İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN AFETE HAZIRLIK DÜZEYLERİ İLE AFET EĞİTİMİNİN EĞİTİM PROGRAMLARINDAKİ YERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Abstract

İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN AFETE HAZIRLIK DÜZEYLERİ İLE AFET EĞİTİMİNİN EĞİTİM PROGRAMLARINDAKİ YERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ Alpaslan Ayhan ÇELİK Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Kerim GÜNDOĞDU 2020, XIX + 141 Sayfa Bu araştırmada ilkokul öğretmenlerinin afetlere hazırlık düzeyleri ile afet eğitiminin eğitim programlarındaki yeri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Örneklemini İzmir İli Buca İlçesinde yer alan kamu ilkokullarında görev yapmakta olan 209 öğretmenin oluşturduğu nicel araştırma desenine dayalı bu araştırmada, İnal ve Doğan (2018) tarafından hazırlanan likert tipindeki Genel Afete Hazırlık Ölçeği ile nicel verileri desteklemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veri toplanmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), parametrik olmayan testlerden ise Kruskal-Wallis H ve Mann-Whitney U testlerinden yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin afetlere karşı duyarlılıklarının yüksek olduğu; afet durumlarını ciddiye aldıkları ve afetlere karşı önlem almayı önemsedikleri, bu önlemlerin yararlı olacağını düşündükleri ancak bu önlemleri gerçekleştirmedikleri ve kendilerini afetlere karşı hazırlık konusunda yeterli görmedikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünden elde edilen veriler de bu bulguları desteklemektedir. Yapılan görüşmeler sonucunda, öğretmenlerin olası bir afetin yakın bir gelecekte gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünmelerine rağmen, yeterli düzeyde önlem almadıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmenler afet eğitimi konusunda bilgi düzeylerini de yeterli görmemekte, mezun oldukları üniversitelerde bununla ilgili bir ders almadıklarını; meslek içerisinde verilen hizmet içi eğitimlerin de içeriği, eğitim veren kişinin uzmanlığı, eğitim süresi, uygulama biçimi, sıklığı gibi konularda yeterli olmadığını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin mevcut öğretim programlarında yer alan afet eğitimi kazanımlarını ve ilgili içeriği yeterli bulmadıkları, okullarında gerçekleştirilen afet tatbikatlarının niteliği ve niceliğinin afet halinde kendilerini güvende hissedebilecekleri düzeyde olmadığı da anlaşılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bu bulgular dikkate vi alınarak öğretmenlerin afet eğitimi ile ilgili bilgi ve beceri düzeylerini artırıcı yöndeki hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler ve afet eğitiminin eğitim programında yerinin nasıl daha iyi yapılandırılabileceğine yönelik öneriler geliştirilmiştir.