dc.contributor.advisor |
Bostan, Aziz |
|
dc.contributor.author |
Cin, Zeynel |
|
dc.date.accessioned |
2021-11-25T11:25:44Z |
|
dc.date.available |
2021-11-25T11:25:44Z |
|
dc.date.issued |
2021-11-10 |
|
dc.date.submitted |
2021-03-12 |
|
dc.identifier.citation |
Cin, Z. (2021) Konaklama işletmelerinde çalışanların işlerinde algıladıkları stres faktörleri, stres durumundaki tavırları ve stresle baş etme stratejileri: Kuşadası’ndaki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik bir uygulama (yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4449 |
|
dc.description.abstract |
Günümüzün en önemli sorunlarından biri olan stres, hem çalışma hayatında hem de
sosyal yaşantıda insanların sıklıkla karşılaştığı ve bireylerde derin izler bırakabilen bir
durumdur. Stres bugün ortaya çıkan bir kavram olmayıp geçmişten günümüze kadar süre
gelen, kişinin sosyal ilişkilerini, iş performansını, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen ve
üzerinde durulması gereken bir kavramdır. Gelişim ve değişim çağında olduğumuzu
düşünecek olursak da bugünün insanının eski dönemlere nazaran daha fazla stres altında
kaldığını söylemek mümkündür. Stres, kritik noktaların aşılması durumunda olumsuz
sonuçlar doğururken öte yandan da belli bir düzeyde yaşanması stresin olumlu yanını da
gösterebilmektedir. Fakat stresin her insanda farklı şekillerde görülebileceği ve farklı
sonuçlar ortaya çıkarabileceği göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Bu bağlamda
örgütlerde yöneticilerin çalışanlar üzerinde neyin stres yarattığını, nasıl tepkiler verdiklerini
ve stresle başa çıkma yollarının neler olduğu konusunda yeterli bilgiye sahip olmaları
gerekmektedir.
Bu çalışmada, Kuşadası’ndaki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinde çalışanlar
üzerinde stres yaratan etmenlerin neler olduğu, stresle baş etmek için hangi yöntemlere
başvurdukları ve stres durumunda hangi tavırları sergiledikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Ayrıca stres yaratan faktörlerin, stresle baş etme stratejilerinin ve stres durumundaki
tavırların demografik özeliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı ortaya koyulmaya
çalışılmıştır.
Araştırma sonucunda, otel çalışanları üzerinde stres yaratan en önemli etkenin “iş
yükü/kariyer” faktörü olduğu tespit edilmiştir. Stresle baş etme stratejilerinde çalışanların en
iv
fazla tercih ettikleri yöntem ise pozitiflik boyutunda yer alan “Elinden gelenin en iyisini
yaptığına inanmak” olarak tespit edilmiştir. Çalışanların stres durumunda gösterdikleri
tavırlara ilişkin sonuçlar ise işe yönelik tepki faktörünün olduğu tespit edilmiştir. Bununla
birlikte çalışanların iş performansının ve verimliliğinin olumsuz yönde etkilendiği sonucu
ortaya çıkmıştır.
Araştırmanın diğer bir sonucu ise, otel çalışanlarının demografik özellikleri ile stres
yaratan faktörler, stresle baş etme stratejileri ve stres durumundaki tavırları arasında anlamlı
bir farklılık tespit edilmiştir. |
tr_TR |
dc.description.abstract |
Stress, which is one of the most important problems of today, is a situation that people
frequently encounter, both in working life of social life, and can leave deep scars on
individuals. Stress is not a notion that emerges today, it is a notion that continues from the
past to the present, directly affecting the social relations, job performance, quality of life of
the person and should be emphasized. Considering that we are in the age of development
and change, it is possible to say that today's people are under more stress than in the past.
Stress has negative consequences when critical points are exceeded, on the other hand,
experiencing a certain level of stress can also show the positive side of stress. However, it
should not be ignored that stress can be seen in different ways and produce different results
in every person. In this context, managers in organizations need to have sufficient
knowledge about what causes stress on employees, how they react and what are the ways to
cope with stress.
In this study, it has been tried to determine employees the 4 and 5 stars
accommodation business in Kuşadası the factors that cause stress, methods they use to cope
with stress and which attitudes they display in case of stress. In addition, it has been tried to
put forth whether the factors that cause stress, the strategies of coping with stress and the
attitudes in stress situation differ according to demographic characteristics.
As a result of the research, it has been determined that the most important factor
causing stress on hotel employees is the "workload / career" factor. Employees' most
preferred method in the strategies of coping with stress was determined as "believing that
you are doing the best you can" in the positivity dimension. The results regarding the
vi
attitudes of the employees in the situation of stress, were found to be a reaction factor
towards the work. However, it has emerged that the work performance and productivity of
the employees are negatively affected.
