Özet:
GASTRONOMİ ALANINDA YENİ BİR KAVRAM: GASTRODİPLOMASİ
Alper ÇEVİK
Yüksek Lisans Tezi, Yiyecek – İçecek İşletmeciliği Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Zeynep ASLAN
2020, XIII+ 99 sayfa
Yiyecekler, insan hayatının devamı için gerekli olan en temel ihtiyaçlardan biridir.
Fakat günümüzde sadece hayatta kalmak için tüketilen bir gereksinim olmasının yanı sıra
ülkelerin diplomasisinde de önemli bir güç olarak ortaya çıkmaktadır. Bu durumun doğal
sonucu olarak mutfaklar ülkelere, politikalarının belirlenmesi ve yön verilmesi konusunda
yardımcı olmaktadır. Terim olarak ilk defa 2002 yılında Tayland’ın yiyecek ve mutfak
sanatını dünyaya tanıtmak için kamu diplomasisi kampanyasının anlatıldığı “food as
ambassador” adlı makalede kullanılan gastrodiplomasi uygulamaları ülkelerin mutfakları
aracılığıyla uluslararası ilişkilerde kullandığı diplomatik bir silahtır. Günümüzde bu amaçla
yola çıkan ülkelerin, tanıtımlarını kendilerine özgü mutfakları ile gerçekleştirme yoluna
gittikleri dikkat çekmektedir. Şu ana kadar incelenen çalışmalarda gastrodiplomasi
stratejisini uygulayan ülkelerin; diğer kültürlerle iyi ilişkiler kurma olasılıklarının yüksek
olduğu, ülke imajlarının iyileştiği, turizm, gastronomi, ekonomi ve politika alanlarında
yüksek kazanımların ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Bu nedenle Türkiye’nin sahip
olduğu zengin mutfak ve yemek kültürünü bu kapsamda değerlendirmesinin uluslararası
ilişkilerin gelişmesinde ve iyileştirilmesinde katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Konunun
öneminden yola çıkarak belirlenen çalışmanın amacı; diplomasinin alt dallarından biri olan
gastrodiplomasi kavramını ve önemini turizm ve gastronomi alanında gündeme getirmektir.
Ayrıca uluslararası düzeyde yeni bir kavram olması nedeniyle özellikle Türkiye’de
akademik alanda farkındalık yaratarak literatürde yerini almasını sağlamaktır.
Bu çalışma kapsamında Tayland, Malezya, Peru, Güney Kore, Japonya Tayvan,
Amerika Birleşik Devletleri, Danimarka, Norveç, İsveç, Avustralya ve Türkiye’deki
gastrodiplomasi uygulamalarına yer verilmektedir. Gastrodiplomasi kavramı, kapsamı ve
dünya genelinde yapılan uygulamaları ikincil veri toplama tekniklerinden olan literatür
taraması yapılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda
sektöre ve akademiye çeşitli önerilerde bulunulmaktadır.