dc.contributor.advisor |
ÖZDEMİR, Muhsin |
|
dc.contributor.author |
KUTLU KARABIYIK, Büşra |
|
dc.date.accessioned |
2021-09-07T13:08:41Z |
|
dc.date.available |
2021-09-07T13:08:41Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4159 |
|
dc.description.abstract |
YÜKSEKÖĞRETİMDE KURUMSAL UYGULAMALARIN
ENTEGRASYONUNUN KABUL DÜZEYİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN
BELİRLENMESİ
Büşra KUTLU KARABIYIK
Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Muhsin ÖZDEMİR
2019, XXVI + 211 sayfa
Çağdaş işletmeler kendi iş alanlarına yüksek düzeyde uyum sağlayabilen kurumsal
uygulamalardan yararlanmaktadırlar. Kurum içinde ve kurumlar arasında kullanılan
uygulamalara kurumsal uygulamalar denilmektedir. Ancak aynı işletme içinde farklı
amaçlarla kullanılan kurumsal uygulamalar kendi aralarında kolaylıkla iletişim
kuramadıkları gözlemlenmektedir. Uygulamalar arasında oluşan iletişim sorununun
çözülebilmesi için kurumsal uygulamaların entegrasyonu çözümleri ileri sürülmüştür.
Kurumsal uygulamaların entegrasyonu, farklı amaçlı kurumsal uygulamalar arasında veri ve
süreçlerin sınırsız olarak paylaşılmasıdır şeklinde ifade edilebilmektedir. Kurumsal
entegrasyon işletme fonksiyonlarının desteklenmesini sağlamaktadır.
Yükseköğretim kurumları, yeni teknolojilere geçiş konusundaki küresel eğilimlerden
güçlü bir şekilde etkilenmişlerdir. Hükümetler tarafından çoğunlukla üniversitelere,
performanslarını ve verimliliklerini arttırma çağrıları yapılmaktadır. Benzer şekilde
üniversite üst yönetimi, idari ve akademik çalışanlar, öğrenciler, farklı kamu kurumları ve
özel işletmeler gibi çeşitli paydaşların üniversitelere dair kalite ve performans taleplerinin
artması yükseköğretim kurumlarını bu talepleri karşılamaya yönelik yeni stratejiler
geliştirmeye zorlamaktadır. Kurumsal uygulamaların entegrasyonu çalışmaları da bu
stratejilerin önemli bir bileşeni niteliğindedir.
Bu araştırmanın üç adet ana amacı bulunmaktadır. Bu amaçlar; üniversitelerdeki
akademik ve idari personelin kurumsal uygulamaların entegrasyonu hakkında bir
algı/farkındalık ölçeği geliştirmek, üniversitelerdeki akademik ve idari personelin kurumsal
uygulamaların entegrasyonu hakkındaki algılarının, kurumsal entegrasyonu kabul
isteklerine etkisini ve kurumdaki entegrasyon düzeyine etkisini incelemektir.
viii
Bu çalışma yükseköğretimde kurumsal uygulamaların entegrasyonu literatüründe yer
alan ve nicel araştırma yaklaşımını kullanan literatürdeki ilk çalışma niteliğindedir. Bu
çalışma aynı zamanda Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında kurumsal uygulamaların
entegrasyonunu değerlendiren ilk çalışmadır.
Bu araştırmada öncelikle “Üniversite Personelinin Kurumsal Entegrasyon
Algısı/Farkındalığı (ÜPKEA) Ölçeği” geliştirilmiştir. ÜPKEA Ölçeği, katılımcıların entegre
bilişim sistemlerine ve kurumsal entegrasyona dair algı düzeyini ifade etmektedir. Bu ölçek
uyum, engel, maliyet, destek, karmaşıklık, baskı, hazır oluş, alt yapı, tatmin, risk ve fayda
faktörlerini içermektedir. Bu çalışmada geliştirilen ölçek faktörleri ve maddeleri 249 kişilik
bir örneklem üzerinde geliştirilmiş ve 576 kişilik farklı bir örneklemde doğrulanmıştır.
