Özet:
YÖNETİCİLERİN, ÖĞRETMENLERİN VE VELİLERİN ÇOCUK
HAKLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE UYGULAMALARI
Gamze GÜR
Yüksek Lisans Tezi, Temel Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Sezai KOÇYİĞİT
2019, XI+78 sayfa
Bu araştırmanın amacı ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin çocuk
haklarına ilişkin görüş ve uygulamalarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma
grubunu Aydın ili Efeler ilçesindeki bağımsız anaokullarında görev yapan 6 okul
öncesi yöneticisi, 11 okul öncesi öğretmeni ve bu kurumlarda çocuğu eğitim alan 14
ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel olması nedeniyle çalışma grubunun
oluşturulmasında nitel gelenek içinde ortaya çıkmış olan “maksimum çeşitlilik” ilkesi
göz önünde bulundurulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı
tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Araştırma
sürecinde ham veriler görüşme esnasında ses kayıt cihazı ile kaydedilmiş, kaydedilen
görüşmeler bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiştir. Söz konusu veriler üzerinde
betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ebeveynler çocuğun
tanımına ilişkin çoğunlukla; çocuğu aile ile ilişkili olarak çocuk ve özgürlük olarak
çocuk şeklinde tanımlarken, yöneticiler ve öğretmenler de çoğunlukla çocuğu sevgi ve
saflık ile ilişkili olarak çocuk olarak tanımlamışlardır. Çocuk haklarına dair görüşleri
incelendiğinde ise ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin çoğunlukla çocuğun
gelişim ve katılım hakkı üzerinde durduğu; yaşama ve korunma hakkına çok az
değindikleri ancak bu haklar ile ilgili yüzeysel bilgiye sahip oldukları görülmüştür.
Çocuk haklarına ilişkin uygulamaların sınırlı kaldığı ve somut uygulamaların katılım ve
gelişim hakkı üzerine olduğu ifade edilirken, korunma hakkına oldukça düşük oranda
değindikleri görülmüştür. Çocukların var olan tüm haklarının korunmasına, en temel
hak olan yaşamak hakkına hiç değinilmemiştir. Araştırmanın sonucunda çocuk hakları
ile ilgili ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin görüşleri ve uygulamalarına dair
önerilere yer verilmiştir.
