Bu araştırma Milli Eğitim Bakanlığına bağlı meslek liselerinde görev yapan meslek
dersi öğretmenlerinin mesleki gelişim olgusuna bakış açılarını açıklamaya çalışan nitel bir
araştırmadır. Araştırma olgubilim desenine göre yürütülmüştür. Araştırmada amaçlı
örnekleme türlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi seçilmiştir. Aydın ilinde
bulunan meslek liselerinde görev yapan meslek dersi öğretmenlerinden gönülülük esasına
dayalı olarak altısı kadın, sekizi erkek, toplam 14 meslek dersi öğretmeni belirlenmiş ve bu
öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşmeler yapılmıştır.
Betimsel analiz ve içerik analizine tabi tutulan verilerden elde edilen bulgulara göre meslek
öğretmenleri, mesleki gelişimi, kendini yenilemek, kurslara katılmak, kendini güncellemek,
hizmet içi eğitim almak, gündemi takip etmek, yeniliklere uyum sağlamak, alanyazın taramak,
yeni şeyler öğrenmek, çağa ayak uydurmak, teknolojiye uyum sağlayabilmek olarak
tanımlamaktadırlar. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre meslek öğretmenleri, meslek
hayatlarının ilk yıllarında mesleki anlamda gelişime ihtiyaç duyarken, ilerleyen yıllarda bu
ihtiyaç özel alan bilgisine doğru kaymıştır. Öğretmen görüşlerine göre düzenlenen mesleki
gelişim etkinliklerinin eksik tarafları, farkındalığın olmaması, sürenin yetersizliği, içeriğin
çok yoğun ya da yetersiz olması, eğitmenlerin yeterli bilgiye sahip olmaması, eğitimlerin
içeriklerinin eski olması, sunumların sıkıcı olması, eğitimlere ulaşımın zor olması, eğitimlere
amacı dışında katılım gösterilmesi ve öğretmenlerde öğrenmeye karşı direnç oluşması
şeklinde ifade edilmiştir. Öğretmenler, mesleki gelişimlerine yönelik olarak üniversitelerle
işbirliğine gidilmesini, yüksek lisans yapma isteklerinin okul yönetimleri tarafından
desteklenmesini, sektör ile işbirliğine gidilerek yenilikleri ve alanlarıyla ilgili gelişmeleri
takip etmek istediklerini söylemişlerdir. Araştırmada öğretmenlerin mesleki gelişimi önündeki
engellerin öğrenci hazırbulunuşluğunun yetersiz olması, uygulama alanlarının yetersizliği,
fiziki şartların olumsuzluğu, öğrenci güdülenme düşüklüğü, yönetsel yaklaşım, okula öğrenci
seçim şekli, iş yükü fazlalığı veli önyargısı ve ilgisizliği olarak tanımlandığı görülmüştür.
vi
Ağırlıklı olarak sınıf mevcutlarının azlığı, okul yönetiminin desteği, öğrenci
hazırbulunuşluğunun oluşu ve kişisel güdülenmelerinin meslek dersi öğretmenlerinin mesleki
gelişim anlamında öğretmenleri motive ettiği öğrenmen ifadelerinden anlaşılmıştır.
Öğretmenlerin mesleki gelişim kavramını genelde hizmetiçi eğitim, kurs, seminer ya da temel
hazırlayıcı eğitim olarak düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin mesleki
gelişimlerine yönelik ihtiyaçlarını, olumsuz düşüncelerini, planlarını ve önerilerini sunarken
farkında olmadan mesleki gelişimin farklı etkinliklerle de yapılabileceği gerçeğine ulaştıkları
görülmüştür.
This research is a qualitative one that tries to explain the perspectives of vocational
course teachers working in vocational high schools affiliated to the Ministry of National
Education on the phenomenon of professional development. In the research, maximum
variation sampling method, one of the purposeful sampling types, was chosen. A total of 14
vocational course teachers, six women and eight men, were determined on a voluntary basis
among the vocational course teachers working in vocational high schools in Aydın, and
interviews were conducted with these teachers using a semi-structured interview form. The
results of the descriptive and content analysis revealed that vocational teachers defined the
professional development as renewing themselves, attending courses, updating themselves,
receiving in-service training, following the agenda, adapting to innovations, reviewing the
literature, learning new things, keeping up with the times and being able to adapt to
technological changes. According to the findings of the research, vocational teachers needed
professional development in the first years of their professional life, this need shifted to
subject area competencies in the following years. Lack of awareness of teachers, insufficiency
in duration of trainings, intense or inadequate course programs, lack of competence of
trainers, outdated training programs, boring presentations, difficulty to access to trainings,
unintended participation in trainings, and resistance to learning were stated as the negative
aspects of the professional development activities. It was stated by the teachers that the
educators involved in professional development activities do not have sufficient knowledge
and skills. Teachers said that they wanted cooperation with universities for their professional
development, to be encouraged by school administrators for the desire to do a master's degree,
to follow innovations and developments in their fields by collaborating with the sector. In the
study, the teachers defined the barriers to their professional development as students’ lack of
readiness, inadequacy of workplaces, negative physical conditions, low student motivation,
administrative approach, student selection style, excessive workload, parent prejudice and
viii
indifference. It has been understood that small class sizes, the support of the school
administration, student readiness and personal motivation motivate teachers in terms of
professional development. It has been revealed that teachers express professional
development as in-service training, courses, seminars or basic preparatory education. It has
been seen that while teachers are presenting their needs, negative thoughts, plans and
suggestions for their professional development, they unconsciously reach the fact that
professional development also can be done with different activities.
