Önemli bir doğal kaynak olan ormanlar zaman içerisinde tüm medeniyetler için çeşitli
ihtiyaçların giderildiği alanlar olmuştur. İnsanlığın ilk zamanlarında beslenme ve barınma
ihtiyaçlarının karşılanması için ihtiyaç duyulan ormanların, teknolojinin gelişimi ile
fonksiyonları değişmiştir. Sanayi, ulaşım ve yakacak ihtiyalarının giderilmesi başta olmak
üzere birçok farklı sektörde ormanlardan elde edilen ürünlerin kullanılması ormanların
devletler için değerini artırmıştır.
Osmanlı Devleti çağdaşı olan Avrupa devletlerinden birkaç yüzyıl sonra da olsa
ormanların önemini kavramış korunması, bilimsel yöntemler göz önünde bulundurularak
yönetilmesi ve elde edilecek gelirlerin artırılması konusunda birçok ıslahat yapmıştır. Bu
ıslahatlar ve fermanlar sayesinde orman müdürlükleri ve hatta nezaretler kurulmuştur. Eldeki
orman varlığının anlaşılması ve bu ormanlardan elde edilen ürünlerin miktar ve değerinin
saptanması amacı ile R.1323 ve R.1325 senelerinde orman istatistikleri hazırlatılmıştır.
Bu çalışmada merkeziyetçi bir anlayış ile hazırlanmış olan ve 1329 senesinde
Dersaadet Mahmud Bey matbaasında bastırılan “Memâlik-i Osmâniye’nin 1325 Senesine
Mahsus Orman İstatistiği’nin” transkripsiyonu ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu çalışma
ile günümüzde giderek önem kazanan çevre tarihi çalışmalarına katkıda bulunmak
amaçlanmaktadır.
As an important natural resource, forests have been areas where various needs are met
for all civilizations over time. The functions of forests, which were needed to meet the
nutritional and shelter needs in the early days of humanity, have changed with the
development of technology. The use of products obtained from forests in many different
sectors, especially to meet the needs of industry, transportation and fuel, has increased the
value of forests for states.
A few centuries later Ottoman Empire, such as its peer contemporary European states,
has understood the importance of forests and made many reforms to protect it, to manage
them by considering scientific methods and to increase the income to be obtained. Under
favour of these reforms and decrees, forest directorates and even supervisions were
established. Forest statistics were prepared in R.1323 and R.1325 in order to understand the
existing forest assets and to determine the amount and value of the products acquired these
forests.
In this study, the transcription and evaluation of the "Forest Statistics of Memâlik-i
Osmaniye Dated 1325" which was prepared with a centralist understanding and printed in
1329 at Dersaadet Mahmut Bey's printing house is presented. By this study, it is aimed to
contribute environmental history studies which is gradually gaining importance nowadays.
