Abstract:
IRAK ŞAM İSLAM DEVLETİ (IŞİD) TERÖR ÖRGÜTÜNÜN DOĞMASINDA VE
GELİŞMESİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER
ÖZET
Bu yüksek lisans tezinin amacı sınırında bulunması nedeniyle başta Türkiye olmak üzere
tüm dünya devletleri için tehdit haline gelen Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) doğmasını
ve gelişmesini sağlayan dinamiklerin tarihi bağlarıyla birlikte ortaya çıkarılarak
incelenmesidir. Temel varsayım, kapitalizmin gelişimiyle bölgesel olmaktan çıkıp küresel
ölçekte etkiye sahip olan kültürel ve politik dinamiklerin oluşturduğu iç içe geçmiş ilişkiler
sarmalının terörizmin gölgesinde dönüşümüne devam ediyor olmasıdır. Üç bölümden
oluşan bu tezin ilk bölümünde terör ve terörizm kavramlarının tanımı yapılmış, tarihsel
yörüngede terörün motivasyonundaki değişimler incelenmiş ve kapitalizmin yapısal
gelişiminin bölgesel ve küresel ölçekte ürettiği politik dönüşümlerdeki radikal terörizmin
tarihi bağları deşifre edilmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise kapitalizmin tarihi kökenindeki
din gerçeği anlatılmıştır. Böylece küreselleşme süreciyle yeniden anlam kazanan Doğu-Batı
temasında dinlerin politik düzlemdeki etkisi ortaya çıkartılmıştır. Tezin son bölümünde ise
IŞİD’in, tarihsel süreçte bölgesel ve küresel ölçekte politik, ekonomik, kültürel alanda
yaşanan gelişmelerin diyalektiğinde kök salıp serpildiği anlatılmıştır. Tezin katkısı ile
kapitalizmin sistemsel bileşenlerinin başta ekonomik krizler aracılığıyla olmak üzere
öngörülemeyen politik gelişmelere zemin hazırladığı saptanmıştır. Bu bağlamda IŞİD, Orta
Doğu’nun sosyolojik yapısından yükselen radikal terörizmin küreselleşme sürecinin
katkısıyla devlet kurma yoluna giderek uluslararası sistemde kendisine meşru zemin
yaratma girişimi olarak karşımıza çıkmaktadır.
