dc.contributor.advisor |
Koçyiğit, Sezai |
|
dc.contributor.author |
Yıldız, Fadime Ezgi |
|
dc.date.accessioned |
2021-11-26T12:14:18Z |
|
dc.date.available |
2021-11-26T12:14:18Z |
|
dc.date.issued |
2021-11-09 |
|
dc.date.submitted |
2021-07-01 |
|
dc.identifier.citation |
Yıldız, F.E. (2021) Erken çocuklukta öz düzenleme ile bilişsel tempo arasındaki ilişki (yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4567 |
|
dc.description.abstract |
Bu araştırma, çocukların öz düzenleme beceri düzeyi ile sahip oldukları bilişsel
tempo boyutu arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama
modelinde gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın örneklemine, oransız kademeli örnekleme yöntemiyle belirlenen 2018-
2019 eğitim öğretim yılında Uşak ili merkez ilçesine bağlı ilkokulların anasınıflarında
eğitim alan 124, özel anaokulunda eğitim alan 91, resmi anaokullarında eğitim alan 137
okul öncesi dönem çocuğu olmak üzere toplam da 352 çocuk dahil edilmiştir.
Çalışmada veri toplama aracı olarak Wright (1971) tarafından geliştirilen Kansas
Okul öncesi Çocuklar İçin Düşünsellik-İçtepisellik Ölçeği A formu ve Smith Donalt vd.
(2007) tarafından geliştirilen Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır.
Verilerin analizinde, SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Ölçeklerden elde
edilen değerlere ait normallik analizleri yapıldıktan sonra iki gruplu karşılaştırmalarda
İlişkisiz Örneklemler İçin t-Testi ve Mann Whitney U testi, üç ve daha fazla gruplu
karşılaştırmalarda ise Anova ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Öz düzenleme becerisi
ve bilişsel tempo arasındaki ilişkiyi incelemek için İkili Lojistik Regresyon Analizi
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öz düzenleme becerisi ile bilişsel tempo arasında
pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çocukların öz düzenleme beceri düzeylerindeki
artışla birlikte reflektif olma olasılıkları artarken impulsif olma olasılıklarının azalmakta
olduğu saptanmıştır. |
tr_TR |
dc.description.abstract |
The aim of the study was to examine the relationship between the self-regulation
levels of children and the conceptual tempo dimension they had. The study was conducted
as a relational survey model.
The sample of the study included 352 preschool children who were determined with
disproportionate stratified sampling method and who had education in the 2018-2019
academic year in the kindergartens of the primary schools (n=124), private kindergartens
(n=91), and official kindergartens (n=137) in the central district of Uşak, Turkey.
The Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschool Children-Form A developed
by Wright (1971) and the Preschool Self-Regulation Assessment developed by Smith
Donalt et al. (2007) were used as data collection tools in the study.
Data were analyzed using SPSS 25.0 package program. After conducting the
normality analyses for the values obtained from the scales, t-test for unrelated samples and
Mann-Whitney U test were used in two-group comparisons while Anova and Kruskal
Wallis tests were used for the comparison between three or more groups. Binary Logistic
Regression Analysis was used to examine the relationship between self-regulation skills and
conceptual tempo. The study found a positive significant correlation between self-regulation
skills and conceptual tempo. It has been found that with the increase in the children's self regulation skills, the possibility of them being reflective increases while the possibility of
them being impulsive decreases |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv
ÖZET....................................................................................................................................... v
ABSTRACT ...........................................................................................................................vi
ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii
TABLOLAR DİZİNİ..............................................................................................................xi
EKLER DİZİNİ....................................................................................................................xiv
KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................... xv
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 7
1. ÖZ DÜZENLEME .............................................................................................................. 7
1.1. Öz Düzenlemenin Tanımı............................................................................................ 7
1.2. Öz Düzenlemenin Kuramsal Temelleri ....................................................................... 8
1.3. Farklı Disiplinlerde Öz Düzenlemeyle İlişkili Olarak Görülen Kavramlar............... 12
1.4. Öz Düzenlemeyi Etkileyen Faktörler ........................................................................ 14
1.4.1. Biyolojik Faktörler........................................................................................... 14
1.4.2. Ailesel Faktörler .............................................................................................. 15
1.4.3. Çevresel Faktörler............................................................................................ 15
1.5. Öz Düzenlemenin Alt Boyutları ................................................................................ 16
1.5.1. Dikkati Düzenleme .......................................................................................... 17
1.5.2. Duygu Düzenleme ........................................................................................... 20
1.5.3. Davranış Düzenleme........................................................................................ 22
