Özet:
TÜKETİM TOPLUMU BAĞLAMINDA TÜRKİYE’DE YENİ MEDYANIN
MUHAFAZAKÂRLIĞIN DÖNÜŞÜMÜ VE DİNİ DEĞERLERİN
METALAŞMASI ÜZERİNE ETKİSİ
Didem GAZNELİ
Yüksek Lisans Tezi, Sosyoloji Anabilim Dalı
Tez Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Nilgün Sofuoğlu KILIÇ
2020, XXIV + 182 sayfa
Günümüzde, internet teknolojisinin hayatın her alanına nüfuz etmesi, kaçınılmaz
olarak dini alanı da etkilemektedir. Özellikle, sosyal medya platformlarının sayısının artması
ve kullanımının yaygınlaşması, dinsel olanın dijital ortamlarda görünürlüğünü daha çok
arttırmaktadır. Ancak, sosyalleşme dışında, tüketimin gerçekleşmesinde de önemli bir role
sahip olan sosyal medya, piyasa mantığı çerçevesinde her şeyi birer tüketim nesnesine
çevirirken; dini değerler de tüketim nesnesi haline gelmekte ve böylece, metalaşmanın en
çarpıcı ve görünür hali burada gözlemlenebilmektedir.
Bu doğrultuda sosyal medya, diğer kesimler gibi muhafazakâr bireyi de sadece
gösterişçi ve hazcı tüketim ile sahip oldukları inanç ve geleneksel değerlerinden
koparmamakta; aynı zamanda, yaydığı kültür ile onu, modern kodlarla yeniden inşa
etmektedir. Bu dönüşümü tespit etmek amacıyla, çalışmada nitel yöntem ile yarı yapılandırılmış sorularla ve 50 kişi ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Böylece,
çalışma, bireylerin davranış ve tutumlarından ziyade, sosyal medyanın düşünce yapılarındaki
değişim üzerinde ne derece etkili olduğunu ve dijital ortamlarda dini değerlerin metalaşması
sorununu incelemektedir. Elde edilen bulgulara göre, sosyal medya, dini değerler ve bireyin
dindarlığı üzerinde etkili olup; dönüştürücü ve yeniden üretici bir güce sahip olmaktadır. Bu
tezin, sosyal medya, din, tüketim kavramları çerçevesinde yapılan din sosyolojisi
araştırmalarına katkı sağlayacağı umulmaktadır.
