Özet:
PEYNİR ALTI SUYU TOZU VE PROPOLİS İÇEREN MAMALARLA
BESLENEN OĞLAKLARDA BAZI BÜYÜME VE GELİŞME
ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ
Selda MANAV
Yüksek Lisans Tezi, Zootekni Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Murat YILMAZ
2021, 86 sayfa
Bu çalışmada, oğlak büyütmede inek sütüne peynir altı suyu tozu katılarak ana
sütüne alternatif, daha ekonomik ve tercih edilebilecek bir süt ikame yemi elde
edilmesi ve bu yeme propolis takviyesinin etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Aynı dönemde doğan 40 baş oğlak, kolostrum aldıktan ortalama 7 gün sonra 4
gruba ayrılmıştır. Kontrol grubunda 10 oğlak anaları ile birlikte tutulup analarını
serbest emerken, diğer üç grupta, 10’ar baş oğlak analarından ayrılarak bireysel
bölmelere alınmıştır. Her üç deneme grubundaki oğlaklar sadece süt ikame yemi
ile beslenmiştir (% 75 inek sütü +% 10 PAST +% 15 su). 1. gruptaki oğlaklar
sadece mama ile beslenmiştir. İkinci ve üçüncü deneme grubundaki oğlaklara,
yemlere ek olarak günde bir kez sırasıyla 0.4 cc ve 0.2 cc propolis verilmiştir. Tüm
gruplardan 5 hafta süresince haftada bir kez bazı büyüme ve gelişime
parametreleri (canlı ağırlık, VKP, vücut uzunluğu, cidago yüksekliği, göğüs
çevresi,) ile rektal sıcaklık ölçümleri alınmış ve sabah-akşam ishal puanlaması
yapılmıştır. Denemenin başlangıcında, ortasında ve sonunda kan örnekleri
alınarak, bazı biyokimyasal ve hematolojik analizler yapılmıştır. Elde edilen tüm
sonuçlara göre VKP, vücut sıcaklıkları, glikoz ve üre değerlendirilmeleri
bakımından gruplar arası farklılıklar önemli çıkmış, diğer özelliklerde grup içi
farklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0.05). Mamayla beslenen
gruplardaki oğlakların büyüme gelişme parametreleriyle, kontrol grubundaki
oğlakların ortalamaları arasındaki farkın önemsiz çıkması, oğlakların ekonomik
büyütülmesi, keçi sütünün ekonomiye kazandırılması açısından önemli bir
sonuçtur. İshal puanlamalarına göre, propolisin ishaller üzerine etkili olduğu, ishal
önleyici olarak oğlak büyütmede kullanılabileceği görülmüştür. Ekonomik analiz
sonucunda, kontrol grubundaki bir hayvanın günlük beslenme maliyetinin 7.30 TL
ve mama verilen gruplarda 1.81 TL olduğu, mamayla büyütülen oğlakların
analarının erken dönemde sağılmasının da işletmeye artı gelir sağlayacağı tespit
viii
edilmiştir. Oğlak büyütme döneminde, konuyla ilgili çok az çalışma olması
nedeniyle, yapılan bu çalışma, özellikle oğlak ölüm oranlarının yoğun göründüğü
doğumdan sütten kesime kadarki dönem için, anasız büyütmede PAST içeren
mama ile besleme ve propolis kullanımının etkilerine yönelik yapılacak diğer yeni
çalışmalara önemli katkı sağlayacaktır.