dc.contributor.advisor |
Demiral, Mehmet Ali |
|
dc.contributor.author |
Küçük Kaya, Seçil |
|
dc.date.accessioned |
2021-09-13T11:32:59Z |
|
dc.date.available |
2021-09-13T11:32:59Z |
|
dc.date.issued |
2021 |
|
dc.date.submitted |
2021 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4205 |
|
dc.description.abstract |
AZOTLU GÜBRELEMENİN FARKLI KURAKLIK KOŞULLARINDA
YETİŞTİRİLEN ZEYTİN BİTKİSİNDE FİZYOLOJİK VE
BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLERE OLAN ETKİLERİNİN
İNCELENMESİ
Seçil KÜÇÜK KAYA
Doktora Tezi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Ali DEMİRAL
2021, 114 sayfa
Bu çalışmanın amacı, kuraklık stresine maruz bırakılmış 2 farklı zeytin çeşidinde
azotlu gübrelemenin bazı fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerine olan
etkilerinin incelenmesidir. Deneme sera koşullarında “delice” anacı üzerine aşılı 2
yaşındaki Memecik ve Gemlik fidanları kullanılarak, 3 farklı düzeyde kısıtlı su
uygulaması (tarla kapasitesinin %100’’ü, %50’si ve %25’i) ile 3 farklı azotlu
gübre dozu (45 mg L-1
, 90 mg L-1
, 180 mg L-1
) altında tesadüf parselleri deneme
desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Deneme sonrasında bitkilerde
çeşitli fizyolojik parametreler olan kuru madde verimi, yaprak oransal su içeriği ve
sukkulens indeks değerleri belirlenmiştir. Deneme bitkilerinin fotosentetik
aktivitelerindeki değişimleri izlemek için yaprak gaz değişim parametreleri,
klorofil, karotenoid ve prolin içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca yaprak örneklerinde
bitki besin elementi analizleri yapılmıştır.
Kısıtlı su uygulamalarıyla deneme bitkilerinin yaprak oransal su içeriği, stoma
iletkenliği, transpirasyon oranı, klorofil ve karotenoid miktarları azalmış, kuru
madde içeriği artmıştır. Bu durum yaprakların bitki besin element
konsantrasyonlarını da etkilemiştir. Deneme bitkilerine uygulanan artan
miktarlardaki azotlu gübre dozları hem fotosentetik aktiviteyi arttıran klorofil karotenoid düzeyini hem de oksidatif stresi azaltan prolin miktarını arttırmıştır.
Sonuç olarak, stres altındaki bitkilere uygulanan azot deneme bitkilerinin kuraklık
stresinin etkilerini aşmak üzere kullandığı mekanizmaları farklılaştırmıştır. Bu
açıdan çeşitler arasında olasılıkla bazı farklılıklar bulunmaktadır. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI.............................................................................. iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ................................................................v
ÖZET..................................................................................................................... vii
ABSTRACT............................................................................................................ix
ÖNSÖZ ...................................................................................................................xi
SİMGELER DİZİNİ............................................................................................ xvii
KISALTMALAR DİZİNİ.....................................................................................xix
ŞEKİLLER DİZİNİ...............................................................................................xxi
ÇİZELGELER DİZİNİ ...................................................................................... xxiii
1. GİRİŞ ...................................................................................................................1
2. KAYNAK ÖZETLERİ ........................................................................................7
2.1. Türkiye’de ve Dünya’da Zeytin Üretimi...........................................................7
2.2. Kuraklık Stresi ve Zeytin Üzerine Etkisi ..........................................................8
2.2.1. Kuraklığa Karşı Morfolojik Yanıtlar..............................................................9
2.2.2. Kuraklığa Karşı Fizyolojik Yanıtlar.............................................................10
2.2.3. Kuraklığa Karşı Biyokimyasal Yanıtlar.......................................................15
2.3. Azot ile İlgili Çalışmalar.................................................................................17
3. MATERYAL VE YÖNTEM .............................................................................19
3.1. Deneme Materyali...........................................................................................19
3.2. Yöntem............................................................................................................22
3.3. Yetiştirme Ortamında Yapılan Analizler ........................................................25
3.4. Yaprak Bitki Besin Maddesi İçeriği................................................................25
3.4.1. Bitki Azot İçeriğinin Belirlenmesi ...............................................................25
3.4.2. Bitki Fosfor İçeriğinin Belirlenmesi.............................................................26
xiv
3.4.3. Bitkide Değişebilir Sodyum, Potasyum, Kalsiyum ve Magnezyum
İçeriğinin Belirlenmesi................................................................................ 26
3.4.4. Bitkide Demir, Çinko, Mangan ve Bakır İçeriğinin Belirlenmesi............... 26
3.4.5. Bitki Besin Element İçeriklerinin Değerlendirilmesi .................................. 26
