Özet:
ÖĞRETMENLERİN HİZMET ÖNCESİ EĞİTİM YETERLİK ALGILARI,
MESLEKİ ADANMIŞLIK ALGILARI VE MESLEKİ DAYANIKLILIK
İNANÇLARININ İNCELENMESİ
Hidayet ÖRER
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Asuman Seda SARACALOĞLU
2020, XVİİİ + 108 sayfa
Bu araştırmada Aydın ilinde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki özel ve
devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim yeterlik algıları, mesleki
adanmışlık algıları ve mesleki dayanıklılık inançları ile ilgili tespitlerin yapılması; öğretmen
adanmışlığını yordayan faktörlerin neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için
2018-19 eğitim-öğretim yılı içerinde aktif olarak görev yapan öğretmenlerin hizmet öncesi
eğitim yeterlik algıları, mesleki adanmışlık algıları ve mesleki dayanıklılık inançları ile ilgili
tespitlerin yapılması maksadıyla betimsel tarama modeline başvurulmuştur. Araştırma 2018-
2019 eğitim öğretim yılı içinde Aydın il sınırları içindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı
ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki okullarda görev yapan toplamda 14647 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise basit tesadüfü örnekleme yöntemi ile seçilmiş
304 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmamızın veri toplama ve analizi süreçleri için nicel
yöntem kullanılmış olup, veri toplama aracı olarak ölçek formları uygulanmıştır.
Öğretmenler üzerinde yapılan araştırmadan toplanan verilerin değerlendirilmesinde
SPSS 20 programı kullanılmıştır. Öğretmenlerin kişisel ve mesleğe ait özelliklerinin
dağılımı, frekans ve yüzde ile belirtilmiştir. Araştırmada kullanılmış olan Hizmet Öncesi
Eğitimin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Algı Ölçeği, Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık
Ölçeği ve Öğretmenler İçin Mesleki Dayanıklılık İnancı Ölçeği ve bu ölçeklerin alt
boyutlarının normal dağılıma uyma durumları çarpıklık (skewness) ve basıklık (kurtosis)
katsayıları ile belirlenmiştir. Araştırmada nonparemetrik testlerden Mann-Whitney U ve
Kruskal Wallis H testleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular %95 güven
düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılım gösterenlerin, ölçeklerin ve alt
boyutlarının birbiri ile arasındaki ilişkinin yönü ve şiddeti Spearman korelasyon katsayısı ile
incelenmiştir.
vi
Sonuç olarak; araştırmaya katılım gösteren öğretmenlerin sunacakları eğitimi
planladıkları ve uygulamalarını yaptıkları, ayrıca öğrenci, meslektaş, yönetici, veli ve
toplumla ilişkiler konusunda kendilerini yeterli gördükleri belirlenmiştir. Yine benzer
şekilde öğretmenlerin görev süreçlerinde mesleğe bağlı oldukları, özverili çalışma tutumları
sergiledikleri ve kendilerini öğrencilere adadıkları belirlenmiştir. Bunun yanısıra
öğretmenler kendilerini mesleki bakımdan dayanıklı olarak görmektedirler. Araştırmaya
katılım gösteren öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeylerinin onların
mesleki dayanıklılık inançları üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir.