Abstract:
İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN AFETE HAZIRLIK DÜZEYLERİ İLE AFET
EĞİTİMİNİN EĞİTİM PROGRAMLARINDAKİ YERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ
Alpaslan Ayhan ÇELİK
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Kerim GÜNDOĞDU
2020, XIX + 141 Sayfa
Bu araştırmada ilkokul öğretmenlerinin afetlere hazırlık düzeyleri ile afet eğitiminin
eğitim programlarındaki yeri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Örneklemini İzmir İli Buca İlçesinde yer alan kamu ilkokullarında görev yapmakta olan 209
öğretmenin oluşturduğu nicel araştırma desenine dayalı bu araştırmada, İnal ve Doğan
(2018) tarafından hazırlanan likert tipindeki Genel Afete Hazırlık Ölçeği ile nicel verileri
desteklemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu
ile veri toplanmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde parametrik testlerden Bağımsız
Örneklem t-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), parametrik olmayan testlerden
ise Kruskal-Wallis H ve Mann-Whitney U testlerinden yararlanılmıştır. Nitel verilerin
analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin
afetlere karşı duyarlılıklarının yüksek olduğu; afet durumlarını ciddiye aldıkları ve afetlere
karşı önlem almayı önemsedikleri, bu önlemlerin yararlı olacağını düşündükleri ancak bu
önlemleri gerçekleştirmedikleri ve kendilerini afetlere karşı hazırlık konusunda yeterli
görmedikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünden elde edilen veriler de
bu bulguları desteklemektedir. Yapılan görüşmeler sonucunda, öğretmenlerin olası bir afetin
yakın bir gelecekte gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünmelerine rağmen, yeterli
düzeyde önlem almadıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmenler afet eğitimi konusunda bilgi
düzeylerini de yeterli görmemekte, mezun oldukları üniversitelerde bununla ilgili bir ders
almadıklarını; meslek içerisinde verilen hizmet içi eğitimlerin de içeriği, eğitim veren
kişinin uzmanlığı, eğitim süresi, uygulama biçimi, sıklığı gibi konularda yeterli olmadığını
belirtmişlerdir. Öğretmenlerin mevcut öğretim programlarında yer alan afet eğitimi
kazanımlarını ve ilgili içeriği yeterli bulmadıkları, okullarında gerçekleştirilen afet
tatbikatlarının niteliği ve niceliğinin afet halinde kendilerini güvende hissedebilecekleri
düzeyde olmadığı da anlaşılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bu bulgular dikkate
vi
alınarak öğretmenlerin afet eğitimi ile ilgili bilgi ve beceri düzeylerini artırıcı yöndeki
hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler ve afet eğitiminin eğitim programında yerinin nasıl
daha iyi yapılandırılabileceğine yönelik öneriler geliştirilmiştir.