dc.contributor.advisor |
Köroğlu, Çağrı |
|
dc.contributor.author |
Kılıç, Ahmet Fatih |
|
dc.date.accessioned |
2021-07-14T10:37:55Z |
|
dc.date.available |
2021-07-14T10:37:55Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4102 |
|
dc.description.abstract |
MALZEME AKIŞ MALİYET MUHASEBESİ STANDARTLARI
ÇERÇEVESİNDE ENDÜSTRİYEL ÜRETİM ATIKLARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ
Ahmet Fatih Kılıç
Yüksek Lisans Tezi, İşletme Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Çağrı KÖROĞLU
2019, XV + 163 sayfa
Son zamanlarda çevresel sorunların artması, dikkatleri çevrenin sürekliliği ve
sürdürülebilirliği yönüne çekilmesine neden olmuştur. Bu sayede uluslararası düzeyde hem
sosyal, hem de bilimsel açıdan çeşitli çalışmaların ortaya çıkmasıyla birlikte çevre
farkındalığı daha belirgin bir şekilde oluşmuştur. Bu farkındalığa bağlı olarak, işletmeler de
çevreden kendilerini soyutlayamadıkları için sosyal sorumlulukları gereği çevresel konuları
benimsemeye başlamıştır. İşletme fonksiyonları da çevresel konulardan etkilenmiş, yeni iş
modellerinin ve çalışma prensiplerinin ortaya çıkarılmasına imkan tanımıştır.
Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi, çevresel bilinci benimsemiş olarak sadece parasal
yönden değil aynı zamanda fiziksel bir yaklaşımla gizli maliyetlerin ortaya çıkarılmasını
sağlayan bir yöntemdir. Çevresel yönetim muhasebesinin bir aracı olan Malzeme Akış
Maliyet Muhasebesi ile üretimde kullanılan malzemelerin pozitif ve negatif ürüne dönüşme
süreci incelenmekte ve üretim kayıplarının değerlendirilmesi noktasında yeni bir raporlama
sistemi ortaya konulmaktadır.
Bu çalışmada, Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi yöntemi ile tekstil atıklarının geri
dönüşümünü yapan firmaların bilgilerinden yola çıkarak bir çevresel maliyet raporlanması
yapılmış ve yorumlanmıştır. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
ÖZET.................................................................................................................................. v
ABSTRACT ...................................................................................................................... vi
ÖNSÖZ.............................................................................................................................vii
ŞEKİLLER DİZİNİ...........................................................................................................xii
TABLOLAR DİZİNİ .......................................................................................................xiii
KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................ xiv
GİRİŞ ................................................................................................................................. 1
1. BÖLÜM ......................................................................................................................... 4
1. ÇEVRE EKONOMİSİ..................................................................................................... 4
1.1. Çevre Kavramı......................................................................................................... 5
1.1.1. Doğal Çevre........................................................................................................ 5
1.1.2. Yapay Çevre ....................................................................................................... 6
1.2. Çevre Sınıflandırması .............................................................................................. 6
1.2.1. Fiziki Çevre ........................................................................................................ 7
1.2.2. Sosyal Çevre....................................................................................................... 7
1.2.3. Kültürel Çevre .................................................................................................... 8
1.2.4. Ekonomik Çevre ................................................................................................. 9
1.2.5. Politik ve Hukuki Çevre.................................................................................... 10
1.2.6. Teknolojik Çevre .............................................................................................. 12
1.3. Çevre Koruma ve Önemi........................................................................................ 13
1.3.1. Çevre Felaketleri .............................................................................................. 14
1.3.2. Çevre Sözleşme, Konferans ve Raporları .......................................................... 15
1.3.2.1. Özellikle su kuşları yaşama ortamı olarak uluslararası öneme sahip sulak
alanlar hakkında sözleşme – Ramsar (1972)........................................................... 16
1.3.2.2. Dünya kültürel ve doğal mirasın korunması sözleşmesi – Paris (1972) ...... 17
1.3.2.3. BM insan ve çevre konferansı bildirgesi – Stockholm (1972) .................... 19ix
1.3.2.4. Nesli tehlikede olan yabani bitki ve hayvan türlerinin uluslararası ticaretine
ilişkin sözleşme – Washington (1973).................................................................... 20
1.3.2.5. Akdeniz’in deniz ortamı ve kıyı bölgesinin korunması sözleşmesi – Barselona
(1976).................................................................................................................... 20
1.3.2.6. Brundtland raporu – Norveç (1987)........................................................... 22
1.3.2.7. Tehlikeli atıkların sınırlar ötesi taşınımının ve bertarafının kontrolüne ilişkin
sözleşme – Basel (1989) ........................................................................................ 23
1.3.2.8. Karadeniz’in kirlenmeye karşı korunması sözleşmesi – Bükreş (1992) ...... 24
1.3.2.9. BM çevre ve kalkınma konferansı – Rio (1992)......................................... 25
1.3.2.10. Birleşmiş milletler iklim değişikliği çerçeve sözleşmesine yönelik kyoto
protokolü – Kyoto (1997) ...................................................................................... 28
1.3.3. Ekonomik Kalkınma Açısından Çevresel Koruma ............................................ 31
1.3.4. Çevre Koruma Politikaları ................................................................................ 32
1.3.4.1. Çevre politikası ......................................................................................... 33
1.3.4.2. Çevre politikası ilkeleri ............................................................................. 34
1.3.4.3. Çevre politikası araçları............................................................................. 38
1.4. Çevre Sorunları...................................................................................................... 39
1.4.1. Çevre Kirlilikleri .............................................................................................. 41
1.4.1.1. Hava kirliliği............................................................................................. 44
1.4.1.2. Su kirliliği ................................................................................................. 48