Another result of the study is that there is a significant difference between some
demographic characteristics of hotel employees and their stress-inducing factors, their stress
coping strategies and their attitudes in stress. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI................................................................................................i
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ii
ÖZET......................................................................................................................................iii
ABSTRACT ............................................................................................................................ v
ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii
ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xiii
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xiv
EKLER DİZİNİ..................................................................................................................xviii
KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xix
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 3
1. KAVRAMSAL OLARAK TURİZM VE KONAKLAMA İŞLETMELERİ...................... 3
1.1. Turizmin Tanımı ve Yapısı.......................................................................................... 3
1.2. Turizm İşletmeleri........................................................................................................ 7
1.2.1. Konaklama İşletmeleri ......................................................................................... 7
1.2.2. Seyahat İşletmeleri............................................................................................... 8
1.2.3. Yiyecek-İçecek İşletmeleri................................................................................... 8
1.2.4. Diğer Turizm İşletmeleri...................................................................................... 9
1.3. Konaklama İşletmeleri................................................................................................. 9
1.3.1. Konaklama İşletmelerinin Tanımı ve Özellikleri............................................... 10
1.3.2. Konaklama İşletmelerinin Turizm Sektöründeki Yeri ve Önemi ...................... 11
1.3.3. Konaklama İşletmelerinin Sınıflandırılması ...................................................... 12
1.3.3.1. Oteller......................................................................................................... 13
1.3.3.1.1. Karşıladıkları Konaklama İhtiyacının Türü Bakımından Oteller....... 13
1.3.3.1.2. Fiyat Düzeyi Bakımından Oteller....................................................... 14
ix
1.3.3.1.3. Turizm İşletme Belgeli Oteller........................................................... 14
1.3.3.2. Moteller ...................................................................................................... 14
1.3.3.3. Tatil Köyü................................................................................................... 15
1.3.3.4. Kampingler................................................................................................. 15
1.3.3.5. Pansiyonlar................................................................................................. 15
1.3.3.6. Apart Oteller............................................................................................... 15
1.3.3.7. Hosteller ..................................................................................................... 15
1.3.3.8. Oberjler....................................................................................................... 16
1.3.4. Konaklama İşletmelerinin Organizasyon Yapısı ............................................... 16
1.3.5. Konaklama İşletmelerinin Organizasyon Yapısının Gelişim Süreci ................. 17
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 19
2. STRES VE STRES YÖNETİMİ....................................................................................... 19
2.1. Stres ........................................................................................................................... 19
2.1.1. Stresin Tanımı.................................................................................................... 19
2.1.2. Tarihsel Gelişimi................................................................................................ 21
2.1.3. Stres Belirtileri ................................................................................................... 22
2.1.4. Stresin Aşamaları ............................................................................................... 24
2.1.4.1. Alarm Dönemi............................................................................................ 25
2.1.4.2. Direnç Dönemi ........................................................................................... 25
2.1.4.3. Tükenme Dönemi....................................................................................... 25
2.1.5. Strese Yol Açan Faktörler.................................................................................. 26
2.1.5.1. Bireysel Stres Faktörleri............................................................................. 26
2.1.5.1.1. Kişilik ................................................................................................. 27
2.1.5.1.2. Biyolojik Faktörler ............................................................................. 28
2.1.5.1.3. Yaşam Tarzı, Yaş ve Cinsiyet ............................................................ 28
2.1.5.1.4. Aile Yapısı.......................................................................................... 29
x
2.1.5.1.5. Ekonomik Durum ............................................................................... 30
2.1.5.2. Örgütsel Stres Faktörleri ............................................................................ 30
2.1.5.2.1. Çalışma Süreleri.................................................................................. 31
2.1.5.2.2. Aşırı İş Yükü Ve İşin Monotonluğu ................................................... 32
2.1.5.2.3. Ücret Yetersizliği................................................................................ 33
2.1.5.2.4. Rol Çatışması ve Belirsizliği .............................................................. 34
2.1.5.2.5. Kariyer Geliştirememe........................................................................ 35
2.1.5.2.6. Güvensiz Çalışma Koşulları (Fiziksel Koşullar)................................ 35
2.1.5.2.7. Yönetim Tarzı..................................................................................... 36
