Davranışsal iktisat ve bireylerin karar verme sürecinde ortaya çıkan gizli tuzaklar üzerine bir inceleme

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Hayat, Elvan
dc.contributor.author	Solak, Tuğba
dc.date.accessioned	2021-07-14T10:57:57Z
dc.date.available	2021-07-14T10:57:57Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4115
dc.description.abstract	DAVRANIŞSAL İKTİSAT VE BİREYLERİN KARAR VERME SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKAN GİZLİ TUZAKLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME Tuğba SOLAK Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Elvan HAYAT 2019, XIV +72 sayfa Davranışsal iktisat yaklaşımı ana akım iktisadın önemli varsayımı olan rasyonellik kavramının her zaman geçerli olmadığını savunmaktadır. Psikoloji biliminde yirminci yüzyıl ortalarında yaşanan gelişmeler sonucunda bireylerin rasyonel davranış sergilemesine engel olan nedenler araştırılmaya başlanmıştır. Bu araştırmaların sonunda, bireylerin hızlı karar vermesi gereken durumlarda bazı gizli tuzaklara düştükleri ve bu nedenle rasyonellikten saptıkları anlaşılmıştır. Bunun yanında birey belirsizlik ve risk altında karar vermesi gerektiğinde rasyonellikten uzaklaşmaktadır. Davranışsal iktisat yaklaşımında yaşanan gelişmeler akademik çevreler tarafından takip edildiği gibi devlet yöneticilerinin de dikkatini çekmektedir. Devletlerin kamu politikası üretim süreçlerinde davranışsal unsurlar kullanılması amacıyla birimler kurdukları görülmektedir. Bu tez çalışmasında ilk olarak davranışsal iktisadın ortaya çıkışı ve gelişim süreci ele alınmaktadır. İkinci olarak dünyada ve Türkiye’de uygulanan davranışsal kamu politikalarından örnekler verilmektedir. Üçüncü bölümde karar verme sürecinde bireyleri rasyonellikten uzaklaştıran gizli tuzaklar açıklanmaktadır. Son bölümde ise; yüz yüze yapılan anket sonucunda bireylerin karar verme sürecinde rasyonellikten alıkoyan tuzaklar analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; bireylerin yemleme, sahiplik, çıpalama, zihinsel muhasebe ve hiperbolik indirgeme tuzaklarına düştükleri için rasyonellikten saptıkları tespit edilmiştir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv ÖZET....................................................................................................................................... v ABSTRACT ...........................................................................................................................vi ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................... x GRAFİKLER DİZİNİ ...........................................................................................................xii EKLER DİZİNİ....................................................................................................................xiii KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xiv GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 3 1. DAVRANIŞSAL İKTİSAT VE RASYONALİTE............................................................. 3 1.1. İktisat ve Psikoloji ....................................................................................................... 3 1.2. Davranışsal İktisadın Gelişim Süreci........................................................................... 4 1.2.1. Erken Dönem..................................................................................................... 4 1.2.1.1. Marjinalist Devrim................................................................................ 6 1.2.2. Yakın Dönem..................................................................................................... 7 1.3. İkili Sistem................................................................................................................. 12 1.4. Beklenti Teorisi ve Beklenen Fayda Teorisi.............................................................. 13 1.4.1. Beklenti Teorisinin Kör Noktaları ................................................................... 17 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 20 2. DAVRANIŞSAL İKTİSADIN KAMU POLİTİKALARINA UYGULANMASI ........... 20 2.1. Dünya’da Davranışsal Kamu Politikaları Kapsamındaki Uygulamalar .................... 20 2.2. Türkiye’de Davranışsal Kamu Politikaları Kapsamındaki Uygulamalar .................. 24 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 28 3. KARAR VERME SÜRECİNDEKİ GİZLİ TUZAKLAR ................................................ 28ix 3.1. Çerçeveleme Etkisi (Framing Effect) ........................................................................ 28 3.2. Sahiplik Etkisi (Endowment Effect) ve Statüko Etkisi (Status Quo Effect).............. 29 3.3. Hiperbolik İndirgeme (Hyperbolic Discounting) ...................................................... 32 3.4. Kayıptan Kaçınma (Loss Aversion) .......................................................................... 33 3.5. Zihinsel Muhasebe Hatası (Mental Accounting)....................................................... 33 3.6. Çıpalama Tuzağı (Anchoring) ................................................................................... 34 3.7. Sürü Psikolojisi (Bandwagon Effect) ........................................................................ 36 3.8. Hazırda Bulunan Seçeneklere Yatkınlık (Default Effect) ......................................... 37 3.9. Yemleme Etkisi (Decoy Effect)................................................................................. 37 3.10. Son Tarih Belirleme Etkisi (Setting Deadline) Erteleme ve Öz kontrol.................. 39 3.11. Batık Maliyet Tuzağı ............................................................................................... 40 3.12. Bedavanın Gücü....................................................................................................... 41 4. BÖLÜM............................................................................................................................ 43 4. GİZLİ TUZAKLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME ........................................................... 43 4.1. Araştırmanın Amacı................................................................................................... 43 4.2. Araştırmanın Yöntemi ............................................................................................... 43 4.3. Araştırmanın Sonuçları.............................................................................................. 44 4.3.1. Demografik Özelliklere ilişkin Bulgular ......................................................... 44 4.3.2. Bilişsel Tuzaklara İlişkin Bulgular.................................................................. 54 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 62 6. KAYNAKLAR................................................................................................................. 65 7. EKLER ............................................................................................................................. 68 ÖZGEÇMİŞ ......................................................................................................................... 72	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	Davranışsal Ekonomi, Sınırlı Rasyonellik, Beklenti Kuramı, Davranışsal Kamu Politikaları, Gizli Tuzaklar.	tr_TR
dc.title	Davranışsal iktisat ve bireylerin karar verme sürecinde ortaya çıkan gizli tuzaklar üzerine bir inceleme	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı	tr_TR