RASYONALİZM’DEN FİDEİZM’E: KANT VE KIERKEGAARD

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Saygın, Tuncay
dc.contributor.author	Sağlam, Osman Nuri
dc.date.accessioned	2021-10-13T07:07:29Z
dc.date.available	2021-10-13T07:07:29Z
dc.date.issued	2020
dc.date.submitted	2020
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4320
dc.description.abstract	RASYONALİZM’DEN FİDEİZM’E: KANT VE KİERKEGAARD Osman Nuri SAĞLAM Yüksek Lisans Tezi, Felsefe Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Tuncay SAYGIN 2020, XI, 125 Sayfa Günümüzde “inanç” ve “inanılan şey” hakkındaki tartışmalar hem bireysel hem de bilimsel anlamda varlığını sürdürmektedir. Kişi inançları (varoluş bakımından) söz konusu olduğunda inancın öznel olduğu, “inanma”nın altında yatan akli nedenler söz konusu olduğunda ise nesnel olduğu yönünde gerekçelendirmeler yapılmaktadır. Bu çalışma; inanç mefhumuna, akıl eleştirisi neticesinde nesnellik atfeden Kant ve “inancın” öznenin varoluşunun dinamizmi olduğunu belirten Kierkegaard felsefelerindeki karşıtlığı takip ederek inancın evrensel mi yoksa bireysel mi olduğunu araştırmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, Kant’a değin süregelen geleneksel metafiziğin öğretileri, bu metafiziğin Tanrı kanıtlamaları ile kıyas içinde araştırılmıştır. Aydınlanma’nın geleneksel metafiziğe eleştirisi ve Kant’ın yeni bir metafizik öğretisi kurma girişimi çerçevesinde akıl eleştirisi incelenerek, Kant’ın, hem bilginin, hem metafiziğin, hem de bir “akıl inancının evrensel olabileceği” düşüncesi tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, Kant sonrası idealist felsefenin, öznelliği ve bireyi nesnellik çatısı altında erittiği iddiası üzerinden teoloji eleştirisini geliştiren Kierkegaard felsefesinde “inanç” kavramının yeri araştırılmıştır. Hakikati öznellik olarak ele alan Kierkegaard felsefesinde “inanç” kavramının akıl ve nesnellik ile olan bağının neden reddedildiği ve inanmanın neden bireyin varoluşuna indirgendiği tartışılmıştır. Böylelikle; sonuçta, inanma edimine getirilen karşıt iki düşünce yaklaşımı karşılaştırılarak bu edimin hangi koşullarda ve ne tür gerekçelerle ortaya çıktığını, ahlak ile bilim ile ve en nihayetinde tek tek insanların varoluşları ile nasıl ilişkide olduğunu gösterilmeye çalışılmıştır.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv ÖZET....................................................................................................................................... v ABSTRACT ...........................................................................................................................vi ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii TABLOLAR DİZİNİ..............................................................................................................ix GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM............................................................................................................................ 12 1. RASYONEL İNANCIN İMKÂNI ÜZERİNE KANT’ÇI TEMELLENDİRME.............. 12 1.1. Geleneksel Metafizik ve Tanrı Kanıtlamalarına Eleştiri ........................................... 13 1.2. Transendental Öğeler Öğretisi................................................................................... 18 1.2.1. Transendental Estetik....................................................................................... 19 1.2.1.1. Duyarlık yetisi................................................................................... 20 1.2.1.2. Saf görü formu olarak “uzam”.......................................................... 20 1.2.1.3. Saf görü formu olarak zaman............................................................ 21 1.2.1.4. Görü Formlarının Eleştiri’deki İdeali ............................................... 22 1.2.2. Transendental Mantık ...................................................................................... 23 1.2.2.1. Mantığın bölümlenmesi .................................................................... 24 1.2.3. Transendental Analitik..................................................................................... 25 1.2.3.1. Metafiziksel dedüksiyon ................................................................... 25 1.2.3.2. Transendental dedüksiyon ................................................................ 29 1.2.4. Numen-Fenomen Ayrımı ................................................................................. 31 1.2.5. Transendental Diyalektik................................................................................. 33 1.2.5.1. Transendental yanılsamanın yeri olarak saf akıl............................... 34 1.2.5.2. Saf aklın paralojizmleri..................................................................... 36 1.2.5.3. Saf aklın antinomileri: Evrenbilimsel (kozmolojik) idealar ............. 38 ix 1.3. Teorik Akıl’dan Pratik Akla: Ahlak ve Dinin Temellendirilmesi ............................. 42 1.3.1. Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi .......................................................... 43 1.3.1.1. Ödev ahlakı ....................................................................................... 43 1.3.2. Ahlaktan Dine Geçiş........................................................................................ 46 1.3.2.1. Radikal kötülükten etik topluma....................................................... 48 1.3.2.2. “Vahiy dini” ve “Doğal din”............................................................. 50 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 54 2. NESNEL HAKİKATEN ÖZNEL HAKİKATE: KİERKEGAARD’IN AKIL ELEŞTİRİSİ BAĞLAMINDA İNANÇ TABLOSU ................................................... 54 2.1. Bilginin, İmkânı, Kaynağı, Değeri ve Sınırı Üzerine ................................................ 60 2.1.1. Varoluş Alanları............................................................................................... 64 2.1.1.1. Estetik varoluş................................................................................... 66 2.1.1.2. Etik varoluş....................................................................................... 72 2.1.1.3. Dinsel varoluş ................................................................................... 76 2.2. Korku ve Titreme’de Hakikatin Öznelliği.................................................................. 81 2.2.1. İbrahim Örneğinden Hareketle Ahlakın Evrenselliği Problemi ...................... 83 2.2.1.1. Etik askıya alınır mı? ........................................................................ 86 2.2.1.2. Tanrıya karşı mutlak bir görev var mıdır? ........................................ 88 2.2.1.3. İbrahim’in kendi gayesini Sara, Elyasa ve İshak’tan saklaması etik açıdan savunulabilir mi?....................................................................... 89 2.2.2. İman Neden Bir Paradokstur?.......................................................................... 91 2.2.2.1. İman ve kaygı ilişkisi........................................................................ 93 2.2.2.2. İman ve umutsuzluk ilişkisi .............................................................. 97 3. BÖLÜM.......................................................................................................................... 100 3. TARTIŞMA..................................................................................................................... 100 3.1. “İnancın Doğası Nedir?” Sorusu, Kant ve Kierkegaard’ın Teolojilerinden Hareketle Nasıl Cevap Bulmaktadır? .................................................................... 100 3.1.1. İnanç ve Ahlak İlişkisi................................................................................... 101 x 3.1.2. İnancın Nesnelliği ve Öznelliği ..................................................................... 102 3.1.3. Dini ve Akıl İnancında Tanrı Kavramı.......................................................... 103 3.1.4. İnanç ve Özgürlük İlişkisi.............................................................................. 108 3.1.5. Varoluş ve İdealizm Arasındaki Gerginliğin Seçimler Üzerindeki Etkisi..... 108 4. SONUÇ ........................................................................................................................... 111 5. KAYNAKLAR............................................................................................................... 118 ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 125	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Akıl, İnanç, Kant, Kierkegaard	tr_TR
dc.title	RASYONALİZM’DEN FİDEİZM’E: KANT VE KIERKEGAARD	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ FELSEFE ANABİLİM DALI	tr_TR