Okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin öğretmen algıları

Abstract

Araştırma okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin öğretmen algılarını ortaya çıkarmak amacıyla betimsel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın hedef evrenini; 2020-2021 eğitim öğretim yılında Antalya ili Manavgat ilçesinde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma çok aşamalı örnekleme yöntemi ile seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 473 öğretmenle yürütülmüştür. Araştırma verilerinin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu” ve Kıral (2021a) tarafından geliştirilen “Hizmetkâr Liderlik Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler; frekans, yüzde, ortalama ve parametrik fark testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin öğretmenlerin algıları en yüksek düzeyde güven boyutunda, sonra sırasıyla etik davranma, vizyon, etkili iletişim, okul çevre ilişkileri, güçlendirme, otantiklik ve alçak gönüllülük boyutlarında gerçekleşmiştir. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin genel algıları çok yüksek düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin algılarının, öğretmenlerin medeni durumuna, yaşına, görev durumuna ve bulundukları okuldaki çalışma süresine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ancak cinsiyetine, eğitim durumuna ve görev yaptıkları okul kademesine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Hizmetkâr liderliğin alçak gönüllülük boyutunda, erkek öğretmenlerin okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin algıları kadın öğretmenlerden; otantiklik boyutunda lisans mezunu öğretmenlerin okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin algıları lisansüstü mezunu öğretmenlerden daha yüksek bulunmuştur. Lisede görev yapan öğretmenlerin okul yöneticilerinin hizmetkâr liderliğine ilişkin algıları; güçlendirme, güven, okul çevre ilişkileri, alçak gönüllülük boyutlarında ve genel hizmetkâr liderlik bağlamında ortaokulda görev yapan öğretmenlerden; otantiklik ve etik davranma vi boyutlarında ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerden daha düşük bulunmuştur. Elde edilen bulgulara dayalı olarak okul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik düzeylerinin korunması, lisans mezunu öğretmenlerin otantik liderlik algılarının yüksek çıkmasının nedenlerinin araştırılması gibi çeşitli öneriler sunulmuştur

This study was designed in descriptive survey model in order to find out the school administration’s teacher perception of servant leadership. The target population of the study consists of the teachers served in primary, secondary, and high schools in the Manavgat district of Antalya province in the 2020-2021 academic year. The research was carried out with 473 volunteered teachers selected by the multi-stage sampling method. “Servant Leadership Scale” developed by Kıral (2021a) and “Personal Information Form” were used to collect research data. The data was analyzed using frequency, percentage, average, and parametric difference tests. According to the research findings, teacher’s perceptions of school administrators’ servant leadership were at the highest level in the dimension of trust, and then respectively followed by ethical behavior, vision, effective communication, school-environment relations, empowerment, authenticity and humility. Teacher’s general perceptions of school administrators’ servant leadership were found at a very high level. It was determined that teacher’s perceptions of school administrators’ servant leadership did not show a significant difference according to the marital status, age, duty status, and tenure, but showed a significant difference according to their gender, educational status, and the school level. In the humility dimension of servant leadership, male teacher’s perceptions of school administrators' servant leadership were found higher than female teachers. In the dimension of authenticity, undergraduate teacher's perceptions of school administrators' servant leadership were found higher than graduate teachers. High school teacher's perceptions of school administrators' servant leadership levels were found lower than secondary school teacher's levels in the dimensions of empowerment, trust, school-environment relations, humility, and general servant leadership. And also their perceptions were found lower than viii primary and secondary school teacher's levels in the dimensions of authenticity and ethical behavior. Based on the findings, various suggestions were presented, such as maintaining the servant leadership levels of school administrators and investigating the reasons for the high authentic leadership perceptions of undergraduate teachers.