ÜPKEA ölçeği yükseköğretim kurumlarındaki idari ve akademik personelin
kurumsal uygulamaların entegrasyonuna dair farkındalıklarının, kurumsal entegrasyona
geçme isteklerine bir diğer ifadeyle kurumsal entegrasyonu kabul etme isteklerine etkisini
incelemek için kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre yükseköğretim kurumlarında
akademik ve idari personelin kurumsal uygulamalara dair farkındalıkları arttığında kurumsal
entegrasyonuna geçme isteklerinin de arttığı görülmüştür.
Üniversite Personelinin Kurumsal Entegrasyon Algısı/Farkındalığı ölçeği aynı
zamanda idari ve akademik personelin kurumsal uygulamaların entegrasyonuna dair
farkındalıklarının, kurumdaki entegrasyon düzeyine etkilerini incelemek için kullanılmıştır.
Kurumdaki entegrasyon düzeyi puanı, üniversitelerin kurumsal entegrasyonda ne kadar iyi
olduklarına işaret etmektedir. Yükseköğretim kurumlarında akademik ve idari çalışanların
kurumsal uygulamaların entegrasyonu hakkındaki farkındalıkları arttığında, kurumdaki
entegrasyon düzeyinin de arttığı görülmüştür.
Bu çalışmada sistem kullanıcıların kullanıcıların tutumları ve davranışları çok daha
iyi anlaşılmaktadır. Çalışanların teknolojiye geçiş sürecindeki rolü teknolojiye geçişi
kolaylaştırmaktadır. Elde edilen bulgular ışığında görülmektedir ki, örgütler doğru adımlar
atarak son kullanıcıların kurumsal entegrasyona geçme isteklerini ve kurumdaki
entegrasyon seviyesini artırabilmektedirler. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v
ÖZET.....................................................................................................................................vii
ABSTRACT ...........................................................................................................................ix
ÖNSÖZ...................................................................................................................................xi
ŞEKİLLER DİZİNİ.............................................................................................................xvii
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xix
EKLER DİZİNİ..................................................................................................................xxiii
KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................... xxv
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 7
1. YÜKSEKÖĞRETİMDE KURUMSAL ENTEGRASYON VE TEKNOLOJİ KABUL
MODELLERİ................................................................................................................. 7
1.1. Yükseköğretimde Kurumsal Entegrasyon ................................................................... 7
1.1.1. Yükseköğretimde Entegrasyon Kavramı........................................................... 7
1.1.2. Yükseköğretimde Bilişim Sistemleri................................................................. 9
1.1.3. Yükseköğretimde Entegrasyon İhtiyacının Doğması ...................................... 15
1.1.4. Yükseköğretim Kurumlarındaki Entegrasyona dair Küresel Örnekler............ 19
1.1.5. Yükseköğretim Kurumlarındaki Entegrasyona dair Türkiye’den Örnekler .... 25
1.1.5.1. YÖKSİS bilgi sistemi.......................................................................... 26
1.1.5.2. Öğrenci işleri bilgi sistemi .................................................................. 29
1.1.5.3. Öğrenci bilgi sistemi ........................................................................... 30
1.1.5.4. Elektronik belge yönetim sistemi........................................................ 31
1.1.5.5. Personel işleri bilgi sistemi ................................................................. 32
1.1.5.6. Öğretim üyesi bilgi sistemi ................................................................. 33
1.1.5.7. Bologna bilgi sistemi........................................................................... 34
xiv
1.1.5.8. EduRoam sistemi ................................................................................ 34
1.1.5.9. Kredi ve Yurt Bilgi Sistemi entegrasyonu .......................................... 34
1.1.5.10. Kart entegrasyonu ............................................................................. 35
1.1.5.11. Mezun bilgi sistemi........................................................................... 35
1.1.6. Yükseköğretimde Entegrasyonun Faydaları ................................................... 35
1.2. Teknolojik Yeniliklerin Kabul Edilmesine Yönelik Bireysel ve Örgütsel Teoriler.. 39
1.2.1. Teknolojik Yeniliklerin Kabul Edilmesine Yönelik Bireysel Teoriler ........... 39
1.2.1.1. Gerekçeli eylem teorisi ....................................................................... 40
1.2.1.2. Teknoloji kabul modeli....................................................................... 41
1.2.1.3. Planlı Davranış Teorisi ....................................................................... 42
1.2.1.4. Yeniliklerin Yayılması Teorisi ........................................................... 44
1.2.1.5. Birleştirilmiş teknoloji kabullenme ve kullanım teorisi...................... 46
1.2.2. Teknolojik Yeniliklerin Kabul Edilmesine Yönelik Örgütsel Teoriler........... 48
1.2.2.1. Kurumsal teori .................................................................................... 48
1.2.2.2. Teknoloji-Örgüt-Çevre ....................................................................... 49
1.2.2.3. İnsan-Örgüt-Teknoloji Modeli............................................................ 50
1.2.2.4. İnsan-Teknoloji-Örgüt-Çevre Modeli................................................. 51
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 53
2. ENTEGRASYON FARKINDALIK ÖLÇEĞİ BİLEŞENLERİ VE BAĞIMLI
