dc.contributor.advisor |
Kahriman, Hamza |
|
dc.contributor.author |
Admiş, Ömer |
|
dc.date.accessioned |
2021-07-14T10:37:39Z |
|
dc.date.available |
2021-07-14T10:37:39Z |
|
dc.date.issued |
2019 |
|
dc.date.submitted |
2019 |
|
dc.identifier.uri |
http://hdl.handle.net/11607/4100 |
|
dc.description.abstract |
TÜRKİYE’DE ELEKTRONİK DEVLET UYGULAMALARININ
VERGİLENDİRME İŞLEMLERİNE YANSIMALARI
Ömer ADMİŞ
Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı
Danışman: Doç. Dr. Hamza KAHRİMAN
2019, XV + 100 sayfa
Bu çalışmada küreselleşen dünyada sürekli gelişen bilgi teknolojileriyle birlikte
ekonomik sistem içerisinde birçok sektörde olduğu gibi kamu sektöründe de bilişim
teknolojilerine ayak uydurarak kendi iç işleyişi ve vatandaşlarla olan iletişimin ağ
teknolojileri yardımıyla geliştirmesinin nasıl olduğuna ve bunun vergisel sistemde etkilerine
değinilmiştir.
Devletler kamu hizmetlerini sunarken ve ayrıca kamu gelirlerini sağlarken bunu en
etkin, en hızlı şekilde ve en az maliyetle sağlama hedefi içerisindedir. Bu anlamda elektronik
devlet kavramı günümüzde ortaya çıkmış ve önemi de her geçen gün artmaktadır. Elektronik
devlet vatandaş-devlet ilişkilerinin karşılıklı olarak ağ ortamında sağlandığı bir yapılanmadır.
E-devlet alanındaki uygulamalar kısa zamanda vergilendirme alanında kullanılmaya
başlanmıştır. Elektronik vergileme, devleti vergi tahsilatları sırasında ağır iş yükü ve
maliyetlerden kurtarmakta; mükellefin de vergi görevlerini yerine getirirken daha basit ve
karmaşıklıktan uzak hızlı bir şekilde bunun uygulamasını sağlanmakta, devlet ve birey
arasındaki iletişim kalitesini de artırmaktadır. |
tr_TR |
dc.description.tableofcontents |
İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii
BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv
ÖZET....................................................................................................................................... v
ABSTRACT ...........................................................................................................................vi
ÖNSÖZ..................................................................................................................................vii
ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xiii
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xiv
KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................... xv
GİRİŞ....................................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 4
1. DEVLET KAVRAMI VE ELEKTRONİK DEVLETE İLİŞKİN GENEL
AÇIKLAMALAR ........................................................................................................ 3
1.1. Devlet Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Devlet.................................................... 3
1.1.1. Küreselleşme Sürecinde Devlet......................................................................... 4
1.1.2. Küreselleşmenin Temel Dinamikleri................................................................. 5
1.1.2.1. Teknolojik Gelişme ve Bilgi Teknolojileri ........................................... 5
1.1.2.2. Çok Uluslu Şirketlerin(ÇUŞ) Ortaya Çıkışı.......................................... 6
1.1.2.3. Sermayenin uluslararasılaşması ............................................................ 6
1.1.2.4. Soğuk Savaş ve ABD’nin Dünya Liderliği........................................... 6
1.1.3. Küreselleşme Sonucu Devletin Yeniden Yapılandırılması ve Yeni Yönetim
Yaklaşımlarının Kamu Hizmeti Anlayışına Etkisi............................................. 7
1.1.3.1. Yeni kamu yönetimi anlayışının ortaya çıkması .................................. 7
1.1.3.2. Yönetişim Anlayışı ............................................................................... 8
1.1.3.3. Elektronik Devlet (E-Devlet)’e Geçiş .................................................. 8
1.2. E-Devlet Kavramına İlişkin Açıklamalar .................................................................... 9
1.2.1. E-Devletin Amacı ve Faydaları ....................................................................... 10
1.2.2. E-Devletin Temel Unsurları ............................................................................ 11ix
1.2.2.1. Devlet .................................................................................................. 11
1.2.2.2. Vatandaş.............................................................................................. 12
1.2.2.3. Şirketler............................................................................................... 13
1.2.2.4. Kurumlar ............................................................................................. 13
1.2.2.5. Kamu Çalışanları................................................................................. 14
1.2.3. E-Devletin Temel Etkileşim Alanları ............................................................. 14
1.2.3.1. Devletlerarası Etkileşim...................................................................... 15
1.2.3.2. Devlet ve Şirketler Arasındaki Etkileşim............................................ 15
1.2.3.3. Devlet ve Vatandaşlar Arasındaki Etkileşim ...................................... 16
1.2.3.4. Devlet ve Çalışanlar Arasındaki Etkileşim ......................................... 16
1.2.4. Teknolojik Gelişmelerin Devlet Hizmetlerinde Kullanılması......................... 17
1.2.4.1. E-Devletin Gelişim Aşamaları ............................................................ 17
