Özet:
DİKEY UZMANLAŞMA VE İSTİHDAM İLİŞKİSİ
Burcu YILMAZ
Doktora Tezi, İktisat Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Mesut ÇAKIR
2019, XIV + 112 sayfa
Bu tez çalışması birbiri ile ilişki iki makaleden oluşmaktadır. Birinci makalede Türkiye
ve Türkiye’nin önemli ticari partnerleri arasından seçilmiş ülkeler için dikey uzmanlaşma
oranlarının hesaplanması ve Türkiye için detaylı bir analizin yapılması hedeflenmektedir.
İkinci çalışmada ise bu ülkeler için birinci çalışmada hesaplanan dikey uzmanlaşma
oranlarının istihdama etkisinin saptanması amaçlanmaktadır. Birinci çalışmadan elde edilen
sonuçlara göre, Türkiye’nin dikey uzmanlaşma oranı 2000 yılından 2014 yılına kadar geçen
dönemde artış trendine sahiptir. Bunun ötesinde ticari partnerleri içerisinde en keskin artışa
sahip olan ülkedir. Sektörler içerisinden sanayi sektörü, VS oranı içerisinde, diğer sektörlere
oranla en büyük paya sahip olan sektördür. Sanayi sektörü alt sektörler açısından
incelendiğinde ise orta-düşük teknoloji yoğun sektörlerin dikey uzmanlaşmayı arttıran temel
alt sektörler olduğu görülmüştür. İkinci çalışmadan elde edilen sonuçlara göre dikey
uzmanlaşmanın 2000-2004 döneminde istihdama etkisi söz konusu değilken, 2005-2009 ve
2010-2014 dönemlerinde etkisi istatistiki olarak anlamlı ve negatiftir. Bu sonuç, ele alınan
ülkelerde üretimin parçalanarak iç içe geçtiği bu yeni sürecin yurt içinde istihdam azaltıcı bir
yapı ortaya çıkardığını göstermektedir.