2.1.5.2.8. Zaman Baskısı .................................................................................... 36
2.1.5.2.9. Organizasyon İçindeki İlişkiler........................................................... 37
2.1.5.2.10. Kararlara Katılamama....................................................................... 38
2.1.5.3. Çevresel Stres Faktörleri ............................................................................ 38
2.1.5.3.1. Ekonomik Sorunlar............................................................................. 39
2.1.5.3.2. Siyasi ve Politik Belirsizlikler............................................................ 39
2.1.5.3.3. Teknolojik Değişim ve Belirsizlikler.................................................. 39
2.1.5.3.4. Sosyal ve Kültürel Değişimler............................................................ 40
2.1.5.3.5. Ulaşım Sorunları................................................................................. 40
2.1.6. Stresin Sonuçları ................................................................................................ 40
2.1.6.1. Stresin Bireysel Sonuçları .......................................................................... 41
2.1.6.1.1. Fiziksel Sonuçlar ................................................................................ 41
2.1.6.1.2. Psikolojik Sonuçlar............................................................................. 42
2.1.6.1.3. Davranışsal Sonuçlar .......................................................................... 42
2.1.6.2. Stresin Örgütsel Sonuçları............................................................................... 42
2.1.6.3. Ölçülü ve Aşrı Stres........................................................................................ 43
2.2. Stres Yönetimi Kavramı ............................................................................................ 44
xi
2.2.1. Stresle Başa Çıkma Stratejileri........................................................................... 45
2.2.1.1. Stresle Başa Çıkmada Bireysel Yöntemler ................................................ 46
2.2.1.2. Stresle Başa Çıkmada Örgütsel Yöntemler................................................ 47
2.2.2. Örgütsel Stresin Azaltılmasında Yöneticilere Düşen Görevler ......................... 49
2.2.3. Örgütsel Stres Yönetiminin Önemi.................................................................... 50
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 52
3. KUŞADASI’NDAKİ 4 VE 5 YILDIZLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE
ÇALIŞAN İŞGÖRENLERE YÖNELİK BİR UYGULAMA............................................... 52
3.1. Çalışmanın Amacı...................................................................................................... 52
3.2. Soru Cümlesi.............................................................................................................. 52
3.3. Çalışmanın Önemi ..................................................................................................... 53
3.4. Çalışmanın Yöntemi .................................................................................................. 54
3.5. Çalışmanın Hipotezleri .............................................................................................. 54
3.6. Çalışmanın Varsayımları ........................................................................................... 56
3.7. Çalışmanın Sınırlıkları............................................................................................... 56
3.8. Çalışmanın Evren ve Örneklemi................................................................................ 57
3.9. Veri Toplama Yöntemi .............................................................................................. 57
3.10. Veri Analizi.............................................................................................................. 58
3.11. Faktör Analizi .......................................................................................................... 59
3.11.1. Stres Yaratan Faktörler Ölçeğine Ait Açıklayıcı Faktör Analizi..................... 59
3.11.2. Stresle Baş Etme Stratejileri Ölçeği Açıklayıcı Faktör Analizi....................... 62
3.11.3. Stres Durumundaki Tavır Ölçeği Açıklayıcı Faktör Analizi ........................... 64
3.12. Bulgular ve Değerlendirmeler ................................................................................. 65
3.12.1. Demografik Bilgilere İlişkin Bulgular ............................................................. 66
3.12.2. Stres Yaratan Faktörler Ölçeğine İlişkin Bulgular........................................... 69
3.12.3. Stresle Baş Etme Stratejileri Ölçeğine İlişkin Bulgular................................... 72
xii
3.12.4. Stres Durumundaki Tavır Ölçeğine İlişkin Bulgular ....................................... 74
3.12.5. Stres Yaratan Faktörlerin Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi............. 75
3.12.6. Stresle Baş Etme Stratejilerinin Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi ... 83
3.12.7. Stres Durumundaki Tavrın Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi .......... 89
4. SONUÇ VE ÖNERİLER ................................................................................................ 97
5. KAYNAKLAR............................................................................................................... 107
6. EKLER ........................................................................................................................... 125
EK-1: Anket Formu............................................................................................................. 125
ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 129 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Stres, Stres Yaratan Faktörler, Stresle Baş Etme, Stres Durumundaki Tavır, Konaklama İşletmeleri |
tr_TR |
dc.subject |
Stress, Factors That Create Stress, Coping With Stress, Attitude Under Stress, Accommodation Business |
tr_TR |
dc.title |
Konaklama işletmelerinde çalışanların işlerinde algıladıkları stres faktörleri, stres durumundaki tavırları ve stresle baş etme stratejileri: Kuşadası’ndaki 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik bir uygulama |
tr_TR |
dc.title.alternative |
The stress factors perceived by employees in the accommodation business, their attitudes in the case of stress, and the strategies to manage with stress: an application for the 4 and 5 stars accommodation business in Kuşadası |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı |
tr_TR |