Bazı pamuk çeşitlerinin yaprak özelliklerinin tetranychus urticae (acarı: tetranychidae)’nin biyolojisi, üremesi ve avcı akar phytoseiulus persimilis (acarı: phytoseiidae)’in performansına etkileri

Abstract

Amaç: Bu çalışmada bazı pamuk çeşitlerinin (Gloria, Lima, Carla, DP-396, Edessa ve ST 468) yaprak özelliklerinin Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)’nin biyolojisi, üremesi ve avcı akar Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae)’in performansına etkileri araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: Çalışma Petri kaplarında farklı pamuk çeşitleri üzerinde 25±1 ºC sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve 16 saat aydınlatmalı iklim odasında gerçekleştirilmiştir. Bulgular: T. urticae’nin Gloria, Lima, Carla, DP-396, Edessa ve ST-468 çeşitlerinde toplam gelişme süreleri sırasıyla 9,70, 9,84, 10,57, 10,64, 11,91 ve 11,80 gün olarak belirlenmiştir. Yaprak tüylülüğünün artması ile ergin öncesi ve toplam gelişme dönemlerinin süreleri önemli ölçüde artmıştır. T. urticae’nin ovipozisyon periyodu en uzun Gloria (27,5 gün) ve Lima (25,1 gün) çeşitlerinde, en kısa ise Edessa (16,4 gün) ve ST-468 (17,4 gün) çeşitlerinde saptanmıştır. Bırakılan toplam yumurta sayısı en yüksek Gloria (135,6 adet) ve Lima (131,4 adet) çeşitlerinde saptanmıştır. Kalıtsal üreme yeteneği (r), artış oranı sınırı ( ) ve net üreme gücü (R0) en yüksek az tüylü (Gloria ve Lima) ve orta tüylü (Carla, DP 396), en düşük ise çok tüylü (Edessa, ST-468) pamuk çeşitlerinde elde edilmiştir. Ortalama döl süresi (T) en uzun çok tüylü çeşitler Edessa (19,03 gün) ve ST-468 (18,61 gün) çeşitlerinde saptanmıştır. Farklı av yoğunluklarına bağlı olarak T. urticae yumurtaları ile beslenen avcı akar Phytoseiulus persimilis’in tükettiği av sayısı ile pamuk çeşitleri arasında istatistiksel fark görülmemiştir. Ancak av olarak T. urticae’nin protonimf dönemi verildiğinde P. persimilis’in tüketimi sayısal olarak en fazla az tüylü çeşitler olan Gloria ve Lima’da saptanmıştır. Ayrıca avcının x yumurta ve protonimflere saldırı oranı en yüksek Gloria (az tüylü) pamuk çeşidinde saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada pamuk çeşitlerindeki yaprak tüylülük özelliğinin T. urticae’nin gelişme, üreme ve popülasyon parametrelerini ve avcı akar P. persimilis’in av tüketim kapasitesini (protonimfler için) etkilediği saptanmıştır.

Objective: In this study, the effect of leaf characteristics of some cotton varieties (Gloria, Lima, Carla, DP-396, Edessa and ST-468) on the biology and reproduction of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) and the performance of the predatory mite Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseidae) were investigated. Material and Methods: The study was carried out on different cotton varieties in Petri dishes at 25 ± 1 oC temperature, 65 ± 5% relative humidity and 16 hours lighting in a climate chamber. Results: Total development periods of T. urticae on Gloria, Lima, Carla, DP-396, Edessa and ST-468 varieties were 9.70, 9.84, 10.57, 10.64, 11.91 and 11.80 days, respectively. The developmental periods of immature stages and total preadults increased significantly with increasing leaf hairiness. The longest oviposition period of T. urticae was detected in low hairy varieties, Gloria (27.5 days) and Lima (25.1 days) and the shortest was in high hairy varieties, Edessa (16.4 days) and ST-468 (17.4 days). The highest total fecundity was determined in Gloria (135.6 eggs) and Lima (131.4 eggs) varieties. The highest intrinsic rate of increase (r), finite rate of increase ( ) and net reproductive rate (R0) were obtained in low hairy (Gloria and Lima) and medium hairy (Carla, DP 396), the lowest in high hairy (Edessa, ST-468) cotton varieties. The longest mean generation time (T) was detected in high hairy varieties, Edessa (19.03 days) and ST-468 (18.61 days). The predation rate of P. persimilis feeding on T. urticae eggs was not statistically different among the cotton varieties depending on different prey densities. The predation rate of P. persimilis, however, was numerically xii highest in low hairy varieties Gloria and Lima when T. urticae protonymphs were given as prey. In addition, the highest attack rate () of the predator to eggs and protonymphs was detected in Gloria (low hairy variety). Conclusion: The result of this study showed that leaf hairiness in cotton varieties affected the development, reproduction and population parameters of T. urticae and the predation rate of P. persimilis (for protonymphs).