dc.contributor.advisor |
DEMİR, Tanju |
|
dc.contributor.author |
KILIÇ, Sonay |
|
dc.date.accessioned |
2021-09-08T06:02:06Z |
|
dc.date.available |
2021-09-08T06:02:06Z |
|
dc.date.issued |
2020 |
|
dc.date.submitted |
2020 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4167 |
|
dc.description.abstract |
XVIII. YÜZYILDA BATI ANADOLU KIYILARINDA DENİZ
TAŞIMACILIĞI (EDREMİT ŞER’İYYE SİCİLLERİNE GÖRE)
Sonay KILIÇ
Yüksek Lisans Tezi, Tarih Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof Dr. Tanju DEMİR
2020, XXII + 133 sayfa
Osmanlı Devleti coğrafi konumu gereği denizlere kayıtsız kalamamıştır. Deniz
taşımacılığı ve ticareti ise zaman içerisinde gemi teknolojisine bağlı olarak gelişim
göstermiştir. Bu bağlamda XVIII. yüzyılda kadırga’dan kalyon’a geçiş son derece
önemlidir. Bu çalışmanın temel kaynağı Batı Anadolu’ya ait sınırlı sayıdaki Şer’iyye
Sicillerinin en önemlilerinden biri olan Edremit Şer’iyye Sicilleridir. Taşımacılıkla ilgili bu
belgelerden yararlanılarak Osmanlı’nın XVIII. yüzyıldaki denizcilik faaliyetleri, tersane ve
donanmada yapılan değişiklikler başta olmak üzere, denizcilikle ilgili kanun ve
düzenlemeler, deniz ticareti ve taşımaya konu olan mallar üzerinde durulmuş, malların
değeri tablolar halinde değerlendirilmiş, taşıma işinin nasıl gerçekleştiği, kimler tarafından
yapıldığı, taşımaya konu olan malların niteliği, miktarları, temin edildiği yerler ve iskelelere
nakli anlatılmıştır. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v
ÖZET.....................................................................................................................................vii
ABSTRACT ...........................................................................................................................ix
ÖNSÖZ...................................................................................................................................xi
TABLOLAR DİZİNİ...........................................................................................................xvii
EKLER DİZİNİ....................................................................................................................xix
KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xxi
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 8
1. EDREMİT ADI VE COĞRAFYASI .................................................................................. 8
1.1. Edremit Tarihi............................................................................................................ 11
1.2. Osmanlılar Devrinde Edremit.................................................................................... 14
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 16
2. DENİZCİLİK VE TÜRKLER........................................................................................... 16
2.1. Adalar Denizi ve Batı Anadolu.................................................................................. 16
2.2. Türklerin Denizlerdeki İlk Faaliyetleri...................................................................... 19
2.3. Osmanlı Devleti’nde Denizcilik ................................................................................ 21
2.3.1. Tersâne-i Âmire’nin Kuruluşu......................................................................... 25
2.3.2. Barbaros Hayreddin Paşa ve Preveze Deniz Savaşı ........................................ 29
2.3.3. Malta, Kıbrıs ve Girit’in Alınması................................................................... 32
2.3.4. İnebahtı Yenilgisi ve Osmanlı Donanmasında Islahat Çalışmaları ................. 34
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 37
3. XVIII. YÜZYILDA TÜRK DENİZCİLİĞİ, KANUN VE DÜZENLEMELER .............. 37
3.1. Kadırga’dan Kalyona Geçiş....................................................................................... 38
3.2. Mezemorta Hüseyin Paşa ve 1701 Bahriye Kanunnamesi ........................................ 39
xiv
3.3. 1770 Çeşme Baskını ve Cezayirli Hasan Paşa .......................................................... 41
3.4. Bahriyede Islahat Çalışmaları.................................................................................... 44
3.5. Osmanlı-Rus Ticari İlişkileri..................................................................................... 48
3.5.1. Osmanlı-Rus Savaşı ve Prut Antlaşması (1711) ............................................. 50
3.5.2. Küçük Kaynarca Antlaşması ve Deniz Taşımacılığına Etkisi......................... 51
3.5.3. 1783 Tarihli Osmanlı-Rus Ahidnamesine Göre Rusya’nın Vergilendirilmesi
Usulu................................................................................................................ 52
3.5.4. Gümrük Tarifesi .............................................................................................. 53
3.5.5. Taşınan Yolcular Karaya İnince Nasıl Bir Muamele Görüyorlardı?............... 55
3.5.6. Taşınan Malların Güvenliği Nasıl Sağlanıyordu? ........................................... 55
3.5.7. Taşınması Yasak Mallar.................................................................................. 55
3.5.8. Savaş Dönemlerinde Taşımacılık Nasıl Yapılıyordu? .................................... 56
3.5.9. Savaş Nedeniyle Taşımacılığın Tamamen Durması ....................................... 56
4. BÖLÜM............................................................................................................................ 58
