeni idari ve
iktisadi kurumlar ortaya çıkmıştır. Büyük Selçuklulardan nakledilen idari düzen; Anadolu’da
özellikle Türkiye Selçukluları’nın oluşturduğu sistem aracılığıyla, coğrafyanın gerçeklerine
göre harmanlanmıştır. Bu harmanlanmış ve kendi içerisinde sentez haline gelmiş olan sistem,
Karasu Havzası’nın Türkiye Selçukluları idaresine girmesi ile bu bölgede de tatbik edilmiştir.
Kösedağ Savaşı ile Türkiye Selçuklularının bir vasal haline gelişi, Karasu Havzası’nın Moğol
hakimiyetine girmesi siyasi tarihini etkilediği gibi iktisadi ve kültürel yapısını da
değiştirmiştir.
The Karasu Basin, which forms the northern part of the Eastern Anatolia region; It is
a difficult structure with its physical and geographical features, but it has a natural passage
feature.This situation; Since Iran has a binding nature between the Caucasus and Anatolia,
the political events that took place in the Karasu Basin not only affected the political
organizations in this area, but also directly influenced the organizations around it. Of
course,this situation also caused the Karasu Basin to be under the same influence.
It is certain that the Karasu Basin has been an important part of the political and
economic development of Anatolia since the earliest known periods of history.In addition, the
fact that the land structure of the region is mostly high and rugged has created a culture
specific to the Karasu Basin.The attempts of the Byzantine Empire to consolidate its authority
over the Armenian principalities, and therefore the Byzantine-Armenian relations, politicized
the cultural life of the region in this sense.The process of the Turks appearing in Eastern
Anatolia and the Karasu Basin right after this process opened the page of a new political
history in the region.
With this political adventure that started with the Saltuks and Mengüceks, new
administrative and economic institutions emerged in the region.Administrative order
transferred from the Great Seljuks; It was blended according to the realities of the geography,
especially through the system created by the Turkish Seljuks in Anatolia.This blended system,
which has become a synthesis in itself, has been applied in this region after the Karasu Basin
came under the administration of the Turkish Seljuks.The fact that the Turkish Seljuks became
a vassal with the Kösedağ War, and the entry of the Karasu Basin under the Mongol
domination affected its political history as well as changed its economic and cultural structure.
