AR-GE harcamalarının makroekonomik değişkenler üzerine etkisi

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Çondur, Funda
dc.contributor.author	Erdoğan, Sıla
dc.date.accessioned	2021-10-13T06:56:37Z
dc.date.available	2021-10-13T06:56:37Z
dc.date.issued	2020
dc.date.submitted	2020
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4297
dc.description.abstract	Ar-Ge harcamaları, teknolojide dışa bağımlılığının azaltılmasında, ülke ekonomisinin büyümesinde ve gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada Ar-Ge Harcamalarının makroekonomik değişkenler üzerine etkisi araştırılmıştır. Türkiye de 1990-2018 dönemi temel alınarak Ar-Ge harcamalarının Ekonomik Büyüme ve İhracat değişkenleri arasındaki ilişki eşbütünleşme ve hata düzeltme modelleri vasıtasıyla sınanmıştır. Uzun dönem bulgularına göre Ar-Ge harcamalarının hem ekonomik büyüme hem de ihracat üzerinde pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Kısa dönem bulgularından elde edilen analiz sonuçlarına göre hata düzeltme mekanizmasının çalışmakta olduğu tespit edilmiş olup uzun dönem bulgularını desteklemektedir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER ÖZET..................................................................................................................... v ABSTRACT.........................................................................................................vi ÖNSÖZ................................................................................................................vii KISALTMALAR DİZİNİ..................................................................................... x ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................xi TABLOLAR DİZİNİ ..........................................................................................xii EKLER DİZİNİ..................................................................................................xiv GİRİŞ..................................................................................................................... 1 1. AR-GE İLE İLGİLİ TANIMLAR VE KAVRAMLAR............................ 3 1.1. Araştırma ...................................................................................................................................... 3 1.2. Geliştirme ..................................................................................................................................... 3 1.3. Araştırma-Geliştirme.................................................................................................................... 3 1.4. Ar- Ge’nin Bölümleri ................................................................................................................... 4 1.4.1. Temel Araştırma.................................................................................................................... 5 1.4.2. Uygulamalı Araştırma ........................................................................................................... 6 1.4.3. Deneysel Geliştirme .............................................................................................................. 6 1.5. Ar-Ge Dışında Tutulacak Faaliyetler ...................................................................................... 6 1.6. Ar-Ge’nin Göstergeleri............................................................................................................ 7 1.6.1. Ar-Ge Harcamaları ve Ar-Ge Yoğunluğu ....................................................................... 8 1.6.2. Ar-Ge Personel Sayısı ..................................................................................................... 9 1.6.3. Patent ve Faydalı Model Başvuru Sayısı....................................................................... 10 1.6.4. Bilimsel Yayın Sayıları ................................................................................................. 11 1.6.5. İleri Teknolojili Ürün İhracatı ....................................................................................... 11 1.7. Teknoloji ............................................................................................................................... 12 1.8. İcat......................................................................................................................................... 13 1.9. Yenilik................................................................................................................................... 15 1.9.1. Ürün Yenilikleri ............................................................................................................ 23 1.9.2. Süreç Yenilikleri............................................................................................................ 24 1.9.3. Pazarlama Yenilikleri .................................................................................................... 28 1.9.3. Organizasyonel Yenilik................................................................................................. 29 1.9.4. Mevcut Dönem Oslo 2018 Kılavuzu ve Bir Önceki Dönem Oslo 2005 Kılavuzu Yenilik Türlerinin Değerlendirilmesi......................................................................................................... 29 ix 1.10. Yayılma ............................................................................................................................. 30 2. AR-GE HARCAMALARININ AR-GE GÖSTERGELERİ DOĞRULTUSUNDA İNCELENMESİ .......................................................... 31 2.1. Dünya’da Ar-Ge Harcamaları ve Ar-Ge Yoğunluğu ............................................................ 31 2.2. Ar-Ge Harcamalarına En Çok Bütçe Ayıran Ülkeler............................................................ 34 2.3. Patent ve Faydalı Model Başvuru Sayısı............................................................................... 35 2.4. Ar- Ge Personel Sayısı .......................................................................................................... 41 2.5. Bilimsel Yayın Sayısı............................................................................................................ 44 2.6. İleri Teknolojili Ürün İhracatı ............................................................................................... 45 2.7. Türkiye’de Ar-Ge .................................................................................................................. 46 2.8. Ar-Ge Temelli Ekonomik Büyüme Modelleri....................................................................... 53 2.8.1. Solow Büyüme Modeli.................................................................................................. 53 2.8.2. Lucas Büyüme Modeli .................................................................................................. 54 2.8.3. Arrow Yaparak Öğrenme Modeli.................................................................................. 55 2.8.4. Romer Büyüme Modeli ................................................................................................. 55 2.8.5. Barro Büyüme Modeli................................................................................................... 57 2.8.6. Aghion ve Howitt Büyüme Modeli ............................................................................... 57 2.8.7. Grossman ve Helpman Büyüme Modeli ....................................................................... 58 2.9. Ar-Ge ve İhracat.................................................................................................................... 59 3. AR-GE HARCAMALARININ MAKRO DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK ANALİZ ......................................................... 61 3.1. Seçilmiş Literatür ....................................................................................................................... 61 3.2. Yöntem, Veri Seti ve Model....................................................................................................... 65 3.3. Ampirik Sonuçlar ....................................................................................................................... 66 3.3.1. ADF (Augmented Dickey–Fuller) ve PP (Phillips–Perron) Birim Kök Testleri................. 66 3.3.2. Engle-Granger Eş-Bütünleşme Analizi ............................................................................... 70 3.3.3. Ar-Ge Harcamaları ve GSYH İlişkisi.................................................................................. 70 3.3.4. Ar-Ge Harcamaları ve İhracat İlişkisi ................................................................................. 73 TARTIŞMA VE SONUÇ.................................................................................. 76 KAYNAKLAR................................................................................................... 79 EKLER............................................................................................................... 88 ÖZGEÇMİŞ....................................................................................................... 91	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Ar-Ge Harcamaları, GSYH, İhracat, Engle-Granger Eşbütünleşme Analizi, Hata Düzeltme Modeli	tr_TR
dc.title	AR-GE harcamalarının makroekonomik değişkenler üzerine etkisi	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı	tr_TR