Abstract:
BAŞLANGICINDAN M.Ö. II. BİN YIL SONUNA KADAR ANADOLU’DA
GEYİK TASVİRLERİ
Nihal UZUN
Yüksek Lisans Tezi, Arkeoloji Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Özlem TÜTÜNCÜLER BİRCAN
2019, XXI+194 sayfa
Anadolu, bulunduğu coğrafya itibariyle farklı kültürlere ev sahipliği yapmış ve bütün
kültürlerin özelliklerinin kaybolmadan gelişmesine elverişli ortam sağlamış olan bir bölgede
yer alır. Anadolu, bu özelliği sayesinde birçok kültürü bünyesinde barındırmış ve yeni
kültürel inanç sistemlerinin temellerinin atılmasına olanak sağlamıştır. Anadolu kültür
tarihinde Paleolitik Çağ’da mağara duvarlarında, kayaüstü ya da kaya sığınaklarında
karşılaştığımız geyik tasvirleri, Neolitik Çağ Çatalhöyük evlerinde yer alan duvar resimleri,
Erken Tunç Çağı Alacahöyük Kral Mezarları’nda bulunan güneş kursları ve heykelcikleri,
geyik kültünün Anadolu’da ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir.
Zaman içerisinde gelişen ve çeşitli anlamlar yüklenen geyik, geyiklerle ilgili kült ve inançlar
sistemini oluşturmuştur. Özellikle M.Ö. II. bin yılda Hitit Çağı buluntularıyla ön plana çıkan
geyik figürleri, yazılı belgelerden elde edilen bilgiler sayesinde Anadolu’da geyikle ilgili
kültsel inanç sisteminin yaygın ve çeşitli örneklerle temsil edildiğini gösterir. Geyiklere
yüklenen bu kültsel inanış M.Ö. II. bin yıldan sonraki dönemlerde Anadolu’da ve değişik
coğrafyalarda devam etmiş, günümüze kadar gelmiştir. Anadolu’da doğup gelişen ve M.Ö.
II. bin yılda ön plana çıkan geyik kültü, günümüz Anadolu’sunda geçmiş dönemlerden
günümüze, halen geçerliliğini koruyan gelenek ve görenekler, farklı inanç biçimlerinin
kendilerine has ritüellerinin bir devamı niteliğindedir. Bu bağlamda geyik kültünü, Anadolu
geneline yayılmış tasvirli eserler ve yazılı belgeler doğrultusunda tezimizde incelemeye
çalışacağız
