Özet:
TİTANYUM DİOKSİT’İN (TiO2) ERGİN LABIDOCHROMIS CAERULEUS (FRYER,
1956) TÜRÜNE GENOTOKSİK ETKİLERİ: MİKRONÜKLEUS TESTİ
Bulut, B. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji
Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2021.
Amaç: Bu çalışmada; titanyum dioksit (TiO2) nanopartikülünün, laboratuvar araştırmalarında en
çok kullanılan balık türlerinden biri olan Labidochromis caeruleus (Fryer, 1956) türü üzerine olası
genotoksik etkilerinin mikronükleus testi ile araştırılması amaçlanmıştır.
Materyal ve Yöntem: 28 erkek ve 27 dişiden oluşan L. caeruleus’un ergin bireyleri 24 saat, 48
saat ve 96 saatlik periyotlarla 25 mg/L, 50 mg/L ve 100 mg/L konsantrasyonda TiO2 ile muamele
edilmiştir. Negatif kontrolde dinlendirilmiş su, pozitif kontrolde ise 5 mg/L EMS (Etil Metan
Sülfonat) kullanılmıştır. Uygulama sürelerinin sonunda solungaç ve kuyruk kanından alınan
örneklerle preparat hazırlanmıştır. Mikroskop incelemesinde solungaç ve kuyruk örneklerinin her
biri için 3000’er adet olmak üzere balık başına toplam 6000 hücre sayılmıştır. Elde edilen veriler
SPSS Statistics-22 istatistik programında analiz edilmiş ve karşılaştırma yapılmıştır.
Bulgular: Mikronükleus (MN) frekansı analizi sonucunda; tüm deney gruplarında MN
frekanslarının negatif kontrol grubuna kıyasla artış gösterdiği fakat bu artışın tüm gruplarda anlamlı
düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Kuyruk örneklerinin MN frekanslarının, solungaç örneklerine
göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Morfolojik nükleus düzensizlikleri analizine göre; solungaç
ve kuyruk örneklerinin tamamında binükleus, çentikli nükleus, tomurcuklu nükleus ve loblu
nükleus frekansları negatif kontrol grubuna kıyasla artış göstermiştir. Toplam genotoksik hasar
frekanslarının tüm gruplarda negatif kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde artış gösterdiği
belirlenmiştir.
Sonuç: TiO2 ile muamele edilen deney gruplarında MN frekansları bakımından konsantrasyon-süre
etkileşiminin istatistiksel olarak anlamlı olduğu, uygulama süresindeki artışın MN frekanslarında
artışa yol açtığı saptanmıştır.
