Özet:
ÖZEL OKULLARDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL
STRES DÜZEYLERİ İLE MESLEKİ PERFORMANSLARI ARASINDAKİ
İLİŞKİ (AYDIN İLİ EFELER İLÇESİ ÖRNEĞİ)
Eylül YOLBAKAN
Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı Doç. Dr. Bertan AKYOL
2019, XV + 81 sayfa
Bu araştırmanın amacı, özel okullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel stres
düzeyleri ile mesleki performansları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırmanın modeli,
betimsel ve kıyaslamalı türde olup, ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Nicel
yöntemde yürütülen araştırmanın evrenini; 2018-2019 öğretim yılında Aydın ili Efeler
ilçesinde faaliyet gösteren ve ilk ve ortaokul kısmı bulunan özel öğretim kurumları
oluşturmaktadır. Bahsi geçen 10 okulda 239 öğretmen görev yapmaktadır. Araştırmada
örneklem kullanılmayıp, çalışma evreninin tamamı kullanılmaya çalışılmış; 118 öğretmenden
geri dönüş alınmıştır.
Verilerin toplanmasında; “Örgütsel Stres Ölçeği” ve “İşgören Performans Ölçeği”
kullanılmıştır. Örgütsel stres ölçeği Solakoğlu (2007) tarafından geliştirilmiş olup 28 madde
ve 5 alt boyuttan oluşmaktadır. Bu alt boyutlar, yapılan işin özelliği, maddi olanaklar mesleki
ilerleme, terfi ve takdir, yönetici ve iş arkadaşları ile ilgili stres kaynaklarıdır. Ölçeğin
geçerliği sağlanmış olmasına rağmen, veriler toplandıktan sonra doğrulayıcı faktör analizine
tabi tutulmuştur. Özel okullarda görev yapan öğretmenlerin mesleki performanslarına ilişkin
durum ise İşgören Performansı Ölçeği ile tespit edilmiştir. İşgören performans ölçeği Sigler
ve Pearson (2000) tarafından geliştirilmiş ve Çöl (2008) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır.
Toplanan verilerin istatistiksel analizleri, verilerin normal dağılımları halinde parametrik,
verilerin normal dağılmaması halinde nonparametrik testlerle yapılmıştır.
Katılımcı cevaplarının ortalamalara göre analizi değerlendirildiğinde öğretmenlerinin
çoğunun orta düzeyde örgütsel stres yaşadıkları gözlemlenmiştir. Genel örgütsel stres düzeyi
puanları, ortalamalara göre sonuçların kadınlar, evliler, yüksek lisans mezunları, ortaokul
öğretmenleri ve 6 yıldan fazla süredir çalışanlar lehine daha yüksek olduğu görülmüştür. vi
Araştırma bulguları örgütsel stres ve mesleki performans arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir ilişki olmadığını göstermiştir. Bu nedenle, ara değişkenler eklenerek veya araştırma
yöntemi ve kullanılacak teknikler yeniden kurgulanarak analizin tekrar edilmesi, her iki
değişkeni tetikleyen asıl unsur veya unsurların saptanması gerekmektedir
