Özet:
ORTAOKULLARDA KODLAMA EĞİTİMİNİN ÖĞRENCİLERİN
YARATICI PROBLEM ÇÖZME VE BİLİŞÜSTÜ FARKINDALIKLARINA ETKİSİ
Berkay ÇAKIR
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Meltem YALIN UÇAR
2020 XVIII+111ayfa
Teknolojik gelişmeler, büyük bir hızla yeni alanlarla karşımıza çıkmaktadır. Bununla
birlikte teknolojik gelişmelere bağlı olarak eğitim kalitesinin arttırılması gerekliliği ve önemi
her alanda kendini göstermektedir. Sözü edilen önem gereği, her alanda karışık problemleri
çözebilen belirli düzeyde mühendislik becerilerine sahip bireylere ihtiyaç artmıştır. Farklı
becerileri birlikte kullanabilen bireyler STEM (Fen (Science), Teknoloji (Technology),
Mühendislik (Engineering) ve Matematik (Mathematics)) ile mümkün olmaktadır.
Günümüzde ilgi gören STEM (Science, Technology, Engineering and Math) eğitimi
kapsamında yer alan “kodlama eğitimi” ise bu sürecin alt yapısını oluşturmaktadır. Kodlama,
öğretim teknolojileri alanındaki yeniliklerle hayatımıza giren birçok kavramdan biridir.
Kodlama eğitimi, Türkiye’nin farklı illerinde olduğu gibi Aydın `da da birçok okulda
“Kodama Dersi” adı altında yürütülmektedir. Sözü edilen dersin, öğrencilerin yaratıcı
problem çözme ve bilişüstü farkındalıkları üzerinde olumlu bir etkisinin olup olmadığı bu
araştırma ile anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla araştırmada, Aydın’da bulunan ve Milli
Eğitim Bakanlığı Öğretim Programı kapsamında kodlama eğitimi verilen ve kodlama eğitimi
verilmeyen ortaokullarda, öğrenim görmekte olan 730 beşinci ve altıncı sınıf öğrencisine
“Yaratıcı Problem Çözme Envanteri” ve “Bilişüstü Farkındalık Envanteri” uygulanmıştır.
Araştırma kapsamında, ölçüt örnekleme tekniği ile kodlama eğitimi veren ve vermeyen
ortaokullar tespit edilmiştir. Araştırmada hatalı sonuçlar çıkarılınca kodlama eğitim alan 488
öğrenci ve kodlama eğitimi almayan 242 öğrenci örnekleme dahil edilmiştir. Bu araştırmada,
nicel betimsel yöntem kullanılarak araştırmanın katılımcıları arasında farklılık olup olmadığı
anlaşılmaya çalışılmıştır.
Elde edilen veriler normal dağılım göstermediği için verilerin analizinde, Kruskal Wallis ve Man-Whitney U parametrik olayan test analizleri kullanılmıştır.
vi
Araştırmada elde edilen veriler sonucunda, kodlama eğitiminin uygulandığı okullarda
öğrenim görmekte olan öğrencilerin, hem genel hem de alt boyutlar bazında yaratıcı problem
çözme becerileri ve bilişüstü farkındalık puanları, kodlama eğitimi uygulanmayan okullardaki
öğrencilere göre daha yüksek düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Böylece kodlama eğitiminin,
öğrencilerin bilişüstü farkındalıklarını ve yaratıcı problem çözme becerisini geliştirdiği
anlaşılmaktadır. Bağımlı değişken olan bilişüstü farkındalığın, yaratıcı problem çözme
davranışını ne ölçüde açıkladığını anlamak amacıyla yapılan kanonik korelasyon analizinden,
söz konusu değişkenin, yaratıcı problem çözme becerisini yordadığı anlaşılmıştır.
Araştırmada, kodlama eğitiminin öğrencilerin bilişüstü farkındalık ve yaratıcı problem
çözme becerilerini geliştirdiği gözlemlenmiştir. Gelişen teknoloji ve birçok işlemin sanal
olarak gerçekleştirilmesi nedeniyle kodlama eğitiminin, dünyadaki öğretim programlarında
daha çok yer alacağı beklenilmektedir.