Özet:
SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ 7. SINIF SOSYAL
BİLGİLER DERSİ TARİH KAVRAMLARINA İLİŞKİN KAVRAM
YANILGILARININ TESPİTİ
Hatice ÖZKAN
Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğretim Üyesi Mustafa AKKAYA
2019, XV + 115 sayfa
İletişimin en temel unsurlarından olan kavramlar, kimi zaman bireyler tarafından
bilimsel anlamının dışında kullanılıp yanılgı içerebilmektedir. Bu kavram yanılgılarıyla hem
gündelik hayatta hem de eğitim öğretim ortamında sıklıkla karşılaşılabilmektedir. Bu
çalışma ile sosyal bilgiler 7. sınıf ders kitabında yer alan tarih disiplinine ait 19 adet kavram
kullanılarak sosyal bilgiler dördüncü sınıf öğretmen adaylarının bu kavramlara yönelik
yanılgı durumu ölçülmüştür.
Bu çalışmada nicel araştırma desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın
evreni Ege Bölgesi’nde yer alan üç devlet üniversitesinde öğrenim gören dördüncü sınıf
sosyal bilgiler öğretmen adaylarıdır. Veriler, 2018-2019 eğitim yılının bahar döneminde bu
üniversitelerde derslere devam eden 108 adet öğrenciden toplanmıştır. Veriler toplanırken
araştırmacı tarafından geliştirilen üç aşamalı teşhis testi (Tarih Kavramları Yanılgı Testi)
kullanılmıştır. 19 adet kavramın her biri için kavram yanılgısı yoktur, kavram yanılgısı
vardır, bilgi eksikliği vardır şeklinde kategorik sınıflandırma yapılmış ve öğrencilerin üç
aşamalı sorulara verdiği yanıtların kombinasyonu MS Excel ve SPSS’te düzenlenmiştir.
Böylece öğrencilerin kavram yanılgı durumları tespit edilerek üniversiteler arası
karşılaştırma yapılmıştır.
Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının meslek yaşamlarında öğretecekleri
kavramlara, bilimsel anlamda ne düzeyde sahip oldukları ortaya çıkarılmıştır. Buna göre en
fazla yanılgıya sahip olunan kavramlar Kil Tablet, Ahilik, Pisagor’dur. ‘Kavram yanılgısı
yoktur’ kategorisinde en yüksek orana sahip olunan kavramlar ise Lonca, Matbaa, Pusula,
Rönesans’tır. Bununla birlikte en fazla bilgi eksikliğine sahip olunan kavramlar ise Vakıf,
Kubbealtı ve İbn Sina olmuştur. Ayrıca üniversiteler arası kavram yanılgı durumu
karşılaştırılmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkarak gelecekte yapılabilecek çalışmalar için
araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur
