COVİD-19 PANDEMİSİNDE BİREYLERİN ORTOREKSİYA EĞİLİMLERİ İLE BESLENME DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	KILIÇALP KILINÇ, Dide
dc.contributor.author	Berber, Rabia
dc.date.accessioned	2021-09-14T06:25:08Z
dc.date.available	2021-09-14T06:25:08Z
dc.date.issued	2021-09-14
dc.date.submitted	2021-07-14
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4233
dc.description.abstract	Amaç: Bu çalışma ortorektik olan kişiler ile ortorektik olmayan bireylerin pandemide beslenme durumlarının saptanması ve ilişkinin incelenmesi, pandemide 18 yaşından büyük gönüllü katılımcıların ve ortorektik bireylerin beslenme durumlarındaki değişimlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 1129 kişi katılmış, 18 yaşından küçük olunması, soruların eksik/hatalı doldurulması sebebi ile 297 kişi çalışmadan çıkarılmış ve 832 katılımcı çalışmaya dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında ‘ORTO-11 Testi’ ve ‘Covid-19 Pandemisinde Bireylerin Ortoreksiya Eğilimleri ile Beslenme Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi amacıyla Anket Formu’ geliştirilmiştir. Çevrimiçi şekilde google e-formlar üzerinden gerçekleştirilen çalışmada katılımcılardan gönüllü olanların anket formu ve ORTO-11 ölçeğini doldurmaları istenmiştir. Araştırmada verilerin istatistiksel değerlendirmesi IBM SPSS 22 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Çalışmadaki verilerin normal dağılımlarının analizi için Kolmogorov Smirnov Testi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin analizinde Mann-Whitney U Testi, bağımlı değişkenlerin analizinde Wilcoxon T Testi, kategorik değişkenlerde ise Pearson Ki-Kare ve Fisher Freeman Halton testleri kullanılmıştır. Tanımlayıcı değer olarak nicel veriler için aritmetik ortalama ± standart sapma, nitel veriler için yüzde ve frekans değerleri kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık sınırı p<0,05 kabul edilmiştir. Bulgular: Bireylerin %92,2’si (n=767 kişi) kadın, %78,6’sı (n=654 kişi) ortorektik ve %68,4’ü (n=569 kişi) 18-25 yaş grubundandır, katılımcıların yaş ortalaması 24,42±5,4129’dır. Katılımcıların %98,8’i (n=822 kişi) vejetaryen değil, %99,3’ü (n=826 kişi) daha önce herhangi bir covid-19 tanısı almamıştır. BKİ değeri açısından ise pandemi öncesi ortalama BKİ 26,76±5,4099 kg/m² iken, pandemi esnasında BKİ 26,79±5,2860 kg/m²’dir. Pandemi süresince ortoreksiya ile instagram kullanımı, diyetisyen olma, alkol kullanımı, pandemi esnasında egzersiz yapma arasında istatistiksel anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Instagram kullanıcılarında, alkol kullanmayanlarda, diyetisyen olanlarda, pandemide egzersiz yapmayanlarda ortoreksiya riski daha yüksek saptanmıştır. Pandemi öncesi ve esnasında vücut ağırlığı bakımından ayrıca ortoreksiya ile covid tanısı alma bakımından istatistiksel anlamlı bir fark saptanamamıştır. Et ve et ürünleri, kurubaklagillerin katılımcıların belirttiği tüketim artışı; ekmek, pilav, makarna, şekerli içecek ve tatlıların katılımcıların belirttiği tüketim azalışı en çok ortorektik bireylerde olmuştur. Katılımcıların tümüne bakıldığında ise en çok sebze ve meyve, tatlı, kuruyemiş, çay ve kahvede tüketim artışı; ayrıca ekmek, pilav, makarna, şekerli içecek, cipste tüketim azalışı olduğu bireyler tarafından belirtilmiştir. Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre pandemi öncesi ve pandemi esnası kıyaslandığında bir kilo farkı saptanmamıştır. Pandemide katılımcıların ve özellikler ortorektik bireylerin daha sağlıklı besinler tercih ettikleri görülmüştür.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ vii TABLOLAR DİZİNİ ix ÖZET x ABSTRACT xii 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Ortoreksiya Nervoza 4 2.1.1. Tanımı 4 2.1.2. Tanı Kriterleri 4 2.1.3. Ortoreksiya Nervozayı Etkileyen Faktörler 6 2.1.3.1. Cinsiyet 6 2.1.3.2. Yaş 7 2.1.3.3. Sosyal Medya 7 2.1.3.4. Meslek 7 2.1.3.5. Fiziksel Aktivite 8 2.1.3.6. Vejetaryen Beslenme 9 2.1.3.7. Besin Desteği Kullanımı 9 2.1.3.8. Sigara Kullanımı 10 2.1.3.9. Alkol Kullanımı 10 2.2. Yeni Koronavirüs Hastalığı (Covid-19) 11 2.2.1.Korona Virüs 11 2.2.2. Covid-19 11 2.2.3. Bulaş Yolları………………………………………………………….. 12 2.2.3.1. Besinler ile Covid-19 Bulaşı 12 2.2.4.Tedavi 13 2.2.5. Etkileyen Faktörler 13 2.2.5.1. Cinsiyet 13 2.2.5.2. Yaş 14 2.2.5.3. Kronik Hastalık Varlığı 15 2.2.5.4. Gelir Durumu 16 2.2.5.5. Sağlık Çalışanı Olmak 16 2.2.5.6. Obezite 17 2.2.5.7. Sigara 18 2.2.5.8. Alkol 20 2.2.5.9. Besin Desteği Kullanımı 20 2.2.5.9.1. D Vitamini 20 2.2.5.9.2. C Vitamini 21 2.2.5.9.3. Diğer 22 2.2.5.10. Fiziksel Aktivite 24 2.2.6. Karantinada Yaşam Değişiklikleri 25 2.2.6.1. Sosyal Medya Kullanımı 25 2.2.6.2. Uyku Süresi Değişimi 26 2.2.6.3. Akıl Sağlığı 27 2.2.6.4. Beslenme Alışkanlığı Değişimi 28 2.2.6.5. Gıda Alışveriş Değişimi 30 2.2.6.6. Fiziksel Aktivite 30 2.2.6.7. Vücut Ağırlığı Değişimi 31 3. GEREÇ VE YÖNTEM 32 3.1. Araştırmanın Tipi 32 3.2. Araştırmanın Yeri ve Zamanı 32 3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Seçimi 32 3.4. Araştırmayla İlgili İzinlerin Alınması 33 3.5. Araştırmanın Sınırlılıkları 33 3.6. Araştırmanın Soruları 34 3.7. Verilerin Toplanması 34 3.7.1. Demografik Verilerin Toplanması 34 3.7.2. ORTO-11 Testi: 34 3.8. Çalışma Planı 35 3.9. İstatistiksel Değerlendirme 35 4. BULGULAR 37 4.1. Demografik Özellikler 37 4.2. Beslenme Alışkanlıkları ve Genel Sağlığı Etkileyen Faktörler 38 4.2.1. Vücut Ağırlığı 39 4.2.2. ORTO-11 Skoru 40 4.2.3. Covid-19 Pozitif Tanısı Almış Olmak 41 4.2.4. Uyku Değişimi 42 4.2.5. Egzersiz Değişimi 42 4.2.6. Beslenme Alışkanlık Değişimi 43 4.2.7. Besin Desteği Kullanımı 44 4.2.8. Sosyal Medya Kullanımı 45 4.2.9. Uyku Değişimi 45 4.2.10 Egzersiz Değişimi 45 4.2.11. Aylık Gıda Harcaması 46 4.3. İstatistiksel Anlamlılık Bulguları 48 4.3.1. Vücut Ağırlığı 48 4.3.2. ORTO-11 Skoru 50 4.3.3. Kronik Hastalık 51 4.3.4. Covid Tanısı Alma 51 4.3.5. Besin Değişimi ve BKİ 52 4.3.6. Besin Değişimi ve Ortoreksiya 54 5. TARTIŞMA 56 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 62 KAYNAKLAR 64 EKLER 78 Ek 1. Anket Bilgi Formu 78 Ek 2. ORTO-11 Ölçek Testi 82 Ek 3. ADÜ SBF Etik Kurul Kararı 83 Ek 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Covid-19 Çalışması Onayı 84 Bilimsel Etik Beyanı 85 Özgeçmiş 86	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	beslenme	tr_TR
dc.subject	covid	tr_TR
dc.subject	orto-11	tr_TR
dc.subject	ortoreksiya	tr_TR
dc.subject	pandemi	tr_TR
dc.subject	Sars-CoV-2	tr_TR
dc.title	COVİD-19 PANDEMİSİNDE BİREYLERİN ORTOREKSİYA EĞİLİMLERİ İLE BESLENME DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Bölümü	tr_TR