4. BATI ANADOLU’DA GEMİ İNŞA FAALİYETLERİ VE TİCARİ GEMİLER ........... 58
4.1. Kalyon, Şayika ve Tombaz İnşası ............................................................................. 58
4.1.1. Kalyon Tamir ve Techizi ve Gerekli Levazımat ............................................. 59
4.1.2. Gemi Kiralama İşlemi ..................................................................................... 60
4.1.3. Erzak Taşıyan Gemilerin Karadeniz’de Batması ve Gemilerin Tamiri .......... 60
4.2. Türk Kürekli Gemileri............................................................................................... 61
4.3. İnce Donanma Gemileri ............................................................................................ 66
4.4. Nakliye ve Ticaret Gemileri ...................................................................................... 68
4.5. Yelkenli Gemiler ....................................................................................................... 70
5. BÖLÜM............................................................................................................................ 75
5. BATI ANADOLU KIYILARINDA DENİZ TAŞIMACILIĞI........................................ 75
5.1. Kereste Taşımacılığı................................................................................................. 75
5.1.1. Kerestelerin Toplandığı Yerler........................................................................ 75
5.1.2. Kereste Taşıma İçin Görevlendirilenler .......................................................... 76
xv
5.1.3. Kaza Durumunda Kerestelerin Kullanımı ....................................................... 77
5.1.4. Donanma Kalyonlarının Tamîrî İçin Gerekli Keresteler................................. 78
5.1.5. Kerestelerin İskeleye Nakli ve Miktarları........................................................ 78
5.1.6. Naklolunan Kerestelerin Türleri...................................................................... 81
5.1.7. Kereste Nakline Karşı İsyan ............................................................................ 81
5.2. Zahire Taşımacılığı.................................................................................................... 82
5.2.1. Osmanlı Devleti ile Rusya Arasında Zahire Taşınması................................... 82
5.2.2. Karadeniz ve Tuna Nehri İskelelerinden Gelen Zahirenin Bölge İskelelere
Nakli................................................................................................................. 84
5.2.3. İstanbul’a Zahire Taşınması ............................................................................ 84
5.3. Hınta (Buğday)Taşımacılığı ...................................................................................... 85
5.3.1. Taşıma İçin Emir Gelmesi ............................................................................... 87
5.3.2. Taşımacılık Hizmetleri İçin Yapılan Masraflar............................................... 87
5.4. Keten ve Susam Tohumu Taşımacılığı...................................................................... 88
5.5. Tuz Taşınması............................................................................................................ 90
5.6. Kahve Taşımacılığı.................................................................................................... 91
5.6.1. Kahve Taşınırken Vergi Kaçakçılığı Yapılması.............................................. 92
5.6.2. Kahve Vergisi Tahsilinde Dikkat Edilen Hususlar.......................................... 94
5.7. Zeytinyağı ( Revgan-ı Zeyt) Taşımacılığı ................................................................. 95
5.7.1. Zeytinyağı Satışının Yasaklanması.................................................................. 97
5.7.2. Yabancı Memleketlere Zeytinyağı Taşınması ................................................. 98
5.8. Yiyecek ve İçecek Taşımacılığı................................................................................. 98
5.9. Zift ve Katran Taşımacılığı........................................................................................ 98
5.9.1. Gemi Tamir ve Techizinde Zift ve Katran Kullanılması................................. 99
5.9.2. Zift ve Katran’ın Temin Edildiği Yerler........................................................ 100
5.9.3. Osmanlı Devleti ile Rusya Arasında Yardımlaşma ....................................... 101
5.10. Eşya ve Emtia Taşımacılığı ................................................................................... 101
5.11. Tavşan Derisi Taşımacılığı .................................................................................... 105
xvi
6. TARTIŞMA VE SONUÇ.............................................................................................. 109
7. KAYNAKLAR............................................................................................................... 115
8. EKLER........................................................................................................................... 127
ÖZGEÇMİŞ....................................................................................................................... 133 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Taşımacılık, Deniz Taşımacılığı, Batı Anadolu, Edremit |
tr_TR |
dc.title |
XVIII. YÜZYILDA BATI ANADOLU KIYILARINDA DENİZ TAŞIMACILIĞI (EDREMİT ŞER’İYYE SİCİLLERİNE GÖRE) |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI |
tr_TR |