dc.contributor.advisor |
Angın, Duriye Esra |
|
dc.contributor.author |
Çınar, Damla |
|
dc.date.accessioned |
2021-11-25T10:34:19Z |
|
dc.date.available |
2021-11-25T10:34:19Z |
|
dc.date.issued |
2021-11-09 |
|
dc.date.submitted |
2021-06-06 |
|
dc.identifier.citation |
Çınar, D. (2021) Okul öncesi öğretmenlerinin beslenme eğitimine ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi (yayınlanmmaış yüksek lisans tezi) Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın |
tr_TR |
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4430 |
|
dc.description.abstract |
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin beslenme eğitimine ilişkin öz yeterliklerini belirlemektir. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde
gerçekleştirilmiştir.
Çalışma grubu, evrenin tamamını ifade eden tam sayım yoluyla, 2019-2020 Eğitim Öğretim yılında Bitlis ili merkez ve Tatvan, Ahlat, Adilcevaz, Güroymak, Mutki, Hizan
ilçelerinde bulunan Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi ve özel anaokulları ile
ilkokulların bünyesindeki anasınıflarında görev yapmakta olan 380 okul öncesi
öğretmeninden oluşmaktadır.
Çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin beslenme eğitimine ilişkin öz-yeterliklerini
saptayabilmek adına nicel verilerin toplanmasında veri toplama aracı olarak Angın (t.y)
tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Öğretmeni Beslenme Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği” ve
araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.
Elde edilen verilen istatiksel analizleri SPSS 21.0 programında, normal dağılım
sergileyen iki farklı grubun ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
olup olmadığını belirlemek için parametrik test ilişkisiz örneklemler için t testi, ikiden fazla
bağımsız gruba ilişkin ortalamaların en az ikisi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark
olup olmadığını belirlemek için ise parametrik test ilişkisiz örneklemler için tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenlerinin
beslenme eğitimi öz-yeterlik puan ortalamasının =122.48 olduğu görülmüştür.
Öğretmenlerin % 62.1’inin orta, % 19.7’sinin yüksek, % 18.2’sinin ise düşük düzeyde öz yeterliğe sahip oldukları saptanmıştır. Çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenlerinin
beslenme eğitimi öz-yeterlik puanlarının erkek öğretmenler (p<0.05), beslenme eğitimi
alanlar (p<0.05) ve yeterli ve dengeli beslenenler lehine (p<0.05) anlamlı bir farklılık
vi
gösterdiği saptanmıştır. Bunun yanı sıra kadro durumu değişkenine göre kadrolu
öğretmenlerle sözleşmeli öğretmenler arasında kadrolu öğretmenler lehine (p<0.05) anlamlı
bir fark saptanmıştır. Ancak okul öncesi öğretmenlerinin beslenme eğitimi öz-yeterlikleri ile
diğer değişkenler (yaş, kıdem, öğrenim durumu, sınıf mevcudu, görev yapılan okul türü,
çalışılan yaş grubu) arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). |
tr_TR |
dc.description.abstract |
The purpose of this study is to determine the self-efficacy of preschool teachers’
regarding nutrition education. The research was carried out in the descriptive type scanning
model which is one of the quantitative research methods.
The working group, through the full census which expresses the entire population
consists of 380 pre-school teachers who work in public and private kindergardens or
elementary schools that are officially affiliated to the Directorate of National Education
within the Center of Bitlis Province and Tatvan, Ahlat, Adilcevaz, Güroymak, Mutki, Hizan
districts in the Academic Year of 2019-2020.
In the research, as a data collection tool in the collection of quantitative data in order
to determine the self-efficacy of preschool teachers’ regarding nutrition education;
"Preschool Teacher Nutrition Education Self-Efficacy Scale" which was developed by
Angın (t.y) and "Personal Information Form" prepared by the researcher were used.
