dc.contributor.advisor |
Çolakoğlu, Ülker |
|
dc.contributor.author |
Anış, Esra |
|
dc.date.accessioned |
2021-11-25T11:17:35Z |
|
dc.date.available |
2021-11-25T11:17:35Z |
|
dc.date.issued |
2021-11-10 |
|
dc.date.submitted |
2021-03-24 |
|
dc.identifier.citation |
Anış, E. (2021) Restoran işletmelerinde marka kişiliğinin tüketici satın alma motivasyonları (güdüleri) üzerine etkisi: franchise işletmesinde bir uygulama (yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4446 |
|
dc.description.abstract |
Restoran işletmelerinde marka kişiliğinin tüketici satın alma motivasyonları
(güdüleri) üzerine etkisinin incelendiği bu araştırmada birincil ve ikincil kaynaklardan
yararlanılmıştır. Marka kişiliğinin restoran işletmelerinde tüketicilerin satın alma davranışını
motive eden unsurların ne derecede etkili olduğu hipotezler aracılığıyla sınanmış olup
literatürle de desteklenmiştir. Akademisyenlere, turizm profesyonellerine ve ilgililere bilgi
vermek; literatüre ve uygulamaya katkı sağlamak ve yol göstermek amaçlanmıştır.
Franchise işletmesinde yapılan bu uygulama ile restoran işletmelerinde, marka
kişiliğinin tüketici satın alma motivasyonları (güdüleri) üzerindeki etkisi anlaşılacaktır.
Ayrıca yaşam tarzı ve psikografik özellikleri içeren bilgiler ile restoran işletmelerinin
hedefledikleri potansiyel tüketicileri daha iyi yansıtacağı düşünülmektedir.
Araştırmanın çalışma evreni, işletmenin aylık ortalama müşteri sayısı 6000 kişi
olarak belirlenmiştir. Örneklemini ise çalışmanın kısıtlı zaman ve maliyet kıstaslarına göre
sadece İzmir’deki bir AVM’de şubesi bulunan uluslararası bir franchise işletmesinde
(marka) gerçekleşmiştir. İşletme yönetiminden anket izni çerçevesince işletme
tüketicilerinden kolayda örnekleme yöntemiyle toplanan anketlerin 313 tanesi kullanılabilir
olarak belirlenmiştir. Ayrıca ankette yer alan farklı (Marka kişiliği 12 soru ve satın alma
motivasyonları dört model kategorisinde 16 soru ile ölçen 5’li Likert tipi ölçek ) alt
boyutları içeren toplam 28 ifade, demografik ve diğer özellikler ile sınırlı bir araştırmadır.
Bu araştırmada yöntem olarak nicel araştırma yöntemi ve aynı zamanda veri
toplamak için ise yüz yüze anket tekniği kullanılmaktadır. SPSS paket programı kullanılarak
verilerde istatiksel analizler de yapılmıştır.
vi
Araştırma sonuçunda, katılımcıların demografik özelliklerine göre; satın alma
motivasyon modelleri ve marka kişiliği algılarında anlamlı faklılıklar görülmüştür. Restoran
işletmelerinde marka kişiliğinin tüketici satın alma motivasyonları üzerinde etkisi olduğu
belirlenmiştir. |
tr_TR |
dc.description.abstract |
To examine the effect of brand personality on consumer purchasing motivations
(motives) in restaurant businesses were used primary and secondary sources in this study.
Brand personality in restaurant businesses to what extent the factors that motivate
purchasing behavior are effective has been tested through hypotheses and supported by the
literature. It is aim to give information to academicians, tourism professionals and those
who interested in this subject; to contribute and lead to literature and practice.
With this practice in the franchise operation, it is going to be understood that the
influence of brand personality on consumer purchasing motivations (motives) in restaurant
businesses. It is also considered that the information containing lifestyle and psychographic
features will better reflect the potential consumers that restaurant businesses are targeting.
The research's universe is with the average number of customers per month of the
enterprise is determined as 6000 people. The sample of the study is based on the limited
time and cost criteria of the study; it only took place in an international franchise business
(brand) that has a branch in a shopping mall in İzmir. Within the framework of the survey
permission from the business management, the surveys collected from the consumers of the
enterprise by using convenience sampling method 313 of the surveys collected were
determined as available. Beside to this, a total of 28 expressions including different sub dimensions in the questionnaire (Likert-type scale of 5 with Brand Personality 12 questions
and Purchasing Motivations 4 model categories with 16 questions) is a research limited to
demographics and other features.