1.2.4.2. E-Devletin Kullanım Alanları ............................................................. 19
1.2.5. E-Devletin Ekonomiye Etkileri ....................................................................... 20
1.2.5.1. Ticari Hayatın Kolaylaştırılması ......................................................... 20
1.2.5.2. Dış Pazarlara Açılmada Devlet Desteğinin artması ............................ 21
1.2.5.3. Girişimcilik Faaliyetlerinin Kolaylaştırılması..................................... 21
1.2.5.4. Ekonomik Potansiyelin Tanıtımında Kolaylık.................................... 22
1.2.5.5. Turizm Potansiyelin Tanıtımında Kolaylık......................................... 22
1.2.5.6. Kamu İşletmelerinin Etkinliğinin Artması.......................................... 23
1.3.Çeşitli Bazı Ülkelerde E-Devlet Uygulamalarına İlişkin Örnekler ............................ 23
1.3.1. ABD’de E-Devlet Uygulamaları ..................................................................... 23
1.3.2. Kanada’da E-Devlet uygulamaları .................................................................. 24
1.3.2.1. Canada Benefits................................................................................... 25
1.3.2.2. GST/HST Netfıle................................................................................. 25
1.3.2.3. Filing Centre........................................................................................ 26
1.3.3. İngiltere’de E-Devlet Uygulamaları ................................................................ 26x
1.3.4. Avustralya’da E-Devlet Uygulamaları ............................................................ 27
1.3.5. Malezya’da E-devlet Uygulamaları................................................................. 28
1.4. 2008-2018 arası Seçilmiş Bazı Ülkelerde ve 2018 yılı itibariyle de Kıtasal anlamda
Birleşmiş Milletler E-Devlet Gelişmişlik Endeksi ................................................ 28
1.5. Seçilmiş Bazı Ülkelerdeki E-Vergi Uygulamaları .................................................... 31
1.5.1 E-Beyanname.................................................................................................... 31
1.5.2. E-Ödeme .......................................................................................................... 33
1.5.3. E-Tebliğ ........................................................................................................... 33
1.5.4. E-Belge ............................................................................................................ 34
1.5.5. E-Defter ........................................................................................................... 35
1.5.6. E-Haciz Sistemi ............................................................................................... 35
1.5.7. E-Denetim........................................................................................................ 36
2. BÖLÜM............................................................................................................................ 38
2. TÜRKİYEDE E-DEVLET UYGULAMALARI VE VERGİSEL İŞLEMLERDEKİ
TÜRLERİ .................................................................................................................... 38
2.1. Türkiye de E-Devlete Geçiş Çalışmaları ve Geçiş Süreci......................................... 38
2.1.1. Türkiye’de E-Devlet Uygulamaları ................................................................. 40
2.1.1.1. MERNİS Projesi (Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi) ............................ 42
2.1.1.2. UYAP (Yargı Ağı).............................................................................. 44
2.1.1.3. POLNET (Polis Ağı) .......................................................................... 45
2.1.1.4. Saymanlık Otomasyon Sistemi (Say 2000i)....................................... 45
2.1.1.5. VEDOP................................................................................................ 46
2.1.2. E-Devlet Kapsamında Sunulan Hizmetler ve Bu Hizmetlerin Vatandaşlar
Tarafından Kullanım Oranı .............................................................................. 46
2.2.Türkiye’de E-Vergilendirmeye Geçiş Süreçleri ......................................................... 48
2.2.1. VEDOP- 1........................................................................................................ 49
2.2.2. VEDOP- 2........................................................................................................ 50
2.2.3. VEDOP- 3........................................................................................................ 51xi
2.3. VEDOP İçinde Uygulanan E-Uygulamalar ve Projeler ............................................. 51
2.3.1. Vergi Daireleri Otomasyonu (e-VDO)............................................................. 52
2.3.2. İnternet Vergi Dairesi ve GİB İnternet Sayfası ................................................ 52
2.3.3. Veri Ambarı (VERİA)...................................................................................... 54
2.3.4. E-Muhasebe Kayıt ve Arşiv Sistemi (EMKAS).............................................. 54
2.3.5. Vergi Denetmenleri Otomasyon Sistemi (VEDOS)........................................ 54
2.3.6. Takdir Komisyonu Otomasyonu Projesi (TAKKOM) .................................... 55
2.3.7. Merkezi Risk Analizi ve Katmanlaştırma Modeli (MERAK)......................... 55
2.3.8. E-Banka Tahsilatları İşleme Sistemi(EBTİS).................................................. 55
