Eğitim ve öğretimin etkili ve verimli olabilmesi için üniversitelerin niteliğinin
arttırılması, gelişimlerini sürdürmesi ve etik davranışlar barındırması çok önemlidir. Bu
araştırmada üniversitelerin önemli paydaşlarından biri olan araştırma görevlilerinin,
tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden, ilişkisel tarama modeli ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Ege Bölgesi’nde 2019-2020 eğitim öğretim
yılında devlet üniversitelerinde görev yapmakta olan 5503 araştırma görevlisi
oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem çalışması yapılmayıp, çalışma evreninin tamamı
kullanılmaya çalışılmış; 427 araştırma görevlisinden geri dönüş alınmıştır. Veri toplama
aracı olarak kullanılan Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Örgütsel Sinizm Ölçeği ile toplanan
veriler SPSS 24.0 programı ile analiz edilmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre; araştırma görevlilerinin tükenmişlik düzeylerinin en
yüksek puan ortalaması, kişisel başarı boyutunda çıkmıştır. Bunu duygusal tükenme boyutu
izlerken; en düşük puan ortalaması ise duyarsızlaşma boyutundadır. Örgütsel sinizm
algılarının ise en yüksek puan ortalaması bilişsel boyutta çıkmıştır. En düşük puan
ortalaması ise duyuşsal boyuttadır. Cinsiyet değişkenine göre tükenmişlik ve örgütsel sinizm
kavramları arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Kadın ve erkeklerin birbirlerine yakın algı
düzeylerine sahip oldukları görülmüştür. Araştırma görevlilerinin medeni durumları ile
kişisel başarı boyutu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Evli olan araştırma
görevlilerinin tükenmişlik düzeyleri ve örgütsel sinizm algıları bekar olanlara göre daha
yüksektir. Yaş değişkenine göre 40 ve üzeri yaş grubundaki araştırma görevlilerinin diğer
araştırma görevlilerine göre daha fazla puan ortalamasına sahip olduğu belirlenmiştir
Mesleki kıdem değişkeni ile duygusal tükenme ve kişisel başarı boyutları arasında
vi
anlamlı farklılık görülmüştür. Örgütsel sinizm kavramının tüm alt boyutlarıyla mesleki
kıdem arasında anlamlı farklılık vardır. Eğitim durumu değişkeninin tükenmişlik ve örgütsel
sinizmi etkilemediği görülmüştür. Fakülte değişkeni ile örgütsel sinizm kavramının
duyuşsal alt boyutu arasında anlamlı fark vardır. Tıp fakültesinde çalışan araştırma
görevlilerinin ziraat fakültesinde çalışan araştırma görevlilerinden daha yüksek düzeyde
algıya sahip oldukları tespit edilmiştir. Mesleki doyum değişkeni ile tükenmişlik ve örgütsel
sinizm kavramları arasında anlamlı farklılıklar vardır. Tükenmişlik ve örgütsel sinizm
kavramları ile alt boyutları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur.
Bu sonuçlar doğrultusunda görev tanımlarının açık ve net olması, kısa çalışma saatleri, ödül
kaynağının artırılması, uyum eğitimleri ve hizmet içi eğitimlerin yapılması, diğer akademik
personellerin de araştırmaya dahil olması gibi çeşitli öneriler sunulmuştur.
In order for education and training to be effective and efficient, it is very important
for universities to increase their quality, continue their development and have ethical
behaviors. In this study, it was aimed to determine the relationship between burnout levels
and organizational cynicism perceptions of research assistants, who are one of the important
stakeholders of universities. The research was carried out with relational scanning model,
one of the quantitative research methods. The universe of the research consists of 5503
research assistants who work at official universities in the 2019-2020 academic year in the
Aegean Region. Sampling study was not done in the study, it was tried to use the whole
population of the study; Feedback was received from 427 research assistants. Maslach
Burnout Scale and Organizational Cynicism Scale, which are used as data collection tools,
were analyzed with SPSS 24.0 program.
According to the research results; The highest average score of the burnout levels of
research assistants was found in the personal achievement dimension. Following this
dimension of emotional exhaustion; the lowest mean score is in the dimension of
depersonalization. The highest mean score of organizational cynicism perceptions was
found in the cognitive dimension. The lowest average score is on the affective dimension.
There is no significant difference between the concepts of burnout and organizational
cynicism according to the gender variable. It has been observed that men and women have
close perception levels. A significant difference was found between the marital status of the
research assistants and the personal success dimension. The burnout levels and
organizational cynicism perceptions of the married research assistants are higher than the
single ones. According to the age variable, it was determined that the research assistants in
the age group 40 and over had a higher average score than other research assistants. A
significant difference was observed between the professional seniority variable ix and the
viii
emotional exhaustion and personal success dimensions. There is a significant difference
between professional seniority and all sub-dimensions of organizational cynicism. It was
observed that the educational status variable did not affect burnout and organizational
cynicism. There is a significant difference between the faculty variable and the affective
sub-dimension of the concept of organizational cynicism. It has been determined that
research assistants working in the medical faculty have a higher level of perception than the
research assistants working in the agricultural faculty. In line with these results, various
suggestions were made such as clarity of job descriptions, shorter working hours, increasing
the source of reward, providing orientation and in-service training, and including other
academic staff in the research.
