dc.contributor.advisor |
Yalın Uçar, Meltem |
|
dc.contributor.author |
Çakır, Berkay |
|
dc.date.accessioned |
2021-09-17T10:13:27Z |
|
dc.date.available |
2021-09-17T10:13:27Z |
|
dc.date.issued |
2020 |
|
dc.date.submitted |
2020 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4283 |
|
dc.description.abstract |
ORTAOKULLARDA KODLAMA EĞİTİMİNİN ÖĞRENCİLERİN
YARATICI PROBLEM ÇÖZME VE BİLİŞÜSTÜ FARKINDALIKLARINA ETKİSİ
Berkay ÇAKIR
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Meltem YALIN UÇAR
2020 XVIII+111ayfa
Teknolojik gelişmeler, büyük bir hızla yeni alanlarla karşımıza çıkmaktadır. Bununla
birlikte teknolojik gelişmelere bağlı olarak eğitim kalitesinin arttırılması gerekliliği ve önemi
her alanda kendini göstermektedir. Sözü edilen önem gereği, her alanda karışık problemleri
çözebilen belirli düzeyde mühendislik becerilerine sahip bireylere ihtiyaç artmıştır. Farklı
becerileri birlikte kullanabilen bireyler STEM (Fen (Science), Teknoloji (Technology),
Mühendislik (Engineering) ve Matematik (Mathematics)) ile mümkün olmaktadır.
Günümüzde ilgi gören STEM (Science, Technology, Engineering and Math) eğitimi
kapsamında yer alan “kodlama eğitimi” ise bu sürecin alt yapısını oluşturmaktadır. Kodlama,
öğretim teknolojileri alanındaki yeniliklerle hayatımıza giren birçok kavramdan biridir.
Kodlama eğitimi, Türkiye’nin farklı illerinde olduğu gibi Aydın `da da birçok okulda
“Kodama Dersi” adı altında yürütülmektedir. Sözü edilen dersin, öğrencilerin yaratıcı
problem çözme ve bilişüstü farkındalıkları üzerinde olumlu bir etkisinin olup olmadığı bu
araştırma ile anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla araştırmada, Aydın’da bulunan ve Milli
Eğitim Bakanlığı Öğretim Programı kapsamında kodlama eğitimi verilen ve kodlama eğitimi
verilmeyen ortaokullarda, öğrenim görmekte olan 730 beşinci ve altıncı sınıf öğrencisine
“Yaratıcı Problem Çözme Envanteri” ve “Bilişüstü Farkındalık Envanteri” uygulanmıştır.
Araştırma kapsamında, ölçüt örnekleme tekniği ile kodlama eğitimi veren ve vermeyen
ortaokullar tespit edilmiştir. Araştırmada hatalı sonuçlar çıkarılınca kodlama eğitim alan 488
öğrenci ve kodlama eğitimi almayan 242 öğrenci örnekleme dahil edilmiştir. Bu araştırmada,
nicel betimsel yöntem kullanılarak araştırmanın katılımcıları arasında farklılık olup olmadığı
anlaşılmaya çalışılmıştır.
Elde edilen veriler normal dağılım göstermediği için verilerin analizinde, Kruskal Wallis ve Man-Whitney U parametrik olayan test analizleri kullanılmıştır.
vi
Araştırmada elde edilen veriler sonucunda, kodlama eğitiminin uygulandığı okullarda
öğrenim görmekte olan öğrencilerin, hem genel hem de alt boyutlar bazında yaratıcı problem
çözme becerileri ve bilişüstü farkındalık puanları, kodlama eğitimi uygulanmayan okullardaki
öğrencilere göre daha yüksek düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Böylece kodlama eğitiminin,
öğrencilerin bilişüstü farkındalıklarını ve yaratıcı problem çözme becerisini geliştirdiği
anlaşılmaktadır. Bağımlı değişken olan bilişüstü farkındalığın, yaratıcı problem çözme
davranışını ne ölçüde açıkladığını anlamak amacıyla yapılan kanonik korelasyon analizinden,
söz konusu değişkenin, yaratıcı problem çözme becerisini yordadığı anlaşılmıştır.