2.4.Türkiye’de E-Vergi Uygulamaları Anlayışı ve E-Vergi Uygulamaları ..................... 56
2.4.1. E-Vergi Uygulamaları Anlayışı ........................................................................ 56
2.4.2. Türkiye’de Vergi İdaresinin E-Vergi Uygulamaları......................................... 57
2.4.2.1. E-Beyanname....................................................................................... 57
2.4.2.2. KDV İade Takip Sistemi ..................................................................... 59
2.4.2.3. Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi (GEKSİS) .............. 60
2.4.2.4. E-ÖTV Takip Sistemi (E-ÖTV Takip Projesi).................................... 60
2.4.2.5. E-Bilet Uygulaması ............................................................................. 60
2.4.2.6. E-Tebliğ ............................................................................................... 61
2.4.2.7. E- Belge ............................................................................................... 62
2.4.2.8. E- Ödeme ............................................................................................. 63
2.4.2.9. E- Haciz ............................................................................................... 64
2.4.2.10. E-Fatura Uygulaması......................................................................... 64
2.4.2.11. E- Defter ............................................................................................ 65
2.4.2.12. E-Arşiv Uygulaması .......................................................................... 66
2.4.2.13. E-Yoklama Sistemi............................................................................ 67
2.4.2.14. E- Denetim......................................................................................... 67
2.5.Vergilendirme İşlemleri için Vatandaşlarla İletişimde Sosyal Medyanın Kullanımı..
................................................................................................................................. 69
2.5.1. Sosyal Medya................................................................................................... 69xii
2.5.2. Kamu Kurumlarında Sosyal Medya Kullanımı ............................................... 71
3. BÖLÜM............................................................................................................................ 74
3. E-VERGİLENDİRME İŞLEMLERİNİN SAĞLADIĞI YARARLAR ........................... 74
3.1. E-Vergi Uygulamalarının Vergi Uyumuna Katkısı................................................... 74
3.1.1. Vergi Uyumunun Teorik Çerçevesi................................................................. 74
3.1.2. Vergi Uyumu Kavramının İncelenmesi........................................................... 74
3.1.3. Vergi Uyumunun Unsurları ............................................................................. 75
3.1.3.1. Kanunlara Uyma Unsuru..................................................................... 76
3.1.3.2. Gerçek Vergi Yükümlülüğünü Yerine Getirme Unsuru ..................... 77
3.1.3.3. Cebir ve Gönüllülük Unsurları............................................................ 78
3.1.3.4. Zaman Unsuru ..................................................................................... 79
3.1.4. Vergiye Uyumunu Belirleyen Faktörler .......................................................... 79
3.2. Vergi Uyumunu ve Bilincini Sağlama Kolaylığı Açısından E-Vergi
Uygulamalarının Önemi.......................................................................................... 80
3.2.1. Vergi İdaresi ve Mükellefler Arasındaki İlişkinin Geliştirilmesi Anlamında
Bilişim Teknolojilerinin Vergi Uyumuna Etkisi.............................................. 80
3.2.2. Vergi İdaresinin E-Vergi Uygulamalarının Mükellefin Vergi Uyumuna
Etkisi................................................................................................................. 81
3.2.3. Vergi Uyumunun Oluşumunda Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi
Noktasında E-Uygulamalarının Kullanımı....................................................... 82
3.2.4. Vergi İdaresi ve Mükellefler Arasındaki İlişkinin Güçlendirilmesi
Anlamında Vergi Uyumu ................................................................................. 82
3.2.5. Mükelleflere Eğitim Desteğinin Vergi Uyumuna Yansıması......................... 83
3.3. E-Vergi Uygulamalarının Genel Olarak Sağladığı Faydalar...................................... 83
3.3.1. E-Devletin Tasarruf ve Maddi Anlamdaki Fayda Boyutu ............................... 85
3.3.2. Hata Oranlarının ve Kayıt Dışılığın Azaltılması............................................... 88
4. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 90
5. KAYNAKLAR................................................................................................................. 94
ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 100 |
tr_TR |
dc.language.iso |
tur |
tr_TR |
dc.publisher |
AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
tr_TR |
dc.rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
tr_TR |
dc.subject |
Elektronik Devlet, Vergilendirme İşlemleri, Elektronik Vergilendirme |
tr_TR |
dc.title |
Türkiye'de elektronik devlet uygulamalarının vergilendirme işlemlerine yansımaları |
tr_TR |
dc.type |
masterThesis |
tr_TR |
dc.contributor.department |
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı |
tr_TR |