1.4.1.3. Toprak Kirliliği ......................................................................................... 50
1.4.2. Çevre Sorunlarına Ekonomik Yaklaşım ............................................................ 50
1.4.2.1. Fayda – maliyet analizi.............................................................................. 53
1.4.2.2. Sürdürülebilir kalkınma ............................................................................. 54
1.4.2.3. Eko-kalkınma (Ekolojik kalkınma)............................................................ 56
1.4.2.4. Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)......................................................... 56
1.4.2.5. Yasal düzenlemeler ve standartlar ............................................................. 60
1.5. Doğal Kaynaklar ve Ekonomi İlişkisi..................................................................... 63x
1.5.1. Doğal Kaynak Sınıflandırması .......................................................................... 65
1.5.1.1. Yenilenebilir doğal kaynaklar.................................................................... 67
1.5.1.2. Yenilenemez doğal kaynaklar.................................................................... 67
1.5.2. Doğal Kaynaklarda Ekonomik Değer................................................................ 68
1.5.2.1. Fayda ölçümü............................................................................................ 71
1.5.2.2. Direkt ölçüm ............................................................................................. 71
1.5.2.3. Dolaylı hesaplama ..................................................................................... 74
1.6. İsraf, İktisat ve Çevre ............................................................................................. 76
2. BÖLÜM ....................................................................................................................... 79
2. ÇEVRE MUHASEBESİ................................................................................................ 79
2.1. İşletme ve Çevre İlişkisi......................................................................................... 79
2.2. Çevre ve Muhasebe İlişkisi .................................................................................... 81
2.3. Çevre Muhasebesi.................................................................................................. 82
2.3.1. Çevre Muhasebesinin Tanımı............................................................................ 82
2.3.2. Çevre Muhasebesinin Amaçları ........................................................................ 85
2.3.3. Çevre Muhasebesinin Kapsamı ......................................................................... 87
2.3.4. Çevre Muhasebesinin Gelişimi ......................................................................... 89
2.3.5. Çevre Muhasebesi Yaklaşımları........................................................................ 93
2.3.5.1. Parasal yaklaşım........................................................................................ 94
2.3.5.2. Fiziksel Yaklaşım...................................................................................... 96
2.4. Çevresel Maliyetler.............................................................................................. 100
2.4.1. Çevresel Maliyetlerin Sınıflandırılması........................................................... 102
2.4.2. Çevresel Maliyetlerin Hesaplanması ............................................................... 107
2.5. Çevresel Standartlar............................................................................................. 111
2.6. ISO 14051:2011 Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi ........................................... 115
2.6.1. Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi’nin Genel Çerçevesi................................ 115
2.6.2. Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi’nin Gelişimi............................................ 118xi
2.6.3. Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi’nin Temel Unsurları................................ 120
2.6.3.1. Miktar merkezi........................................................................................ 120
2.6.3.2. Malzeme dengesi..................................................................................... 121
2.6.3.3. Maliyet hesaplama................................................................................... 122
2.6.3.4. Malzeme akış modeli............................................................................... 124
2.6.4. Geleneksel Yöntemler ile Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi’nin Farklılıkları
................................................................................................................................ 125
2.6.5. Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi’nin Uygulanması ................................ 128
2.6.5.1. Yönetimin ve gerekli işletme-içi çalışanların ilgisinin çekilmesi.............. 131
2.6.5.2. MAMM uygulamasının genel bileşenlerinin anlaşılması.......................... 131
2.6.5.3. Sınırların belirlenmesi ve malzeme akış modelinin kurulması.................. 132
2.6.5.4. Maliyetlerin tahsis edilmesi..................................................................... 133
2.6.5.5. MAMM sonuçlarının yorumlanması ve bildirimi..................................... 134
2.6.5.6. MAMM sonuçlarıyla üretim uygulamalarının geliştirilmesi ve malzeme
kaybının azaltımı ................................................................................................. 136
3. BÖLÜM ..................................................................................................................... 139
3. MALZEME AKIŞ MALİYET MUHASEBESİ STANDARTLARI ÇERÇEVESİNDE
ENDÜSTRİYEL ÜRETİM ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ........................... 139
3.1. Araştırmanın Amacı............................................................................................. 139
3.2. Araştırmanın Kapsamı ve Veri Yapısı .................................................................. 140
3.3. Araştırmanın Bulguları ........................................................................................ 144
4. TARTIŞMA VE SONUÇ .......................................................................................... 148
5. KAYNAKLAR .......................................................................................................... 150
ÖZGEÇMİŞ .................................................................................................................. 163 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Çevre Muhasebesi, Çevresel Yönetim, ISO 14051:2011 Malzeme Akış Maliyet Muhasebesi |
tr_TR |
dc.title |
Malzeme akış maliyet muhasebesi standartları çerçevesinde endüstriyel üretim atıklarının değerlendirilmesi |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / Muhasebe Finansman Bilim Dalı |
tr_TR |