Özet:
LİSE ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMININ ÖĞRENME
SORUMLULUĞUNU YORDAMA GÜCÜ
Halil İbrahim KOLAN
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğretim Üyesi Beste DİNÇER
2020, xix + 158 Sayfa
Bu araştırmanın temel amacı, lise öğrencilerinin problemli internet kullanımları
ile öğrenme sorumlulukları arasındaki ilişkinin belirlenen alt problemler doğrultusunda
incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu, 2019-2020 eğitim öğretim yılında
Aydın ili Efeler ilçesindeki farklı okul türlerinde öğrenim gören 1005 lise öğrencisi
oluşturmaktadır. İlişkisel (korelasyonel) tarama modelinin kullanıldığı nicel türdeki bu
araştırmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Problemli İnternet
Kullanımı Ölçeği (Ergen Formu) (Ceyhan ve Ceyhan, 2009) ve Öğrenme Sorumluluğu
Ölçeği (Lise Öğrencisi Formu) (Yeşil, 2013) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında
toplanan verilerin analizi için betimsel istatistikler ile ilişkili örneklemler t-testi,
bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), LSD çoklu
karşılaştırma testi, pearson momentler çarpımı korelasyontesti ve çoklu doğrusal
regresyon analizi kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, lise öğrencilerinin problemli internet
kullanımlarının düşük düzeyde olduğu, aşırı kullanım alt boyutunda ise orta düzeyde
olduğu görülmüştür. Cinsiyet, sınıf düzeyi, okul türü, günlük internet kullanım süresi,
internet kullanım amacı ve algılanan akademik başarı değişkenleri ile problemli internet
kullanımıarasında anlamlı farklılık olduğu bulgulanmıştır. Anne eğitim ve baba eğitim
düzeyi ile problemli internet kullanımı arasında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre katılımcı öğrencilerin öğrenme sorumluluklarınıniyi düzeyde
olduğu görülmüştür. Dış yönetimli öğrenme sorumlulukları ile öz yönetimli öğrenme
sorumlulukları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Öğrencilerin dış
yönetimli öğrenme sorumlulukları puanları öz yönetimli öğrenme sorumlulukları
puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin öğrenme
v
sorumlulukları puanlarınıncinsiyet, günlük internet kullanım süresi, internet kullanım
amacı ve algılanan akademik başarı değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı
görülmüştür. Sınıf düzeyi, okul türü, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi
ileöğrenme sorumlulukları arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Araştırmada
problemli internet kullanımının ve öğrenme sorumluluğunun açıklanmasında en yüksek
etki büyüklüğü değerleri günlük internet kullanım süresi değişkeninde tespit edilmiştir.
Problemli internet kullanımı ile öğrenme sorumlulukları arasında orta düzeyde negatif
yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur.Çoklu regresyon analizi sonucunda internetin olumsuz
sonuçları ve aşırı kullanım alt boyut puanlarının öğrenme sorumluluklarını anlamlı
düzeyde yordadığıbulgulanmıştır. Sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutunun ise
öğrenme sorumlulukları üzerinde anlamlı düzeyde etkisinin olmadığı belirlenmiştir.