Okçu-Zâde Muhammed Şâhî’nin münşeātı

Abstract

1562’de İstanbul’da dünyaya gelen Okçu-zâde Muhammed Şâhî, Okçu-zâde Muhammed Paşa’nın oğludur. İyi bir medrese eğitimi alan Okçu-zâde önceleri ‘’Zeynî’’ mahlasını kullansa da daha sonra ‘’Şâhî’’ mahlasını kullanmaya tercih etmiştir. Osmanlıda çeşitli resmî görevlerde bulunmuş önemli münşîlerdendir. Klasik Türk edebiyatında manzum eserlerin ön planda olduğu dönemlerde birçok mensur eser de kaleme alınmıştır. Münşeâtların yaygınlaştığı XV- XVI. yüzyıllardan Tanzimat Dönemi’ne kadar varlığını sürdüren bu gelenek, nesrin nazım kadar önemsendiğinin göstergesidir. Bu yüzyıllarda klasik Türk edebiyatında onlarca Münşeât kaleme alınmıştır. Yaptığımız çalışmada bu dönemin önemli münşîlerinden olan Okçu-zâde Muhammed Şâhî, Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar’da 3495 numarada kayıtlı, münşînin el yazması olduğu düşünülen Münşeât-ı Okçu-zâde adlı eserinin incelemesi yapılmıştır. Eserdeki mektuplar dil ve üslup bakımından genel hatlarıyla incelenmiştir. Mektupların türleri ve kimlere yazıldığı da incelememizde belirtilmiştir. Ayrıca eserin çeviriyazı sistemine göre trankripsiyonu yapılmış ve bir özel isim indeksi de çıkarılmıştır.

Okçu-zâde, born in 1562, was the son of Okçu-zâde Mehmet Pasha. He had a good madrasah education. Initially, ‘’Zeyni’’ was the pseudonym of Okçu-zâde, but he preferred to write under the pseudonym of ‘’Şahi’’ afterwards. He is one of the important prose writers who served in official duties such as the Nişanci, or the Sultan’s sealer and the Baştezkireci, the first secretary to the Grand Vizier in the Ottoman Empire. In Classical Turkish Literature, man y prose works were also written during the periods when poetic works were at the forefront. This tradition, which existed from the 16th century when ‘’Münşeât’’ texts became widespread to the Tanzimat Period, is an indication that the prose was as popular as the poet. In these centuries, tens of Münşeât were written in classical Turkish literature - as stated in our study. Muhammed Şahi Okçu-zâde was one of the most important prose-writers of that period. ’’Münşeât-ı Okçu-zâde’’, which is thought to be his original manuscript, was examined in this study. It is registered in the Süleymaniye Manuscript Library with the number 3495 in the donated manuscripts section. The letters in the manuscript were examined in general terms in terms of language and style. The types of letters and whom they were written to were also mentioned in our review. In addition, the work has been transcribed according to the translation writing system and names index has been created.