Ülkelerin büyüme ve kalkınma süreçlerinde son dönemlerde sürekli artmakta olan ve
kamunun olağan geliri niteliğini kazanan kamu borçlanmalarının ekonomik büyümeyi ne yönde
ve hangi büyüklükte etkilediği günümüzde sıklıkla tartışılmakta olan bir konu haline
dönüşmüştür. Kamu borçlarının ekonomik büyümeyle olan ilişkisi hem gelişmiş ülkeler hem
de gelişmekte olan ülkeler açısından oldukça önem taşımaktadır. Gelişmekte olan ülkeler
öncelikle kalkınmaya yönelik finansman sağlanması için tasarruflardaki yetersizlik sebebiyle
devlet borçlanması yolunu sıklıkla tercih etmektedirler. Gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi
Türkiye’nin de iç tasarruflarının yatırımlara finansman sağlama konusunda yetersiz gelmesi,
ulaşılmak istenen ekonomik büyüme hızına erişmesine engel teşkil etmektedir.
Çalışmanın amacı Türkiye’deki kamu borçlarının ekonomik büyümeye olan etkilerinin
tespit edilmesidir. Bu hususta iç ve dış kamu borçlanmalarının 2002Q3-2020Q3 döneminde
ekonomik büyüme üzerindeki etkileri Vector Otoregresyon (VAR) analizi yardımıyla test
edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Türkiye’de kamu iç borçlanmalarındaki azalmalar
GSYİH’da yukarı yönlü harekete sebep olurken; kamu dış borçlanmalarındaki azalmalar
GSYİH’de azalmalara neden olmaktadır. Dolayısıyla Türkiye ekonomisinde kamu iç
borçlanmaları ile GSYİH arasında ters yönlü; kamu dış borçlanmaları ile GSYİH arasında
doğru yönlü bir ilişkiden bahsetmek mümkündür. Bu hususta Türkiye ekonomisinde ekonomik
anlamda büyüme ve gelişme sağlanması için kamu borçlanmalarına yönelik politikaların
tespitinin iyi yapılarak en uygun politikanın belirlenmesi oldukça önem arz etmektedir.
In the growth and development processes of the countries, it has become a frequently
discussed topic today, in which direction and to what extent the public borrowings, which have
been increasing constantly and have become the ordinary income of the public, affect the
economic growth. The relationship between public debt and economic growth is very important
for both developed and developing countries. Developing countries often prefer government
borrowing due to the inadequacy of savings primarily to provide financing for development. As
in developing countries, the fact that Turkey's domestic savings are insufficient to finance
investments prevents it from reaching the desired economic growth rate.
The aim of the study is to determine the effects of public debt on economic growth in
Turkey. In this regard, the effects of domestic and foreign public borrowing on economic
growth in the 2002Q3-2020Q3 period were tested with the help of Vector Autoregression
(VAR) analysis. According to the results obtained, while the reductions in public domestic
borrowing in Turkey cause an upward movement in GDP; Decreases in public external
borrowing cause reductions in GDP. Therefore, there is an inverse direction between public
domestic borrowing and GDP in the Turkish economy; It is possible to talk about a direct
relationship between public external borrowing and GDP. In this regard, it is very important to
determine the most appropriate policy by making a good determination of the policies for public
borrowing in order to ensure economic growth and development in the Turkish economy.
