Özet:
TÜRKİYE’DE TİCARİ VE FİNANSAL DIŞA AÇIKLIĞIN
BÜYÜMEYE ETKİSİ
Nuran CANDAŞ
Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet Can BAKKALCI
2019, XXIII + 107 sayfa
Dışa açıklığın ulusal refah üzerinde pozitif etkisi olduğunu iddia eden teoriler klasik
iktisatçılardan bu yana tartışılmaktadır. Ülkeler dışa açılarak, yerli piyasalarda
üretemeyecekleri ve tüketemeyecekleri mal, hizmet ve sermayeye ulaşabilmekte, bu da
ülkelerin büyüme ve kalkınmasını hızlandırmaktadır. Ancak bu süreçte ticari ve finansal
açıklığın sonuçları yakından takip edilmelidir. Çünkü etkin ve doğru şekilde
yönlendirilmeyen dışa açıklık, ülkelerin refahını artırmak yerine, ülkeleri dışa bağımlı hale
getirerek küreselleşmeden olumsuz etkilenmesine sebep olabilir.
Bu çalışmada Türkiye’de ticari ve finansal dışa açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki
etkileri, 1994:Q1-2018:Q3 dönemi için analiz edilmiştir. Analiz sürecinde öncelikle serilerin
durağanlıkları test edilmiş ve tüm serilerin düzey değerlerinde durağan oldukları görülmüştür.
Sonrasında Toda-Yamamoto nedensellik testi yapılmış, ticari dışa açıklıktan ve finansal dışa
açıklıktan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü, ticari dışa açıklık ile finansal dışa açıklık
arasında iki yönlü nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir. Son olarak ticari ve finansal dışa
açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki etkileri DOLS yöntemi ile tahmin edilmiş, ticari
açıklığın Türkiye’de büyümeyi artırdığı, finansal dışa açıklığın ise büyümeyi azalttığı
bulgusuna ulaşılmıştır.
