Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Ülke Ekonomisine Etkisi: Adü Teknokent  Firma Yöneticilerinin Algıları Üzerine Bir  Değerlendirme

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Cengiz, Emre
dc.contributor.author	Ulutaş, Fatih
dc.date.accessioned	2021-10-13T07:15:21Z
dc.date.available	2021-10-13T07:15:21Z
dc.date.issued	2020
dc.date.submitted	2020
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4338
dc.description.abstract	TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNİN ÜLKE EKONOMİSİNE ETKİSİ: ADÜ TEKNOKENT FİRMA YÖNETİCİLERİNİN ALGILARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Fatih ULUTAŞ Yüksek Lisans Tezi, İnsan Kaynakları Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Emre CENGİZ 2020, XVIII + 168 sayfa Gelişen küresel rekabet piyasalarında ülkelerin Ar-Ge ve inovasyon kültürüne önem vererek ilerlediği görülmektedir. Ülkelerin ihracata dayalı büyüme modeli kapsamında oluşturacakları teknolojik ürünlerin ve hizmetlerin rakiplerine karşı üstünlük sağlaması ekonomik konjektürde avantajlı duruma getirmektedir. Bu kapsamda Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin ekonomik faaliyetlerini araştırmak ve gözlemlemek, girişimciliğin ve ileri düzeydeki teknoloji üretiminin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Bu tez çalışmasının temel amacı, Türkiye’deki Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde gerçekleştirilen çalışmaların ülke ekonomisine olan etkilerini ADÜ Teknokent firma yöneticilerinin algılarına yönelik yapılan mülakat sonuçları ile ortaya koymaktır. 2020 yılı itibariyle Türkiye’de toplam resmi olarak faaliyet gösteren 84 teknokentin 70 tanesi faaliyetine devam etmekte, 14’ünün ise altyapı çalışmaları sürmektedir. ADÜ Teknokentte de fiili olarak faaliyette bulunan teknokentler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, bahse konu olan bölgenin Türkiye ekonomisine ve teknoloji geliştirme bölgelerinin kuruluş amacına olumlu katkı sağlayıp sağlamadığının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; Türkiye ekonomisinde öncesi ve sonrası ile 24 Ocak 1980 kararları incelenerek ihracata dayalı büyüme modellerinin öncesi ve sonrası ile ülkeye olan katkıları göz önünde bulundurularak analiz edilmiştir. Ayrıca literatürde vi yer alan Türkiye ekonomisi ve yapısal dönüşümler ile ilgili çalışmalara da yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye’de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin ülke ekonomisine etkisi başlığı altında teknokentlerin gelişimi, yapılanması, faaliyetleri ve ekonomiye katkıları incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde araştırmanın amacı, yöntemi, evren ve örneklemi, veri toplama teknikleri, veri analiz süreçleri, etik yönüne ve literatüre yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise araştırmaya ilişkin analizler yapılarak araştırmanın sonuçları literatür ile karşılaştırılarak tartışma ve önerilere yer verilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI ......................................................................İİİ BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI.....................................................İV ÖZET.................................................................................................................V ABSTRACT .................................................................................................. Vİİ ÖNSÖZ............................................................................................................İX İÇİNDEKİLER.................................................................................................X ŞEKİLLER DİZİNİ .................................................................................... XİV TABLOLAR DİZİNİ ....................................................................................XV KISALTMALAR DİZİNİ..........................................................................XVİİ GİRİŞ................................................................................................................. 1 1. BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ÖNCESİ VE SONRASIYLA 24 OCAK 1980 KARARLARI....................................................................................... 5 1.1. Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşümün Genel Görünümü.............. 5 1.1.1. Cumhuriyet Öncesi Dönem.............................................................. 6 1.1.2. 1923-1950 Arası Dönem .................................................................. 7 1.1.3. 1950-1980 Dönemi........................................................................... 8 1.2. Türkiye Ekonomisinde İthal İkame Politikalarının Etkinliği .................. 9 1.3. Devletçi Ekonomiden Özel Sektör Ağırlıklı Karma Ekonomiye Geçiş 11 1.4. Cumhuriyetten 1980’e Dış Ticaret İstatistikleri Bağlamında Ekonomik Görünüm................................................................................................................ 13 1.5. 1980 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Uygulanan İstikrar Programları . 15 1.5.1. 24 Ocak 1980 Ekonomik İstikrar Programı ................................... 15 1.5.2. 5 Nisan 1994 Ekonomik İstikrar Programı..................................... 16 1.5.3. 2001 Güçlü Ekonomiye Geçiş İstikrar Programı ........................... 17 xi 1.6. 1980 Sonrası Dış Ticaret İstatistikleri ve Ekonomik Görünüm ............ 18 1.7. Türkiye Ekonomisinde Sanayinin Gelişimi ve Önemi.......................... 25 1.8. İhracata Dayalı Büyüme Modeli Kapsamında Türkiye Ekonomisi ...... 28 1.8.1. İhracata Dayalı Büyüme Modeli .................................................... 29 1.8.2.Ekonomik Büyüme Üzerinde Yarattığı Olumlu Etkiler.................. 30 1.9. Öncesi ve Sonrası ile Türkiye Ekonomisinde Neo-ithal İkameye Geçiş ............................................................................................................................... 31 2. BÖLÜM TÜRKİYEDEKİ TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNİN ÜLKE EKONOMİSİNE ETKİSİ .......................................... 34 2.1. Türkiye Ekonomisinde Teknolojinin Gelişimi ve Önemi ..................... 34 2.2. İthal İkame Politikasından Neo-İthal İkame Politikasına Geçiş ve Teknoparkların Önemi........................................................................................... 38 2.3. Teknoloji Geliştirme Bölgesi: Kavramsal Çerçeve............................... 42 2.3.1. Bilim Parkı ..................................................................................... 