3.5. Fizyolojik Parametreler .................................................................................. 27
3.5.1. Yaprak Kuru Madde Verimi........................................................................ 27
3.5.2.Yaprak Oransal Su İçeriği (YOSİ) ............................................................... 27
3.5.3. Yaprak Sukkulens İndeksi (Sİ).................................................................... 27
3.6. Biyokimyasal Parametreler ............................................................................ 28
3.6.1. Yaprak Klorofil ve Karotenoid İçeriği ........................................................ 28
3.6.2. Yaprak Prolin İçeriği (PRO)........................................................................ 28
3.7 Fotosentetik Parametreler................................................................................ 29
3.8. Sonuçların İstatiksel Olarak Değerlendirilmesi.............................................. 29
4. BULGULAR ..................................................................................................... 30
4.1. Yaprak Bitki Besin Elementleri...................................................................... 30
4.1.1. Yaprak Azot İçeriği ..................................................................................... 30
4.1.2. Yaprak Fosfor İçeriği .................................................................................. 32
4.1.3. Yaprak Potasyum İçeriği ............................................................................. 33
4.1.4. Yaprak Kalsiyum İçeriği ............................................................................. 35
4.1.5. Yaprak Magnezyum İçeriği......................................................................... 37
4.1.6. Yaprak Sodyum İçeriği................................................................................ 38
4.1.7. Yaprak Demir İçeriği................................................................................... 40
4.1.8. Yaprak Çinko İçeriği ................................................................................... 42
4.1.9. Yaprak Mangan İçeriği................................................................................ 44
4.1.10. Yaprak Bakır İçeriği.................................................................................. 47
4.2. Yapraklarda Belirlenen Fizyolojik Parametreler............................................ 49
xv
4.2.1. Yaprak Kuru Madde Verimi ........................................................................49
4.2.2. Yaprak Oransal Su İçeriği............................................................................50
4.2.3. Yaprak Sukkulens İndeksi............................................................................52
4.3. Yapraklarda Belirlenen Biyokimyasal Parametreler.......................................55
4.3.1. Yaprak Klorofil a (Kla) İçeriği.....................................................................55
4.3.2. Yaprak Klorofil b (Klb) İçeriği ....................................................................57
4.3.3. Yaprak Klorofil a/b Oranı ............................................................................58
4.3.4. Yaprak Karotenoid İçeriği............................................................................60
4.3.5. Yaprak Prolin İçeriği....................................................................................62
4.4. Fotosentetik Parametreler................................................................................64
4.4.1. Fotosentez Hızı.............................................................................................64
4.4.2. Stoma iletkenliği ..........................................................................................65
4.4.3. İçsel CO2 ......................................................................................................67
4.4.4. Fotosistem II Etkinliği..................................................................................69
4.4.5. Maksimum PSII Verimliliği (Fv/Fm) ..........................................................71
4.4.6. Elektron Transfer Oranı (ETO)....................................................................73
4.4.7. Transpirasyon Oranı.....................................................................................75
4.4.8. İçsel CO2’nin Ortam (dış) CO2 miktarına Oranı (Ci/Ca) .............................77
4.4.9. Su Kullanım Etkinliği (SKE) .......................................................................79
5. TARTIŞMA VE SONUÇ...................................................................................81
KAYNAKLAR ......................................................................................................95
ÖZGEÇMİŞ .........................................................................................................113 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Memecik, Gemlik, fotosentez, su kullanım etkinliği, bitki besin element içeriği |
tr_TR |
dc.title |
AZOTLU GÜBRELEMENİN FARKLI KURAKLIK KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN ZEYTİN BİTKİSİNDE FİZYOLOJİK VE BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLERE OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
tr_TR |
dc.type |
doctoralThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK BİLİMİ ve BİTKİ BESLEME ANABİLİM DALI |
tr_TR |