YİYECEK İÇECEK İŞLETMELERİNDE UYKU YOKSUNLUĞUNUN ÇALIŞANLARIN İŞ MEMNUNİYETİNE  VE İŞE BAĞLILIĞINA ETKİSİ

DSpace Home
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
View Item

dc.contributor.advisor	Atila, YÜKSEL
dc.contributor.author	HAZIR, Oğuz Han
dc.date.accessioned	2021-09-07T13:06:49Z
dc.date.available	2021-09-07T13:06:49Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4154
dc.description.abstract	YİYECEK İÇECEK İŞLETMELERİNDE UYKU YOKSUNLUĞUNUN ÇALIŞANLARIN İŞ MEMNUNİYETİNE VE İŞE BAĞLILIĞINA ETKİSİ Oğuz Han HAZIR Yüksek Lisans Tezi, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Tez Danışmanı: Prof. Dr. Atila YÜKSEL 2019,XVII + 84 sayfa Bu araştırma yiyecek içecek işletmesinde çalışanların uyku yoksunluğunu ve uyku kalitesini ölçmek, günlük uyku sürelerini incelemek, uyku eksikliğine bağlı sorunları araştırmak, uyku sorunlarının performans düzeyini, iş doyumunu ve işe bağlılıklarını etkileyip etkilemediği sorularını incelemek amacıyla yapıldı. Ayrıca yaşam standartlarının uyku kalitesi üzerine ne denli etkide bulunduğu araştırıldı. Bu çalışmanın örneklemini oluşturmak için Ege bölgesinde faaliyet gösteren 30 farklı işletmede 150 kişiyle yüz yüze görüşülerek anket uygulandı. Araştırmanın yürütülmesi için gerekli olan verileri toplamak amacı ile iki form kullanıldı. Birinci kısımda çalışanların bazı sosyo-demografik özellikleri ile ilgili form kullanıldı. İkinci kısımda ise Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği (Pittsburgh Sleep Quality Index /PSQI), Utrecht İşe Bağlılık Ölçeği (Utrecht Work Engagement Scale /UWES-9) ve Diener, Emmons, Larsen ve Griffin’in 1985 yılında yaşam doyumunu belirleyebilmek amacıyla geliştirdikleri “The Satisfaction With Life Scale” -Yaşam Doyumu Ölçeğinden uyarlanmış 4 soru (İşimi severek yapıyorum, ideallerime yakın bir iş hayatım var, iş koşullarım mükemmel, işimden memnunum) dan oluşturulmuş ölçek kullanılmıştır. (işi istekle yapma davranışı) Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 25.0 programı kullanıldı. Çalışma kapsamında ilk olarak verilerin nasıl bir dağılım gösterdiği incelendi. Bunun için her bir ölçeğe ilişkin betimsel istatistiklerden ortalama, mod, medyan ve çarpıklık değerleri incelenip ve daha sonra elde edilen sonuçlar kutu grafiği ile desteklendi. Ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin faktör analizi gerçekleştirebilmek amacıyla verilerin faktör analizine uygunluğunun test edildiği Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) analizi ile Barlett’in Küresellik Testi uygulandı. Ölçeğin yapı geçerliğini sağladığının belirlenmesinin ardından güvenirliğine ilişkin delil sunmak amacıyla Cronbach alfa katsayısı hesaplandı. Puanlar arasında anlamlı bir farklılık vi olup olmadığını belirlemek amacıyla t-testi uygulandı. Ayrıca yiyecek içecek işletmesi çalışanlarının uyku kalitesi ölçüldü. Çalışanların öznel uyku kalitesi ile işi istekle yapma davranışı, iş doyumları, işe bağlılıkları arasında ne düzeyde bir ilişki olduğu araştırıldı. Bununla beraber uyku yoksunluğunun ve kalitesinin, işi istekle yapma davranışı, iş doyumu ve iş bağlılığı ile olan ilişkileri bu çalışmadan yola çıkılarak daha önceki araştırmaların ışığında tartışıldı	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI............................................................................. iv ÖZET..................................................................................................................................... v ABSTRACT ........................................................................................................................ vii ÖNSÖZ................................................................................................................................. ix KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ....................................................................... xiv ŞEKİLLER DİZİNİ............................................................................................................. xv TABLOLAR DİZİNİ.......................................................................................................... xvi GİRİŞ..................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM............................................................................................................................ 5 1. UYKU................................................................................................................................ 5 1.1. Uykunun İşlevi........................................................................................................... 7 1.2. Uykunun Gereksinimi................................................................................................ 7 1.3. Uykuda Biyolojik İşlevler.......................................................................................... 8 1.3.1. Vücut Isısının Düzenlenmesi........................................................................... 8 1.3.2. Solunum Sisteminde Değişiklikler .................................................................. 9 1.3.3. Dolaşım Sisteminde Değişiklikler................................................................... 9 1.3.4. Nöroendokrin Sistem Değişiklikleri ................................................................ 9 1.3.5. Uykuda Bağışıklık Sistemi Fonksiyonları ....................................................... 9 1.3.6. Uykuda Bilişsel İşlevler................................................................................. 10 1.4. Uyku Üzerine Yapılan Çalışmalar........................................................................... 10 1.5. Uykunun Fizyolojisi ................................................................................................ 11 1.6. Uykunun Evreleri..................................................................................................... 12 1.6.1. Nonrem Uykusu (Yavas Göz Hareketi)......................................................... 13 xi 1.6.1.1. Evre I........................................................................................................ 14 1.6.1.2. Evre II....................................................................................................... 14 1.6.1.3. Evre III ..................................................................................................... 14 1.6.1.4. Evre IV ..................................................................................................... 14 1.6.2. REM Uykusu...................................................................................................... 14 1.6.3. Örnek Bir Uyku Modeli ..................................................................................... 15 1.7. Uyku Bozuklukları..................................................................................................... 16 1.7.1. Dissomnialar....................................................................................................... 16 1.7.1.1. İnsomnia ................................................................................................... 17 1.7.1.2. Hipersomnia ............................................................................................. 17 1.7.1.3. Narkolepsi ................................................................................................ 