Kinetoskop ve sinematografi gibi cihazların icadı ile ortaya çıkan sinema, ilk günden
itibaren ilgi çekmiş, farklı türlerde hikâyeleri izleyici ile buluşturarak, en sevilen sanatlardan
biri haline gelmiştir. Edebi eserler, toplumsal olaylar, mitolojik öyküler ise filmlerin
yaratılmasındaki dayanak noktalarından olmuştur. Ütopyaların antitezi olan distopyalar da,
öncelikle edebiyat ürünü olarak ortaya çıkmış, daha sonra bilimkurgu türüne eklemlenerek
beyazperdeye taşınmıştır. Tezin ana konusu distopik öykülerin, geçmişten bugüne yaşadığı
trajedilere rağmen güçlü bir ulus devlet olmayı başarmış Japon anime sinemasına
yansımasıdır. Bu çerçevede öncelikle edebiyat ürünü olarak ütopya ve distopya kavramları
ele alınmış, daha sonra bilimkurgu ve siberpunk türlerinin tanımı yapılarak distopik
kurgular incelenmiştir. Kendine has kültürüyle dikkat çeken Japonya’nın tarihi, mitolojisi ve
kimliğinin sanat yapıtlarına yansımasına bakılmış, bu doğrultuda örnek filmlerin analiziyle,
1990 sonrası distopik animelerinin olay örgülerinin oluşmasında, Japonya’nın geçmişinin
etkileri araştırılmıştır.
Cinema, which emerged with the invention of devices such as kinetoscope and
cinematography, has attracted attention since the day it was first invented, and it has become
one of the most popular arts by bringing together different kinds of stories with the
audience. Literary works, social events, and mythological stories have been the mainstay in
the creation of films. Dystopias, which are the antithesis of utopias, first emerged as a
literary product, and later moved to the silver screen by being articulated with the genre of
science fiction. The main subject of the thesis is the reflection of dystopian stories to the
Japanese anime cinema, which has managed to become a strong nation state despite the
tragedies it has experienced from the past to the present. In this framework, first of all, the
concepts of utopia and dystopia as literary products were discussed, then the definitions of
science fiction and cyberpunk genres were made and dystopian fictions were examined. The
reflection of the history, mythology and identity of Japan, which draws attention with its
unique culture, on the works of art was examined, and in this direction, the effects of Japan's
past on the formation of the plots of the dystopian animes after 1990 were investigated by
analyzing the sample films.
