dc.contributor.advisor |
Saracoğlu |
|
dc.contributor.author |
Örer, Hidayet |
|
dc.date.accessioned |
2021-10-13T07:02:44Z |
|
dc.date.available |
2021-10-13T07:02:44Z |
|
dc.date.issued |
2020 |
|
dc.date.submitted |
2020 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4312 |
|
dc.description.abstract |
ÖĞRETMENLERİN HİZMET ÖNCESİ EĞİTİM YETERLİK ALGILARI,
MESLEKİ ADANMIŞLIK ALGILARI VE MESLEKİ DAYANIKLILIK
İNANÇLARININ İNCELENMESİ
Hidayet ÖRER
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Asuman Seda SARACALOĞLU
2020, XVİİİ + 108 sayfa
Bu araştırmada Aydın ilinde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki özel ve
devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları, mesleki
adanmışlık algıları ve mesleki dayanıklılık inançları ile ilgili tespitlerin yapılması; öğretmen
adanmışlığını yordayan faktörlerin neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için
2018-19 eğitim-öğretim yılı içerinde aktif olarak görev yapan öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları, mesleki adanmışlık algıları ve mesleki dayanıklılık inançları ile ilgili
tespitlerin yapılması maksadıyla betimsel tarama modeline başvurulmuştur. Araştırma 2018-
2019 eğitim öğretim yılı içinde Aydın il sınırları içindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı
ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki okullarda görev yapan toplamda 14647 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise basit tesadüfü örnekleme yöntemi ile seçilmiş
304 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmamızın veri toplama ve analizi süreçleri için nicel
yöntem kullanılmış olup, veri toplama aracı olarak ölçek formları uygulanmıştır.
Öğretmenler üzerinde yapılan araştırmadan toplanan verilerin değerlendirilmesinde
SPSS 20 programı kullanılmıştır. Öğretmenlerin kişisel ve mesleğe ait özelliklerinin
dağılımı, frekans ve yüzde ile belirtilmiştir. Araştırmada kullanılmış olan Hizmet Öncesi
Eğitimin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Algı Ölçeği, Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık
Ölçeği ve Öğretmenler İçin Mesleki Dayanıklılık İnancı Ölçeği ve bu ölçeklerin alt
boyutlarının normal dağılıma uyma durumları çarpıklık (skewness) ve basıklık (kurtosis)
katsayıları ile belirlenmiştir. Araştırmada nonparemetrik testlerden Mann-Whitney U ve
Kruskal Wallis H testleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular %95 güven
düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılım gösterenlerin, ölçeklerin ve alt
boyutlarının birbiri ile arasındaki ilişkinin yönü ve şiddeti Spearman korelasyon katsayısı ile
incelenmiştir.
vi
Sonuç olarak; araştırmaya katılım gösteren öğretmenlerin sunacakları eğitimi
planladıkları ve uygulamalarını yaptıkları, ayrıca öğrenci, meslektaş, yönetici, veli ve
toplumla ilişkiler konusunda kendilerini yeterli gördükleri belirlenmiştir. Yine benzer
şekilde öğretmenlerin görev süreçlerinde mesleğe bağlı oldukları, özverili çalışma tutumları
sergiledikleri ve kendilerini öğrencilere adadıkları belirlenmiştir. Bunun yanısıra
öğretmenler kendilerini mesleki bakımdan dayanıklı olarak görmektedirler. Araştırmaya
katılım gösteren öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeylerinin onların
mesleki dayanıklılık inançları üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................. iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI............................................................. iv
ÖZET.........................................................................................................................v
ABSTRACT ........................................................................................................... vii
ÖNSÖZ.................................................................................................................... ix
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................ xiv
EKLER DİZİNİ.................................................................................................. xviii
BİRİNCİ BÖLÜM....................................................................................................1
1. GİRİŞ.....................................................................................................................1
1.1. Araştırmanın Amacı........................................................................................4
1.2. Problem Cümlesi.............................................................................................4
1.2.1. Alt Problemler.........................................................................................4
1.3. Sayıltılar..........................................................................................................5
1.4. Sınırlılıklar......................................................................................................6
1.5 Tanımlar...........................................................................................................6
İKİNCİ BÖLÜM ......................................................................................................7
2. KAVRAMSAL VE KURAMSAL AÇIKLAMALAR.......................................7
2.1. Hizmet Öncesi Eğitim Yeterlikleri .................................................................7
2.1.1. Öğretmenlik Mesleği...............................................................................7
2.1.2. Türkiyede Öğretmen Yetiştirme Sistemi ..............................................10
2.1.3. Öğretmen Yeterlikleri ...........................................................................11
2.1.4. Mesleğe Yeni Başlayan Öğretmenler ve Mesleki Gelişim ...................13
2.1.5. Öğretmenlerin Hizmet Öncesi Eğitim Yeterlikleri ...............................14
2.2. Mesleğe Adanmışlık .....................................................................................16
2.2.1. Mesleğe Adanmışlık Kavramı ..............................................................16
xi
2.2.2. Mesleğe Adanmışlığın Önemi ..............................................................22
2.2.3. Mesleğine Adanmış Öğretmen..............................................................23
2.2.4. Öğretmenlikte Mesleki Adanmışlığın Önemi .......................................29
2.3. Mesleki Dayanıklılık.....................................................................................31
2.3.1. Mesleki Dayanıklılık Kavramı..............................................................31
2.3.2. Öğretmenlik Mesleği ve Psikolojik Dayanıklılık..................................34
2.3.3. Öğretmenlikte Mesleki Dayanıklılık.....................................................35
2.3.4. Öğretmenlikte Mesleki Dayanıklılık İnançları ve Mesleki
Performansları.................................................................................................41
2.4. İlgili Araştırmalar.....................................................................................41