In this research, the quantitative research method is used as a method and also face-
viii
to-face survey technique is used to collect data. Statistical analyses were also performed on
the data using the SPSS package program.
As a result of the research, meaningful differentiities were seen in purchasing
motivation models and brand personality perceptions according to the demographic
characteristics of the participants. It has been determined that brand personality has an effect
on consumer purchasing motivations in restaurant businesses. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI...........................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI............................................................................iv
ÖZET...................................................................................................................................v
ABSTRACT ........................................................................................................................vii
ÖNSÖZ................................................................................................................................ix
ŞEKİLLER DİZİNİ.............................................................................................................xv
TABLOLAR DİZİNİ...........................................................................................................xvi
EKLER DİZİNİ...................................................................................................................xix
KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ........................................................................xx
GİRİŞ.....................................................................................................................................1
1. BÖLÜM............................................................................................................................5
1. RESTORAN İŞLETMELERİ VE MARKA KİŞİLİĞİ ....................................................5
1.1. Restoran İşletmeleri.................................................................................................5
1.1.1. Tarihsel Gelişimi ve Sınıflandırma ...............................................................6
1.1.2. Zincir ve İsim Hakkı Veren (Franchisor) Restoranlar...................................7
1.1.2.1. İmtiyaz Sistemi (Franchising)...........................................................8
1.2. Marka Ve Marka Kişiliği ......................................................................................10
1.2.1. Marka Kavramı ve Önemi...........................................................................11
1.2.2. Marka Kişiliğinin Tanımı............................................................................15
1.2.3. Marka Kişiliği Türleri .................................................................................17
1.2.3.1. Özellik Yaklaşımına Göre Marka Kişilikleri..................................17
1.2.3.2. Arketip Yaklaşımına Göre Marka Kişilikleri .................................20
2. BÖLÜM..........................................................................................................................25
2. TÜKETİCİ SATIN ALMA DAVRANIŞLARI VE MOTİVASYONLARI
(GÜDÜLERİ) .................................................................................................................25
xi
2.1. Tüketici Satın Alma Davranışları..........................................................................25
2.1.1. Tüketicilerde Satın Alma.............................................................................25
2.1.2. Satın Alma ve Tüketim Davranışlarını Etkileyen Faktörler........................27
2.1.2.1. Bireysel (Kişisel) Özellikler ...........................................................29
2.1.2.2. Kültürel Özellikler ..........................................................................30
2.1.2.3. Toplumsal (Sosyal) Özellikler........................................................31
2.1.2.4. Psikolojik Özellikler .......................................................................32
2.1.2.4.1. Güdülenme (Motivasyon) .............................................32
2.1.2.4.2. Algılama ........................................................................34
2. 1.2.4.3. Öğrenme .......................................................................34
2.1.2.4.4. İnançlar ve Düşünceler ..................................................35
2.1.3. Satın Alma Karar Süreci..............................................................................36
2.1.4. Satın Alma Karar Sürecinde Tüketici Rolleri ve Tüketici Davranışları
Gösteren Alıcı Tipleri ..................................................................................38
2.1.5. Psikografik Bölümleme...............................................................................40
2.1.6. Potansiyel Tüketiciler ve Örgütsel Müşteriler.............................................43
2.2. Tüketici Satın Alma Motivasyonları (Güdüleri) ...................................................44
2.2.1. Marshall’ın Ekonomik Modeli ....................................................................46
2.2.2. Freud’un Psiko-Analitik Modeli .................................................................46
2.2.3. Pavlov’un Öğrenme Modeli ........................................................................46
2.2.4. Veblen’in Toplumsal Ruhsal (Sosyo-Psikolojik) Modeli ...........................47
2.3. Restoran İşletmelerinde Marka Kişiliğinin Tüketici Satın Alma
Motivasyonların Etkisi İle İlgili Çalışmalar .......................................................48
2.3.1. Kentucky Frıed Chıcken (KFC) Marka Kişilik Örneği (Kentucky Frıed Chıcken
Hikâyesi)...........................................................................................................50
3. BÖLÜM..........................................................................................................................54
3. YÖNTEM........................................................................................................................54
xii
3.1. Araştırmanın Önemi ve Amacı ...........................................................................54