In the statistical analyzes obtained, SPSS 21.0 program, t test for parametric test
unrelated samples to determine whether there is a statistically significant difference between
the averages of two different groups, there is a statistically significant difference between at
least two of the averages of more than two independent groups. One-way analysis of
variance (ANOVA) was used for parametric test unrelated samples. It was observed that the
average of nutrition education self-efficacy points of preschool teachers who participated in
the study was 122.48. It was determined that 62.1% of teachers had medium, 19.7% had
high, and 18.2% had low self-efficacy. It was found that the nutritional education self efficacy scores of preschool teachers who took part in the study showed a significant
difference in favor of male teachers (p<0.05), those who got nutrition education (p<0.05)
and the ones who had an adequate and balanced diet (p<0.05). In addition to this, there was
viii
a significant difference between the permanent teachers and contracted teachers in favor of
permanent teachers (p<0.05). However, it was observed that there was no significant
relationship between pre-school teachers’ nutritional education self-efficacy and other
variables (age, seniority, educational background, age group studied, class size, type of
school) (p>0.05). |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv
ÖZET....................................................................................................................................... v
ABSTRACT ..........................................................................................................................vii
ÖNSÖZ...................................................................................................................................ix
ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xiii
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xiv
EKLER DİZİNİ..................................................................................................................... xv
KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xvi
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 9
1. KURAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR................................................ 9
1.1. Kuramsal Çerçeve........................................................................................................ 9
1.1.1. Beslenme Kavramı ve Önemi............................................................................ 9
1.1.1.1. Yeterli ve Dengeli Beslenme............................................................... 10
1.1.2. Okul Öncesi Dönemde Beslenme .................................................................... 12
1.1.2.1. Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Görülen Beslenme Sorunları....... 13
1.1.2.1.1. Demir Eksikliği .................................................................... 13
1.1.2.1.2. Açlık ve İştah........................................................................ 14
1.1.2.1.3. Besin Boğulmaları................................................................ 15
1.1.2.2. Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Beslenme Davranışlarını
Etkileyen Etmenler ................................................................................. 15
1.1.2.2.1. Aile Ortamı........................................................................... 15
1.1.2.2.2. Okul Ortamı.......................................................................... 18
1.1.2.2.3. Akran Etkileşimi................................................................... 19
1.1.2.2.4. Medya ................................................................................... 19
xi
1.1.3. Beslenme Eğitimi............................................................................................. 21
1.1.3.1. Okul Öncesi Dönemde Beslenme Eğitimi ve Önemi.......................... 24
1.1.4. Öz-Yeterlik Kavramı ....................................................................................... 27
1.1.4.1. Bilişsel Süreçler................................................................................... 31
1.1.4.2. Motivasyon Süreçleri .......................................................................... 32
1.1.4.3. Duyuşsal Süreçler................................................................................ 32
1.1.4.4. Seçim Süreçleri ................................................................................... 33
1.1.5. Öz-Yeterlik Kavramının Önemi ...................................................................... 34
1.1.5.1. Öğretmen Öz-Yeterlik Algısı.............................................................. 35
1.1.5.1.1. Öğretmen Öz-Yeterliğinin Öğrenciler ve Öğrenme
Süreçleri Üzerindeki Etkisi ......................................................... 37
1.2. İlgili Araştırmalar ...................................................................................................... 39
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 50
2. YÖNTEM.......................................................................................................................... 50
2.1. Araştırmanın Modeli.................................................................................................. 50
2.2. Çalışma Grubu ........................................................................................................... 50
2.3. Veri Toplama Araçları............................................................................................... 52
2.3.1. Okul Öncesi Öğretmeni Beslenme Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği...................... 52
2.3.2. Kişisel Bilgi Formu.......................................................................................... 52
2.4. Verilerin Toplanması ................................................................................................. 53
2.5. Verilerin Analizi ........................................................................................................ 53
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 55
3. BULGULAR VE YORUM ............................................................................................... 55
3.1. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Ölçekten Aldıkları Toplam Puanlara İlişkin
Betimsel İstatistikler................................................................................................ 55
3.2. Cinsiyet Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik Analiz
Sonuçları.................................................................................................................. 55
3.3. Yaş Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik Analiz
Sonuçları.................................................................................................................. 56
xii
3.4. Öğrenim Durumu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik
Analiz Sonuçları...................................................................................................... 56
3.5. Kıdem Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik Analiz
Sonuçları.................................................................................................................. 57
3.6. Kadro Durumu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik
Analiz Sonuçları...................................................................................................... 58
3.7. Çalışılan Yaş Grubu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz Yeterlik Analiz Sonuçları........................................................................................ 59
3.8. Görev Yapılan Okul Türü Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz Yeterlik Analiz Sonuçları........................................................................................ 59
3.9. Sınıf Mevcudu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine İlişkin Öz-Yeterlik
Analiz Sonuçları...................................................................................................... 60
3.10. Yeterli ve Dengeli Beslenme Durumu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine
İlişkin Öz-Yeterlik Analiz Sonuçları....................................................................... 61
3.11. Beslenme Eğitimi Alma Durumu Değişkeni Açısından Beslenme Eğitimine
İlişkin Öz-Yeterlik Analiz Sonuçları....................................................................... 62
4. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 63
5. KAYNAKLAR................................................................................................................. 74
6. EKLER ............................................................................................................................. 90
ÖZGEÇMİŞ ......................................................................................................................... 97 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Okul Öncesi Öğretmeni, Beslenme Eğitimi, Öz-Yeterlik |
tr_TR |
dc.subject |
Preschool Teacher, Nutrition Education, Self-Efficacy |
tr_TR |
dc.title |
Okul öncesi öğretmenlerinin beslenme eğitimine ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi |
tr_TR |
dc.title.alternative |
Research on pre-school teachers’ self-efficacy in nutritional education |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı |
tr_TR |