2.4.1. Yurt İçi ve Yurt Dışında Yapılmış Araştırmalar...................................41
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM.................................................................................................48
3. YÖNTEM ............................................................................................................48
3.1. Araştırmanın Modeli.....................................................................................48
3.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi...............................................................48
3.3. Araştırmanın Veri Toplama Araçları............................................................49
3.4. Araştırma Verilerinin İstatistiksel Analizi....................................................53
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM...........................................................................................55
4. BULGULAR .......................................................................................................55
4.1. Birinci Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları nedir? ................................................................55
4.1.1. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları cinsiyete göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................56
4.1.2. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları yaşa göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................57
4.1.3. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları branşa göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................57
xii
4.1.4. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları mezun olunan
kuruma göre farklılaşmakta mıdır?........................................................59
4.1.5. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları çalışma yılına
göre farklılaşmakta mıdır?.....................................................................60
4.1.6. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları okul türüne
göre farklılaşmakta mıdır?.....................................................................61
4.1.7. Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları okul
kademesine göre farklılaşmakta mıdır? .................................................61
4.2. İkinci Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin mesleki
dayanıklılık inançları nedir? ..................................................................63
4.2.1. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları cinsiyete göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................63
4.2.2. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları yaşa göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................64
4.2.3. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları branşa göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................64
4.2.4. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları mezun olunan
kuruma göre farklılaşmakta mıdır?........................................................65
4.2.5. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları çalışma yılına göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................66
4.2.6. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları okul türüne göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................67
4.2.7. Öğretmenlerin mesleki dayanıklılık inançları okul kademesine göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................67
4.3. Üçüncü Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin mesleki
adanmışlık algıları nedir? ......................................................................68
4.3.1. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri cinsiyete göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................69
4.3.2. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri yaşa göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................69
4.3.3. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri branşa göre
xiii
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................71
4.3.4. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri mezun olunan
kuruma göre farklılaşmakta mıdır?........................................................73
4.3.5. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri çalışma yılına göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................73
4.3.6. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri okul türüne göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................75
4.3.7. Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeyleri okul kademesine göre
farklılaşmakta mıdır?.............................................................................76
4.4. Dördüncü Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları, mesleki dayanıklılık inançları ve onların
mesleki adanmışlık algıları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı
bir ilişki bulunmakta mıdır? ..................................................................77
4.5. Beşinci Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları ve mesleki adanmışlık algıları onların
mesleki dayanıklılık inançlarını yordamakta mıdır? .............................80
4.6. Altıncı Alt Probleme Ait Bulgular: Öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları ve mesleki dayanıklılık inançları onların
mesleki adanmışlık algılarını yordamakta mıdır? .................................81
5. TARTIŞMA VE SONUÇ...................................................................................83
5.1. Öğretmenlerin Hizmet Öncesi Eğitim Yeterlik Algılarına İlişkin Sonuç
ve Tartışma ...................................................................................................83
5.2. Öğretmenlerin Mesleğe Adanmışlık Düzeylerine İlişkin Sonuç ve
Tartışma ........................................................................................................85
5.3. Öğretmenlerin Mesleğe Dayanıklılık Düzeylerine İlişkin Sonuç ve
Tartışma ........................................................................................................86
5.4. ÖNERİLER...................................................................................................87
6. KAYNAKÇA.......................................................................................................89
7. EKLER ..............................................................................................................103
ÖZGEÇMİŞ ..........................................................................................................108 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Hizmet öncesi eğitim yeterliği, Mesleki adanmışlık, Mesleki dayanıklılık |
tr_TR |
dc.title |
ÖĞRETMENLERİN HİZMET ÖNCESİ EĞİTİM YETERLİK ALGILARI, MESLEKİ ADANMIŞLIK ALGILARI VE MESLEKİ DAYANIKLILIK İNANÇLARININ İNCELENMESİ |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM |
tr_TR |