Özet:
2014 SONRASI TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ:
KOMPARTMANLAŞTIRMA STRATEJİSİ ETRAFINDA İTTİFAK
ARAYIŞLARI
Dilek YAMAN
Yüksek Lisans Tezi, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Merve İrem YAPICI
2020, XII+ 92 sayfa+ 4 Harita
Yeni dünya düzeninde uluslararası ilişkilerin aktörleri olarak devletlerin birbirleriyle
bağlarının artması, onları daha fazla işbirliği yapma eğilimine yöneltmektedir. Devletler
arasında uyuşmazlık yaşandığı zamanlarda, taraflardan birinin yaptırım uygulaması, artık
karşı tarafa olduğu kadar yaptırım uygulayan tarafa da zarar verebilmektedir. Bu nedenle
devletler kriz zamanlarında dahi ilişkileri sürdürebilmenin yollarını araştırmaktadırlar. Uzun
bir geçmişe sahip Türkiye ve Rusya devletlerinin, tarihsel süreçte farklı koalisyonlarda
bulunarak sık sık karşı karşıya gelmeleri sebebiyle, ilişkileri inişli çıkışlı bir halde
ilerlemiştir. Bu iki devletin uyuşmazlık ve çatışma alanlarında dahi ilişkilerini
koparmayışları, araştırılması gereken bir kapsam ortaya çıkarmaktadır. Kompartmanlaştırma
stratejisi, iki devletin aralarındaki rekabet konularını yok saymadan, belli noktalarda
diyaloğa devam etmelerini sağlayan ve böylece ilişkilerin tamamen kopmasını önlemeyi
amaçlayan bir stratejidir. Buradan hareketle çalışmada, kompartmanlaştırma stratejisiyle
Türkiye ve Rusya’nın ortak çıkar alanlarında ilişkilerini nasıl ilerletebildiği sorusundan yola
çıkılmıştır. Çalışmada iki devlet arasındaki krizler ve eş zamanlı ilerleyen işbirlikleri tespit
edilerek, farklı tarihlerde yapılan kompartmanlaştırmaların kıyasıyla Türkiye-Rusya
ilişkileri literatürüne farklı bir bakış açısı kazandırılmıştır. Literatürde çoğunlukla 2014 yılı
sonrasında iki devlet arasında bu stratejinin kullanılmadığına yönelik yorumlamalara
mukabil çalışmada söz konusu stratejinin bu tarihten sonra da kullanıldığı ve gelecekte de
kullanılabilecek bir yöntem olarak, tek bir döneme ya da teori içerisine sığdırılmaması
gereken bir araç olduğu fikri savunulmuştur. Bu minvalde kompartmanlaştırma stratejisinin
taraflar arasındaki ilişkilere sürdürülebilirlik sağladığı, ayrıca iki devletin birbirlerinin her
dış politika hamlesini onaylaması anlamına da gelmeyerek, aktörler arasındaki farklı
konumlanışlarını kabul ederek hareket etmelerini sağladığı tespiti yapılmıştır.