44 2.3.2. Araştırma Parkı............................................................................... 44 2.3.3. Teknoloji Parkı............................................................................... 45 2.3.4. Yenilik Merkezi.............................................................................. 45 2.3.5. Teknoloji Geliştirme Merkezi ........................................................ 46 2.3.6. Kuluçka Merkezi ............................................................................ 47 2.4. Mevzuatta TGB ve Teknoparkların Kuruluşu....................................... 47 2.4.1.Teknoparkların Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Mevcut Durumu ........................................................................................................................... 48 2.4.2. Teknoparkların Kuruluş Amaçları ve Fonksiyonları...................... 58 2.4.3.Teknokentlerin Kuruluş Modelleri.................................................. 58 2.5. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Sağlanan Avantajlar ...................... 60 2.5.1. Yönetici Şirkete Sağlanan Avantajlar ............................................ 61 2.5.2. Girişimci Firmalara Sağlanan Avantajlar....................................... 61 2.5.3. Öğretim Elemanlarına Sağlanan Avantajlar................................... 64 2.6. Teknoloji Transfer Ofislerinin Görev ve Faaliyetleri............................ 65 2.6.1. Farkındalık, Bilgilendirme ve Eğitim Modülü ............................... 68 2.6.2. Destek Programlarından Yararlanma Modülü ............................... 69 2.6.3. Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Modülü..................................... 70 xii 2.6.4. Fikri Sınai Haklar ve Lisanslama Modülü ..................................... 73 2.6.5. Şirketleşme ve Girişimcilik Modülü .............................................. 74 2.7. Türkiye’deki Mevcut Teknokentlerde Faaliyet Gösteren Firmaların Genel Görünümü.................................................................................................... 76 2.8. Türkiye’deki Teknokentlerin ekonomik çıktıları .................................. 80 2.9. Teknokentlerde Ortaya Çıkan Ekonomik Avantajlar ve Makroekonomik Etkileri ................................................................................................................... 82 2.9.1. Üretim Etkisi .................................................................................. 84 2.9.2. Dış Ticaret Etkisi............................................................................ 86 2.9.3. İstihdama Etkisi.............................................................................. 87 2.9.4. Kamu-Üniversite-Sanayi Sinerjisinin Etkisi .................................. 88 2.9.5. Yönetime etkisi............................................................................... 90 3. BÖLÜM ADÜ TEKNOKENT FİRMA YÖNETİCİLERİNİN ALGILARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME............................................... 92 3.1. Ege Bölgesindeki Teknokentlerin Genel Görünümü ............................ 92 3.2. ADÜ Teknokent Hakkında Genel Bir Değerlendirme .......................... 94 3.2.1 ADÜ TEKNOKET Yerleşkesi ........................................................ 95 3.2.2. Rakamlar ile ADÜ Teknokent........................................................ 96 3.2.3. ADÜ Teknokent Firmalarının Genel Görünümü ........................... 97 3.3. Araştırmanın Metodolojisi .................................................................... 99 3.3.1. Araştırmanın Amacı ....................................................................... 99 3.3.2. Araştırmanın Yöntemi.................................................................. 100 3.3.2.1. Nitel Araştırma Yaklaşımı..................................................... 102 3.3.2.2. Evren ve Örneklem................................................................ 103 3.3.2.3. Soru Formunun Tanıtılması ve Araştırmanın Temel Soruları104 3.3.3. Araştırmada Kullanılan Veri Toplama Yöntemleri...................... 108 3.3.3.1. Mülakat Yöntemi................................................................... 108 3.3.3.1.1.Yarı biçimsel Mülakat Yöntemi...................................... 110 3.3.4. Veri Analizi Süreci....................................................................... 110 3.3.4.1. İçerik Analizi Tekniği ........................................................... 111 3.3.5. Araştırmanın Etik Yönü ............................................................... 114 3.3.6. Literatür Taraması ........................................................................ 115 xiii 4. BÖLÜM BULGULAR VE DEĞERLENDİRME ................................. 122 4.1. Bulgular ve Değerlendirme ................................................................. 122 4.1.1. Katılımcıların Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular ve Değerlendirme ................................................................................................. 122 4.1.2. ADÜ Teknokent Firmalarının Ülke Ekonomisine Etkisine Yönelik Düşünceleri İle İlgili İçerik Analizi................................................................. 124 4.1.2.1. Tema: İthal İkame Ürün ........................................................ 125 4.1.2.2. Tema: Teknolojik Ürün ......................................................... 128 4.1.2.3. Tema: Ekonomik İstihdam .................................................... 131 4.1.2.4. Tema: Teknoloji Transferi..................................................... 134 4.1.3. ADÜ Teknokentin Ülke Ekonomisine Etkisinin Sonuçlarına İlişkin Bulgular ve Değerlendirme.............................................................................. 137 TARTIŞMA VE SONUÇ............................................................................. 142 ÖNERİLER................................................................................................... 149 KAYNAKLAR.............................................................................................. 151 ÖZGEÇMİŞ.................................................................................................. 168	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Araştırma ve Geliştirme, Ekonomi, Teknokent	tr_TR
dc.title	Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Ülke Ekonomisine Etkisi: Adü Teknokent Firma Yöneticilerinin Algıları Üzerine Bir Değerlendirme	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ ANABİLİM DALI	tr_TR