Abstract:
KÂR PAYI DAĞITIM POLİTİKASINI ETKİLEYEN MİKRO VE MAKRO
ETKENLER: BİST 100 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA
Erkan DENDEŞ
Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof Dr. Yusuf KADERLİ
2020, XXİİ + 175 sayfa
Şirketlerin kuruluş amaçlarından biri hiç şüphesiz kâr elde etmektir. Hissedarlar
şirketlere yaptıkları yatırımların karşılığı olarak kâr payı geliri veya sermaye kazancı elde
ederek kişisel servetlerini artırmak isterler. Şirketlerde yöneticiler şirket amaçları ile
hissedarların amaçlarını dengelemeye çalışır. Kâr payı kararlarının hem şirket değerini hem
de hissedarların servetini artırıcı etki yapması nedeniyle kâr payı politikasını etkileyen
faktörlerin bilinmesi ve kararların buna göre alınması son derece önemlidir.
Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul (BİST) 100’de listelenen şirketlerin 2009-2018
yılları arasında kâr payı dağıtım politikasını etkileyen mikro ve makro faktörleri tespit
etmektir. Bu amaçla literatürde bugüne kadar yapılan çalışmalar incelenerek mikro ve makro
faktörler belirlenmiş ve oluşturulan hipotezler panel veri analiz yöntemi kullanılarak test
edilmiştir.
Araştırmada bu amacı gerçekleştirmek için iki model geliştirilmiştir. Her iki modelin
bağımlı değişkeni kâr payı dağıtım oranı olup, bağımsız değişkenler ise kârlılık, hisse başına
kâr, yatırım fırsatı, büyüklük, likidite, borçluluk oranı, halka açıklık oranı, şirket yaşı, maddi
varlık yapısı, ekonomik büyüme, enflasyon, faiz oranı ve döviz kuru olarak belirlenmiştir.
Analiz sonucunda şirketlerin kâr payı dağıtım politikası ile kârlılık, büyüklük, borçluluk oranı,
halka açıklık oranı ve enflasyon arasında negatif yönlü, hisse başına kâr, yatırım fırsatı, şirket
yaşı, döviz kuru arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer yandan, şirketlerin kâr
payı dağıtım politikası ile likidite, maddi varlık yapısı, ekonomik büyüme ve faiz oranı
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
