Özet:
AYDIN MÜZESİ ÖRNEKLERİ IŞIĞINDA KARİA BÖLGESİ FİGÜRİNLERİ
Kemal ERSAVAŞ
Yüksek Lisans Tezi, Arkeoloji Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Murat ÇEKİLMEZ
2019, XXVIII+316 sayfa
Bu çalışmada, 1959 – 2004 yılları arasında Aydın Arkeoloji Müzesi’ne hibe, satın
alma, müsadere, istirdat ve kazı çalışmaları yoluyla getirilen toplam yetmiş dört terrakotta
figürin değerlendirilmeye alınmıştır. Söz konusu figürinlerin, on sekiz tanesi Karia Bölgesi
kentlerinden ve yirmi sekiz tanesi ise Güney Ionia Bölgesi kentlerinden gelmektedir.
Çalışma kapsamında, Karia Bölgesi kentleri içerisinde Hyllarima, Tralleis ve Halikarnassos,
Ionia Bölgesi kentleri içerisinde ise Miletos, Didyma, Priene ve Myus antik kentleri yer
almaktadır.
Çalışma kapsamında incelenen figürinler, toplamda 8 ana tipoloji ve 31 alt tipolojiye
ayrılmaktadır. Karia Bölgesi’nden gelen figürinlerin süvari, hydriaphoros, rahip, ephebos,
sadaklı ephebos, Aphrodite rahibesi, Aphrodite ve grotesk tiplerine ait oldukları tespit
edilmiştir. Güney Ionia Bölgesi’nden gelen figürinlerin ise Apollon, Ariadne – Tykhe,
poloslu kadın/tanrıça, sporcu/atlet, giyimli kadın, kız çocuk, hayvan, aktör, protom ve
hydriaphoros tiplerine ait oldukları tespit edilmiştir.
Çalışma kapsamında ele alınan figürinlerin değerlendirilmesi sonucunda İÖ 6.
yüzyıldan - İS 2. yüzyıla kadar olan bir zaman dilimini kapsadığı tespit edilmiştir. Söz
konusu figürinler içerisinde en erken buluntu grubunu Geç Arkaik Dönem’e tarihlenen
süvari, yüksek poloslu kadın/tanrıça başı, adak amacıyla yapılan ayak ve kouros figürini
oluşturmaktadır. Klasik Dönem’e tarihlenen figürinler içerisinde hydriaphoros, rahip,
giyimli kadın/tanrıça, at figürini, kourotrophos, protom ve atlet figürinleri yer almaktadır.
Hellenistik Dönem’de ise oturan Aphrodite, Ariadne – Tykhe, Apollon, aktör, Pan, Eros,
giyimli kadınlar, kadın başları, epheb figürinleri ve çocuk figürinleri yer almaktadır. Roma
İmparatorluk Dönemi’ne ait figürinler içerisinde Aphrodite, Artemis, kadın başı, ephebos,
süvari, gladyatör, grotesk ve kartal figürinleri yer almaktadır.viii
Çalışma kapsamında incelenen figürinlerin genel olarak kırmızımsı sarı kil rengine
sahip oldukları tespit edilmiştir. Buluntu yerleri belli olmayan 28 figürinin ise kil özellikleri
ve stillistik değerlendirmeleri sonucunda, bu figürinlerin Karia ve Ionia kentlerine özgü
figürinler oldukları saptanmıştır