3.1.1. Araştırmanın Hipotezleri ..........................................................................55
3.1.2. Varsayımları..............................................................................................58
3.1.3. Sınırlılıkları...............................................................................................58
3.2. Araştırmanın Yöntemi Ve Kapsamı....................................................................58
3.2.1. Araştırmanın Modeli ...................................................................................60
3.2.2. Evren ve Örneklemi.....................................................................................62
3.3. Araştırmanın Analizi...........................................................................................62
3.3.1. Marka Kişiliği ve Satın Alma Motivasyonları Normallik Testleri..............63
3.4. Araştırma Bulguları.............................................................................................63
3.4.1. Demografik Özelliklerin Analizi.................................................................63
3.4.2. Marka Kişiliği ile Satın Alma Motivasyonları İfadelerin Betimsel
İstatistikler....................................................................................................68
3.4.3. Marka Kişiliği ile Satın Alma Motivasyonları İfadelerin Faktör ve
Güvenirlik Analizi .......................................................................................76
3.4.4. Demografik Özelliklere Göre Satın Alma Motivasyonları Arasında
Farklılık Durumu ........................................................................................79
3.4.4.1. Cinsiyet Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon Modelleri
Arasında Farklılık Durumu .......................................................79
3.4.4.2. Medeni Durum Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................81
3.4.4.3. Yaş Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon Modelleri
Arasında Farklılık Durumu .......................................................82
3.4.4.4. Eğitim Durumu Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................84
3.4.4.5. Aylık Gelir Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................85
xiii
3.4.4.6. Aile Yapısı Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................87
3.4.4.7. Çocuk Sayısı Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................88
3.4.4.8 Meslek Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon Modelleri
Arasında Farklılık Durumu .......................................................90
3.4.4.9. İkamet Ettiği Yer Değişkenine Göre Satın Alma Motivasyon
Modelleri Arasında Farklılık Durumu ......................................93
3.4.5. Demografik Özelliklere Göre Marka Kişiliği Arasında Farklılık
Durumu ..................................................................................................94
3.4.5.1. Cinsiyet Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları Arasında
Farklılık Durumu.........................................................................94
3.4.5.2. Medeni Durum Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları
Arasında Farklılık Durumu .........................................................95
3.4.5.3. Yaş Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları Arasında
Farklılık Durumu.........................................................................96
3.4.5.4. Eğitim Durumu Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları
Arasında Farklılık Durumu .........................................................97
3.4.5.5. Aylık Gelir Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları Arasında
Farklılık Durumu.........................................................................99
3.4.5.6. Aile Yapısı Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları Arasında
Farklılık Durumu.........................................................................101
3.4.5.7. Çocuk Sayısı Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları
Arasında Farklılık Durumu .........................................................102
3.4.5.8 Meslek Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları Arasında
Farklılık Durumu.........................................................................103
3.4.5.9. İkamet Ettiği Yer Değişkenine Göre Marka Kişiliği Algıları
Arasında Farklılık Durumu .........................................................106
xiv
3.4.6. Restoran İşletmelerinde Marka Kişiliğinin Tüketici Satın Alma
Motivasyonları (Güdüleri) Üzerine Etkisi ...................................................107
3.4.7. Restoran İşletmelerinde Allosentrik Tip Marka Kişiliğinin Tüketici Satın
Alma Motivasyon Modelleri Üzerine Etkisi................................................109
3.4.8. Restoran İşletmelerinde Orta Merkezci Tip Marka Kişiliğinin Tüketici
Satın Alma Motivasyon Modelleri Üzerine Etkisi.......................................110
3.4.9. Hipotez Sonucu ...........................................................................................112
4. TARTIŞMA VE SONUÇ ..............................................................................................116
5. KAYNAKLAR...............................................................................................................126
6. EKLER ..........................................................................................................................134
ÖZGEÇMİŞ .......................................................................................................................140 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Restoran İşletmeleri (Franchise işletmesi), Marka kişiliği, Tüketici Satın Alma Motivasyonları (Güdüleri), Potansiyel Tüketici |
tr_TR |
dc.subject |
Restaurant Businesses (Franchıse Operatıon), Brand Personality, Consumer Purchasing Motivations (Motives), Potential Consumer |
tr_TR |
dc.title |
Restoran işletmelerinde marka kişiliğinin tüketici satın alma motivasyonları (güdüleri) üzerine etkisi: franchise işletmesinde bir uygulama |
tr_TR |
dc.title.alternative |
The effect of brand personality on purchasing motivations (motives) in restaurant businesses: an application in franchise operation |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı |
tr_TR |