DEĞİŞKENLER.......................................................................................................... 53
2.1. Entegrasyon Düzeyi................................................................................................... 53
2.2. Entegrasyon Kabulü/Entegrasyona Geçme İsteği ..................................................... 62
2.3. Maliyet....................................................................................................................... 66
2.4. Risk............................................................................................................................ 72
2.5. Karmaşıklık ............................................................................................................... 78
2.6. Uyumluluk................................................................................................................. 84
2.7. Teknolojik Hazır Oluş............................................................................................... 91
2.8. Algılanan Fayda......................................................................................................... 98
xv
2.9. Bilişim Teknolojileri Alt Yapısı .............................................................................. 103
2.10. Paydaşların Tatmini ............................................................................................... 108
2.11. Engel ...................................................................................................................... 111
2.12. Baskı ...................................................................................................................... 116
2.13. Destek .................................................................................................................... 124
3. BÖLÜM.......................................................................................................................... 133
3. YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ÜZERİNE UYGULAMA ................................... 133
3.1. Araştırma Soruları.................................................................................................... 133
3.2. Araştırmanın Çalışma Grubu ................................................................................... 133
3.3. Araştırmanın Orjinalliği........................................................................................... 133
3.4. Araştırmanın Sınırlılıkları........................................................................................ 134
3.5. Veri Toplama Aracı ................................................................................................. 134
3.6. Araştırmanın Aşamaları........................................................................................... 135
3.7. Ölçek Geliştirme Süreci........................................................................................... 136
3.7.1. Madde Havuzunun Oluşturulması ................................................................. 137
3.7.1.1. Literatür taraması .............................................................................. 137
3.7.1.2. Odak grup çalışması.......................................................................... 137
3.7.1.3. Uzmanlar ile mülakat ........................................................................ 137
3.7.2. Madde Havuzunun Uzmanlar Tarafından Değerlendirilmesi........................ 138
3.7.3. Ön Deneme Aşaması ..................................................................................... 141
3.7.4. Ölçeğin Demografik Özellikleri .................................................................... 142
3.7.5. Ölçek Geçerlilikleri için Madde Analizleri ................................................... 143
3.7.5.1. Korelasyona dayalı madde analizi..................................................... 144
3.7.5.2. Alt ve üst grup ortalamaları arasındaki farka dayalı madde analizi.. 145
3.7.6. Açıklayıcı Faktör Analizi için Ön Analizler.................................................. 148
3.7.7. Açıklayıcı Faktör Analizi .............................................................................. 154
3.8. Doğrulayıcı Faktör Analizi ...................................................................................... 159
xvi
3.8.1. Demografik Özellikler................................................................................... 160
3.8.2. Model Uyum İyiliği Değerlerinin İncelenmesi ............................................. 160
3.8.3. Maddelerin Regresyon Ağırlıkları................................................................. 163
3.9. İkili Lojistik Regresyon Analizi .............................................................................. 166
3.10. Sıralı Lojistik Regresyon Analizi .......................................................................... 170
4. TARTIŞMA VE SONUÇ.............................................................................................. 174
5. KAYNAKLAR............................................................................................................... 180
6. EKLER........................................................................................................................... 204
ÖZGEÇMİŞ....................................................................................................................... 211 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Kurumsal Uygulamaların Entegrasyonu, Kurumsal Entegrasyon, Teknoloji Kabulü, Yönetim Bilişim Sistemleri, İkili Lojistik Regresyon, Sıralı Lojistik Regresyon |
tr_TR |
dc.title |
YÜKSEKÖĞRETİMDE KURUMSAL UYGULAMALARIN ENTEGRASYONUNUN KABUL DÜZEYİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ |
tr_TR |
dc.type |
doctoralThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI |
tr_TR |