Özet:
TÜKETİM MEKANI OLARAK KENT, MEKANIN DÖNÜŞÜMÜ VE
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ
Can ÖZTÜRK
Yüksek Lisans Tezi, Sosyoloji Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Emin YİĞİT
2019, IX + 129 sayfa
Her ne kadar tarihsel süreçte 15. Yüzyıl’a kadar geriye götürülebilse de bu çalışmada
1980 sonrası süreç üzerinden irdelenmiş olan küreselleşme, çok boyutlu ve karmaşık bir
süreçtir. Genel anlamda siyasal, kültürel, ekonomik görünümleri üzerinden tartışılan süreç,
yine bu başlıklar üzerinden daha da daraltılarak açıklanabilir. Küreselleşmenin ekonomik
görünümleri içerisinde açıklanabilecek olan piyasaların küreselleşmesi, gerçekleşme düzeyi
ve yol açtığı sonuçlar açısından çok önemlidir ki küreselleşmenin çok yönlülüğü üzerinde
duranlar çoğunlukla piyasanın küreselleşmesinin gerçekliğini yadsımaksızın, diğer
boyutların varlığına da dikkat çekmektedir.
Hal böyle olunca finansal küreselleşme ve tüketim mekanı olarak kent üzerine
yoğunlaşılan olan bu çalışmada, Türkiye’de tüketim mekanının öznelerinden biri
konumunda olan üniversite öğrencileri üzerinden mekanın yeniden nasıl üretildiği ve bu
sürecin mekanda nasıl bir sosyal gerçeklik yarattığı sorgulanmıştır.
Temel hak durumundaki hizmetlerden biri olan eğitim çerçevesinde sosyal devlet,
sunduğu hizmetler ile üniversite öğrencilerinin barınma ihtiyaçlarını karşılarken sosyal refah
politikalarının terk edilmesiyle birlikte yapı gereksinimleri karşılayamaz hale gelmiştir. Bu
noktada temel ihtiyaçlardan biri olan barınma ihtiyacının karşılanmasında özel sektör ya da
inşaat sermayesi devreye girmektedir. Araştırmada; öğrenciler üzerinden yaratılan mekan
ekonomisinin inşa edilme sürecine ve tüketim-mekan ilişkisini üreten ve sürdüren toplumsal
mekanizmalara odaklanılmıştır. Bu bağlamda yaratılan mekan ekonomisi ile birlikte ortaya
çıkan sosyal gerçeklik üzerinden üniversite öğrencilerinin barınma sorunu, öğrenci
kimliğinin ve yaşam tarzının tüketim üzerinden yeniden inşa edilmesi, öğrencilerin
finansallaştırılması süreci ve üniversite öğrencileri aracılığıyla yaratılan neo-liberal
kentsellik araştırılmıştır.
