Özet:
TOPRAKSIZ TARIMDA BAZI ÇİLEK ÇEŞİTLERİNİN PERFORMANSLARI
Tarı O. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri
Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2021.
Amaç: Bu araştırmada, ülkemizde ve özellikle Aydın’da talep gören Rubygem, Albion,
Festival ve Sabrina çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Yöntem: Çalışmada, bitki yetiştirme ortamı olarak organik materyal olan
hindistan cevizi torfu kullanılmıştır. Çilek çeşidi olarak Rubygem, Albion, Festival, Sabrina
çeşitleri kullanılmıştır. Çilek çeşitlerinin bazı özelliklerinin belirlenmesi için belirli aralıklarla
veriler alınmıştır. Bu veriler; ilk çiçeklenme tarihi, ilk derim tarihi, bitki başına toplam verim
(g/bitki), verimin aylara dağılımı (g/bitki), erkencilik, ortalama meyve ağırlığı (g), SÇKM
içerikleri (%), titre edilebilir asit oranı (%), pH, SÇKM/Asit oranı, meyve eti sertliği (kg kuvvet), meyve dış rengi, askorbik asit (C vitamini) içeriğidir (%). Elde edilen verilere, üç
tekerrürlü iki faktörlü tesadüf parselleri deneme deseninde R paket programı kullanılarak
varyans analizi (%5) uygulanmış ve Duncan testi (%5) ile ortalamalar gruplandırılmıştır.
Bulgular: Araştırmada, en erken çiçeklenme, Sabrina çeşidinde görülmüştür. İlk derimlere en
erken şubat ayında başlanmıştır. Erkencilik açısından Sabrina çeşidi göz önüne çıkmıştır.
Bitki başına toplam verim, aylık verim ve meyve ağırlığı ortalamaları Albion, Festival ve
Rubygem çeşitlerinde birbirine benzer bulunmuşken, Sabrina çeşidinde ise daha yüksek
bulunmuştur. SÇKM içeriği Festival, Rubygem ve Sabrina çeşidinde yüksek ve benzer
bulunmuşken Albion çeşidi en düşük ortalamayı vermiştir. Titre edilebilir asit oranı en yüksek
Albion çeşidinde tespit edilmiştir. Askorbik asit içeriği (%), en yüksek Sabrina çeşidinde elde
edilmiştir.
Sonuç: Araştırmada elde edilen veriler değerlendirildiğinde, Aydın koşullarında yapılan örtü
altı topraksız tarım çilek yetiştiriciliğinde verim ve kalitenin çilek çeşitlerine göre değiştiği,
özellikle verim açısından Sabrina çeşidinin daha iyi sonuç verdiği ve topraksız tarımda
kullanımının önerilebileceği ortaya çıkmıştır.