17 1.7.1.4. Solunumla ilişkili uyku bozukluğu........................................................... 17 1.7.1.5. Sirkadiyen ritim uyku bozukluğu ............................................................. 18 1.7.1.6. Başka türlü adlandırılamayan dissomniya................................................ 18 1.7.2. Parasomnialar ..................................................................................................... 18 1.7.2.1. Kabus bozukluğu...................................................................................... 18 1.7.2.2. Uyku terörü............................................................................................... 19 1.7.2.3. Uyurgezerlik (sleepwalking).................................................................... 19 1.7.2.4. Diger parasomnialar ................................................................................. 19 2. BÖLÜM.......................................................................................................................... 20 2. UYKU KALİTESİ........................................................................................................... 20 2.1. Uyku Kalitesini Etkileyen Faktörler........................................................................ 20 2.1.1. Yaş...................................................................................................................... 21 2.1.2. Hastalık............................................................................................................... 21 2.1.3. Çevresel Faktörler .............................................................................................. 21 2.1.4. Yaşam Biçimi..................................................................................................... 22 xii 2.1.5. İlaç Kullanımı..................................................................................................... 22 2.1.6. Alkol/Sigara Kullanımı ...................................................................................... 22 2.1.7. Emosyonel Durum (Duygu Durumu)................................................................. 23 2.1.8. Fiziksel aktivite .................................................................................................. 23 2.1.9. Beslenme -Diyet ................................................................................................. 23 3. BÖLÜM.......................................................................................................................... 24 3. UYKU YOKSUNLUĞU................................................................................................. 24 3.1. Uyku ve Uyanıklığın Oluşumu ................................................................................ 24 3.2. Uyku Yoksunluğunun Etkileri................................................................................. 26 3.2.1. Uyku Yoksunluğunun Davranışsal Etkileri........................................................ 26 3.2.2. Uyku Yoksunluğunun Fizyolojik Etkileri .......................................................... 27 3.2.2.1. Nörolojik değişiklikler........................................................................... 27 3.2.2.2. Otonomik değişiklikler .......................................................................... 27 3.2.2.3. Biyokimyasal değişiklikler .................................................................... 28 3.2.3. Uyku yoksunluğunun sonuçları.......................................................................... 29 4. BÖLÜM.......................................................................................................................... 31 4. İŞ DOYUMU, İŞE BAĞLILIK VE İŞ HAYATINDA UYKU ...................................... 31 4.1. İş Doyumu................................................................................................................ 31 4.2. İşe Bağlılık............................................................................................................... 31 4.3. İş Hayatında Uyku ................................................................................................... 32 4.3.1. Uyku ve Verimlilik ............................................................................................... 34 5. BÖLÜM.......................................................................................................................... 38 5. YİYECEK İÇECEK İŞLETMELERİ ............................................................................. 38 6. MATERYAL VE YÖNTEM........................................................................................... 40 6.1. Veri Toplama Yöntemi ............................................................................................ 40 6.1.1. Kişisel Veri Toplama Formu ......................................................................... 40 xiii 6.1.2. Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği.................................................................... 40 6.1.3. Utrecht İşe Bağlılık Ölçeği ............................................................................ 41 6.1.4. İş Doyumu Ölçeği.......................................................................................... 41 7. BULGULAR .................................................................................................................. 42 7.1. Demografik Veriler.................................................................................................. 42 7.2. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeks (PUKİ) Verileri.................................................... 45 7.3. Çalışmada Kullanılan Ölçme Araçlarına İlişkin Bulgular....................................... 48 7.3.1. İş Doyumu Ölçeğine İlişkin Bulgular............................................................ 49 7.3.2. İş Bağlılığı Ölçeğine İlişkin Bulgular............................................................ 52 7.4. Uyku Kalitesi Ve İşi İstekle Yapma Davranışına İlişkin Bulgular.......................... 55 7.5. İş Doyumunun Uyku Kalite Düzeyine Göre Farklılığına İlişkin Bulgular.............. 56 7.6. İşe Bağlılığın Uyku Kalite Düzeyine Göre Farklılığına İlişkin Bulgular................ 59 8. TARTIŞMA VE SONUÇ .............................................................................................. 62 8.1. Uyku Kalitesi Ve İşi İstekle Yapma Davranışı Arasındaki İlişki............................ 62 8.2. Uyku Kalitesi Ve İş Doyumu Arasındaki İlişki................................................. 64 8.3. Uyku Kalitesi ve İşe Bağlılık Arasındaki İlişki................................................. 65 9. KAYNAKLAR............................................................................................................... 70 ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 84	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Yiyecek İçecek İşletmeleri, Uyku Yoksunluğu, Uyku Kalitesi, İş Doyumu, İşe Bağlılık	tr_TR
dc.title	YİYECEK İÇECEK İŞLETMELERİNDE UYKU YOKSUNLUĞUNUN ÇALIŞANLARIN İŞ MEMNUNİYETİNE VE İŞE BAĞLILIĞINA ETKİSİ	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ YİYECEK İÇECEK İŞLETMECİLİĞİ ANABİLİM DALI GASTRONOMİ VE MUTFAK SANATLARI PROGRAM	tr_TR