1.6. Erken Çocukluk Döneminde Öz Düzenlemenin Gelişimi......................................... 25
1.7. Erken Çocukluk Döneminde Öz Düzenlemenin Değerlendirilmesi.......................... 29
1.7.1. Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği................................................................. 29
1.7.2. Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği ..................................................................... 29
ix
1.7.3. Dört-Altı Yaş Çocuklarına Yönelik Öz Düzenleme Becerileri Ölçeğinin
Geliştirilmesi (Anne Formu)............................................................................ 30
1.7.4. Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçeği (ÇDDÖ)............................................ 30
1.7.5. Baş- Ayak Parmakları- Dizler- Omuzlar (Bado) Görevleri Ölçme Aracı ....... 30
1.7.6. Duygu Düzenleme Stratejileri Ölçeği.............................................................. 31
1.7.7. Duygu Düzenleme Kontrol Listesi .................................................................. 32
1.7.8. Nesne Seçiminde Esneklik Görevi .................................................................. 32
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 34
2. BİLİŞSEL TEMPO ........................................................................................................... 34
2.1. Biliş ve Bilişsel Gelişim ............................................................................................ 34
2.2. Bilişsel Gelişim Kuramları ........................................................................................ 35
2.2.1. Piaget’in Bilişsel Gelişim Kuramı ................................................................... 36
2.2.1.1. Piaget’e göre bilişsel gelişim dönemleri ............................................. 36
2.2.2. Vygotsky’nin Bilişsel Gelişim Kuramı ........................................................... 38
2.2.3. Bruner’in Bilişsel Gelişim Kuramı.................................................................. 38
2.3. Bilişsel Stil................................................................................................................. 39
2.3.1. Bilişsel Stil Boyutları....................................................................................... 41
2.3.2. Bilişsel Tempo ve Bilişsel Tempo Boyutları................................................... 42
2.3.2.1. Bilişsel tempoyu belirleme ölçekleri................................................... 43
2.3.2.2. Bilişsel tempo boyutunun çocuklar üzerindeki etkileri....................... 45
2.3.2.3. Kişisel değişkenlerin bilişsel tempo üzerindeki etkisi ........................ 46
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 48
3. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR............................................................................................... 48
4. BÖLÜM............................................................................................................................ 52
4. YÖNTEM.......................................................................................................................... 52
4.1. Araştırmanın Modeli.................................................................................................. 52
4.2. Evren ve Örneklem .................................................................................................... 52
4.3. Veri Toplama Araçları............................................................................................... 56
x
4.3.1. Kişisel Bilgi Formu.......................................................................................... 56
4.3.2. Okul Öncesi Çocuklar İçin Düşünsellik İçtepisellik Ölçeği (Kansas
Reflection-Impulsivity for Preschool-KRISP)................................................. 57
4.3.3. Okul Öncesi Öz Düzenleme Ölçeği................................................................. 58
4.4. Verilerin Toplanması ................................................................................................. 62
4.5. Verilerin Analizinde Kullanılan Yöntemler .............................................................. 62
5. BÖLÜM............................................................................................................................ 64
5. BULGULAR ..................................................................................................................... 64
5.1. Öz Düzenleme Becerileri ile Bilişsel Tempo Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgular 64
5.2. Öz Düzenleme Becerilerine İlişkin Bulgular............................................................. 65
5.3. Çocukların Bilişsel Tempo Boyutuna Yönelik Düşünme Süreleri ve Hata
Sayılarına İlişkin Bulgular....................................................................................... 81
5. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 91
6. KAYNAKLAR............................................................................................................... 107
7. EKLER ........................................................................................................................... 127
ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 134 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Öz Düzenleme, Bilişsel Tempo, Bilişsel Stil, Erken Çocukluk Dönemi |
tr_TR |
dc.subject |
Self-regulation, conceptual tempo, cognitive style, early childhood period |
tr_TR |
dc.title |
Erken çocuklukta öz düzenleme ile bilişsel tempo arasındaki ilişki |
tr_TR |
dc.title.alternative |
The relationship between cognitive tempo and self regulation in early childhood |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Okul Öncesi Eğitim Ana Bilim Dalı |
tr_TR |