dc.contributor.advisor |
Saygın, Tuncay |
|
dc.contributor.author |
Kütükoğlu, Kadir |
|
dc.date.accessioned |
2021-10-13T07:08:04Z |
|
dc.date.available |
2021-10-13T07:08:04Z |
|
dc.date.issued |
2020 |
|
dc.date.submitted |
2020 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4324 |
|
dc.description.abstract |
ARISTOTELES FELSEFESİNDE ‘FONKSİYON’ KAVRAMININ
YENİDEN TANIMLANMASI ÜZERİNE: ‘AHLÂKİ SORUMLULUK’ VE
‘BİYOLOJİK ZORUNLULUK’ ARASINDAKİ ÇELİŞKİYE İLİŞKİN BİR
DEĞERLENDİRME
Kadir KÜTÜKOĞLU
Yüksek Lisans Tezi, Felsefe Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Tuncay SAYGIN
2020, XII + 141 sayfa
Aristoteles'in biyoloji hakkındaki fikirleri, doğal teleolojinin bir dizgesi olarak
düşünülebilmektedir. Nitekim o, doğadaki canlı organizmalar arasında belirgin bir aşama
sırası ayrımının olduğu konusunda ısrarcıdır. Bu ayrım, onun biyolojik olmayan
çalışmalarına da sirayet etmiştir. Söz konusu ayrımda göze çarpan çeşitli kilit kavramlar
vardır. Bunlardan biri, felsefesinde, insanın iyiliğinin neliğini saptamada kritik bir rol
oynamakta olan fonksiyon kavramıdır. Fonksiyon kavramı, insanların mutluluğa
ulaşmasında görev alan önemli bir kavramdır. Ancak, bu kavram, onun tarafından, insanın
iyiliğini saptamak için bir argüman biçiminde kullanıldığı gibi, bu kavrama, madde
içindeki form bütünlüğü olarak ruhun tanımlandırılması için de başvurulduğu, hatta vücut
kısımlarının kullanımlarının açıklanılmasında da bu kavramdan yararlanıldığı gözlemlenir.
Bu çalışma içinde, fonksiyon kavramının bir serimlemesini yapmak adına, insanın iyiliğine
yapılan göndermenin tutarlı olmadığı öne sürülmektedir. Söz gelimi, kölelik teorisi ile
karşılaştırıldığında, fonksiyon argümanı, birtakım çelişkili durumlara yol açabilmektedir.
Bu açıdan bakıldığında, fonksiyon argümanının, onun bahsini açtığı istemli eylemler
içeren ahlâki sorumluluk ön koşuluna aykırı olduğu açıktır. Çünkü o, özgür irade fikrini,
ahlâki sorumluluğa temel olma rolü aracılığıyla açıkça kabul etmesine rağmen, bazı
insanların doğası gereği köle olduğunu iddia etmektedir |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI...............................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI........................................................... v
ÖZET .............................................................................................................................. vi
ABSTRACT................................................................................................................. vii
TEŞEKKÜR ...............................................................................................................viii
KISALTMALAR........................................................................................................ xi
TABLOLAR................................................................................................................ xii
GİRİŞ............................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM..................................................................................................................... 4
1.1. Kısaca Aristoteles’in Fonksiyonel Biyolojisi .................................... 4
1.2. Doğal Dünyadaki Teleoloji Bağıntısı................................................ 15
1.2.1. Teleolojik ve Mekanik Açıklama: Maddi Zorunluluk ve
Hipotetik Zorunluluk (Düzenlilik Argümanı).......................... 24
2. BÖLÜM................................................................................................................... 31
2.1. Fonksiyon Argümanı ve Eudaimōnist Erdem Etiği...................... 31
2.1.1. Bir Kullanım (Chrēsis) Olarak Fonksiyon (Érgon) Kavramı........ 38
2.1.1.1.Fonksiyon (érgon) kavramı ve durum (héxis) kavramı
arasındaki farklılaşma................................................................ 42
2.1.1.2.Eudaimōnist erdem etiğinin kavramsal art alanı ve ahlâki
sorumluluk vurgusu.................................................................... 43
3. BÖLÜM................................................................................................................... 51
x
3.1. Özgür İrade, Determinizm ve Şans Faktörleri...............................51
3.1.1. Gelecek Hakkında Konuşmak ...........................................................60
3.1.2. İki Değerlilik İlkesi, Özgürlük ve Kadercilik Problemi ..................67
3.1.2.1.Özgürlük problemi ve alternatif olanakların varlığı................70
3.1.2.2.Ortodoks yorumuyla deniz muharebesi örneğinin çözümü:
geleceğe ilişkin olumsal önermeler, mantıksal determinizm,
kadercilik doktrini ve gerekircilik ilkesi ...................................73
4. BÖLÜM...................................................................................................................88
4.1. Genel Hatlarıyla Eudaimōnist Erdem Etiği....................................88
4.2. Eudaimōnist Erdem Etiği ve Politika Teorisi.................................91
4.2.1. Biyolojik Determinizm ve Elitizm Problemi ....................................92
4.2.2. Bir Pólis Devleti ve Politik Bir Yaşam İçinde Kadın ve Kölenin
Konumu .............................................................................................102
5. TARTIŞMA VE SONUÇ.................................................................................118
6. KAYNAKLAR ....................................................................................................122
KİŞİSEL ÖZGEÇMİŞ (CURRICULUM VITÆ)........................................141 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Aristoteles, fonksiyon, teleoloji, biyoloji, etik, politika, özgür irade |
tr_TR |
dc.title |
ARISTOTELES FELSEFESİNDE ‘FONKSİYON’ KAVRAMININ YENİDEN TANIMLANMASI ÜZERİNE: ‘AHLÂKİ SORUMLULUK’ VE ‘BİYOLOJİK ZORUNLULUK’ ARASINDAKİ ÇELİŞKİYE İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE ANABİLİM DALI |
tr_TR |