Özet:
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN CARİ AÇIK ÜZERİNDEKİ
ETKİSİ (2000-2018): TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Seda ÖZNUR
Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç.Dr. Ali PETEK
2020, XIV + 86 sayfa
Bu çalışmada doğrudan yabancı yatırımların cari açık üzerindeki etkisi 2000-2018
yılları baz alınarak araştırılmıştır. Türkiye’nin 2000:Q1- 2018:Q4 dönemi verileri
kullanılarak doğrudan yabancı yatırım ile cari açık arasındaki ilişki, Granger Nedensellik
analizi ile uzun ve kısa dönem analizleri yardımıyla test edilmiştir. 2000 sonrası uygulanan
Güçlü Ekonomiye Geçiş programının da etkisiyle ülke ekonomisindeki cari açık seyri
günümüze yakın yılların verileri kullanılarak analiz edilmiş ve literatüre güncel bir çalışmanın
eklenmesi amaçlanmıştır.
Yapılan analiz bulgularına göre, cari açıktan doğrudan yabancı yatırımlara tek yönlü
bir nedensellik bağı tespit edilmiştir. Ayrıca cari açığı etkileyen ve dış ticaret kalemlerinden
olan ihracat ve ithalat değişkenleri de analize dahil edilmiş olup her ikisinin de cari açığı
etkilediği ve bu değişkenlerden cari açığa bir nedensellik bağının olduğu ampirik olarak
desteklenmiştir. Bu analizinde sonuçlarına paralel olarak; cari açık, doğrudan yabancı
yatırımlar, ithalat ve ihracat verileri arasında iki eşbütünleşme ilişkisi bulunmuş olup, cari
açık ile doğrudan yabancı yatırımlar ve ihracat arasında pozitif, ithalat arasında negatif
ilişkiye ulaşılmıştır. Uzun ve kısa dönem analizleri sonucu literatürü destekler nitelikte
bulunmuş ve sapmaların 2,5 ( ortalama 6 ay) dönemde ortadan kalkarak uzun dönem
dengesine ulaşacağı tespit edilmiştir.