Araştırmada, kodlama eğitiminin öğrencilerin bilişüstü farkındalık ve yaratıcı problem
çözme becerilerini geliştirdiği gözlemlenmiştir. Gelişen teknoloji ve birçok işlemin sanal
olarak gerçekleştirilmesi nedeniyle kodlama eğitiminin, dünyadaki öğretim programlarında
daha çok yer alacağı beklenilmektedir. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL ONAY SAYFASI....................................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv
ÖZET....................................................................................................................................... v
ABSTRACT ..........................................................................................................................vii
ÖNSÖZ...................................................................................................................................ix
İÇİNDEKİLER........................................................................................................................ x
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xiv
EKLER DİZİNİ...................................................................................................................xvii
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
I. BÖLÜM ............................................................................................................................... 3
1. KAYNAK ÖZETLERİ........................................................................................................ 3
1.1. Problem Durumu..................................................................................................... 3
1.2. Araştırmanın Amacı................................................................................................ 8
1.3. Problem Cümlesi..................................................................................................... 9
1.4. Alt Problemler......................................................................................................... 9
1.5. Araştırmanın Önemi.............................................................................................. 10
1.6. Tanımlar................................................................................................................ 10
II. BÖLÜM............................................................................................................................ 13
2. KURUMSAL AÇIKLAMALAR ...................................................................................... 13
2.1. Kodlama Eğitimi (Blok Temelli Programlama Eğitimi)....................................... 13
2.1.1. Bilişimsel Düşünme (Computational Thinking) ........................................... 18
2.2. Kodlama Eğitiminde Kullanılan Araçlar ve Ortamlar .......................................... 19
2.2.1. Scratch........................................................................................................... 20
2.2.2. Code.Org ....................................................................................................... 20
xi
2.2.3. Imagine Access............................................................................................. 21
2.2.4. Kodu Game Lab ............................................................................................ 21
2.2.5. MIT App Inventor ........................................................................................ 21
2.2.6. Codespark...................................................................................................... 21
2.2.7. Kodable ......................................................................................................... 22
2.2.8. Tynker ........................................................................................................... 22
2.3. Kodlama Eğitiminin Farklı Ülkelerdeki Uygulamaları......................................... 22
2.4. Problem Çözme..................................................................................................... 24
2.5. Dewey’e Problem Çözme Aşamaları.................................................................... 26
2.5.1. Duyulan Bir Güçlük ...................................................................................... 27
2.5.2. Bu Problemin Belirlenmesi ve Tanımlanması............................................... 27
2.5.3. Çözüm Getirebilecek Hipotezlerin Önerilmesi ............................................. 27
2.5.4. Uygun Kanıtları Toplama, Hipotezleri Test Etme ve Uygun Soruları.......... 28
2.6. Yaratıcılık.............................................................................................................. 29
2.7. Yaratıcı Düşünme Becerileri................................................................................. 29
2.7.1 Yakınsak Düşünme......................................................................................... 30
2.7.2 Iraksak Düşünme............................................................................................ 31
2.7.3 Motivasyon..................................................................................................... 32
2.7.4 Çevre .............................................................................................................. 32
2.7.5 Genel Bilgi ve Beceri ..................................................................................... 33
2.7.6 Yaratıcı Düşünmenin Aşamaları .................................................................... 34
2.7.7 Yaratıcı Problem Çözme ................................................................................ 35
2.8. Bilişüstü ................................................................................................................ 36
2.8.1. Bilişüstü Farkındalık ..................................................................................... 37
2.8.2. Kodlama Eğitiminin Önemi .......................................................................... 38
2.8.3. İlgili Araştırmalar.......................................................................................... 39
xii
III. BÖLÜM........................................................................................................................... 42
3. YÖNTEM.......................................................................................................................... 42
3.1. Araştırma Modeli .................................................................................................. 42
3.2. Evren ve Örneklem ............................................................................................... 42
3.3. Veri Toplama Araçları .......................................................................................... 42
3.3.1. Yaratıcı Problem Çözme Envanteri............................................................... 43
3.3.1.2. Ölçme Aracının Geçerlik ve Güvenilir Analizleri............................ 43
3.3.2. Bilişüstü Farkındalık Envanteri..................................................................... 45
3.3.2.1. Bilişin Bilgisi .................................................................................... 45
3.3.2.2. Bilişin Düzenlenmesi........................................................................ 46
3.3.2.3. Ölçeğin Geçerlilik ve Güvenirlik Analizleri..................................... 47
3.4. Çalışma Grubu ...................................................................................................... 48
3.5. Veri Çözümleme Sürecinde Kullanılan İstatistiksel Yöntem ve Teknikler.......... 49
IV. BÖLÜM .......................................................................................................................... 50
4. BULGULAR ..................................................................................................................... 50
4.1. Kodlama eğitimi, ortaokul öğrencilerinin bilişüstü farkındalık ve yaratıcı problem
çözme becerilerini ne düzeyde etkilemektedir? ...................................................... 50
4.2. Kodlama eğitimi durumuna göre öğrencilerin, bilişüstü farkındalık becerileri
arasında anlamlı fark var mıdır? ......................................................................... 50
4.3. Kodlama eğitimi durumuna göre öğrencilerin, yaratıcı düşünme becerileri arasında
anlamlı fark var mıdır? ....................................................................................... 51
4.4. Öğrencilerin bilişüstü farkındalıkları yaratıcı problem çözme becerilerini
yordamakta mıdır? .............................................................................................. 52
4.5. Ortaokul öğrencilerinin yaratıcı problem çözme ve bilişüstü farkındalıkları,
öğrencilerin demografik özelliklerine göre değişmekte midir?.......................... 56
4.5.1. Cinsiyete Göre, Anlamlı Bir Fark Var Mıdır? .............................................. 57
4.5.2. Bilgisayar ile Ders Çalışma Sevgisine Göre Anlamlı Bir Fark Mıdır?......... 61
xiii
4.4.3. Ebeveynlerin Mesleklerindeki Farklılıklar Anlamlı Bir Değişim Oluşturmakta
mıdır?.................................................................................................................. 64
V. BÖLÜM............................................................................................................................ 85
5. SONUÇ TARTIŞMA VE ÖNERİLER............................................................................. 85
6. KAYNAKLAR.................................................................................................................. 90
7. EKLER ............................................................................................................................ 103
ÖZGEÇMİŞ......................................................................................................................... 111 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Kodlama Eğitimi, Bilişüstü Farkındalık, Yaratıcı Problem Çözme, Nicel Yöntem, Ortaokul |
tr_TR |
dc.title |
ORTAOKULLARDA KODLAMA EĞİTİMİNİN ÖĞRENCİLERİN YARATICI PROBLEM ÇÖZME VE BİLİŞÜSTÜ FARKINDALIKLARINA ETKİSİ |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI |
tr_TR |