İkiz açık hipotezi: 2002-2016 döneminde Türkiye uygulaması

DSpace Ana Sayfası
→
Tez
→
Yüksek Lisans
→
Öğe Göster

dc.contributor.advisor	Yenipazarlı, Aslı
dc.contributor.author	Şahin, Ahmet Mert
dc.date.accessioned	2021-07-13T11:08:04Z
dc.date.available	2021-07-13T11:08:04Z
dc.date.issued	2019
dc.date.submitted	2019
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11607/4088
dc.description.abstract	İKİZ AÇIK HİPOTEZİ: 2002-2016 DÖNEMİNDE TÜRKİYE UYGULAMASI Ahmet Mert ŞAHİN Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Aslı YENİPAZARLI 2019, XXII + 97 sayfa Bütçe açığı ve cari açık arasında aynı yönlü birbirini etkileyen bir ilişki olduğunu ifade eden görüşü İkiz Açık Hipotezi olarak adlandırabiliriz. İkiz Açık Hipotezi bütçe açığı ve cari açık arasındaki ilişkinin geçerliliğini savunan Keynesyen yaklaşım ve İki açık arasında ilişki olmadığını öne süren Ricardian yaklaşım olmak üzere temelde iki yaklaşım mevcuttur. Bu çalışmadaki hedef İkiz Açık Hipotezini meydana getiren bütçe açığı ve cari açığın arasında ilişki olduğunu ifade eden Keynesyen Yaklaşım’ın 2002-2016 döneminde Türkiye için geçerliliğini test etmektir. İkiz Açık Hipotezini oluşturan açıklar arasındaki ilişkinin test edilmesine yönelik yapılan çalışmamızda zaman serisi yaklaşımı kullanılmıştır. Türkiye ekonomisine yönelik 2002-2016 yılları arasındaki çeyreklik veriler kullanılarak iki değişkenli (cari açık ve bütçe açığı) regresyon modelleri çerçevesinde, DOLS yöntemi yardımıyla değişkenler arasında uzun dönemli ilişki sınanmıştır. Yapılan analiz sonucunda cari işlemler açığı ile bütçe açığı arasında istatistiki olarak anlamlı uzun dönemli bir ilişki olduğuna dair bulgulara rastlanmıştır. Edinilen sonuçlar; uygulanan yöntem ve incelenen döneme bağlı olarak Keynesyen İkiz Açıklar hipotezini desteklememektedir	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v ÖZET.....................................................................................................................................vii ABSTRACT ...........................................................................................................................ix ÖNSÖZ...................................................................................................................................xi ŞEKİLLER DİZİNİ.............................................................................................................xvii TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................xix KISALTMALAR DİZİNİ ....................................................................................................xxi GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 4 1. BÜTÇE AÇIĞI VE CARİ AÇIK KAVRAMLARI............................................................ 4 1.1. Bütçe Kavramı ............................................................................................................. 4 1.2. Bütçenin Fonksiyonları................................................................................................ 5 1.3. Bütçenin İlkeleri .......................................................................................................... 6 1.3.1. Genellik İlkesi.................................................................................................... 7 1.3.2. Birlik (Teklik) İlkesi.......................................................................................... 7 1.3.3. Yıllık Olma İlkesi .............................................................................................. 8 1.3.4. Ön İzin İlkesi ..................................................................................................... 8 1.3.5. Anlaşılır Olma İlkesi.......................................................................................... 8 1.3.6. Alenilik İlkesi .................................................................................................... 8 1.3.7. Mali Saydamlık İlkesi........................................................................................ 8 1.3.8. 5018 Sayılı KMYKK Göre Bütçe İlkeleri ......................................................... 9 1.4. Bütçe Açığı ................................................................................................................ 10 1.4.1. Geleneksel Bütçe Açığı ................................................................................... 10 1.4.2. Birincil Bütçe Açıkları..................................................................................... 11 1.4.3. İşlemsel Bütçe Açıkları.................................................................................... 12xiv 1.4.4. Cari Açık ......................................................................................................... 13 1.4.5. Yurtiçi-Yurtdışı Açık ...................................................................................... 13 1.4.6. Nominal ve Reel Açık ..................................................................................... 14 1.4.7. Yapısal Açık – Devresel Açık ......................................................................... 15 1.4.8. Nakit Açığı ...................................................................................................... 17 1.5. Bütçe Açığına İlişkin İktisadi Yaklaşımlar ............................................................... 18 1.5.1. Klasik Yaklaşım .............................................................................................. 18 1.5.2. Keynesyen Yaklaşım....................................................................................... 20 1.5.3. Monetarist Yaklaşım ....................................................................................... 21 1.5.4. Neo-Klasik Yaklaşım ...................................................................................... 22 1.5.5. Arz Yanlı İktisat Yaklaşımı............................................................................. 24 1.5.6. Kamu Tercihi Teorisi Yaklaşımı..................................................................... 26 1.6. Bütçe Açığının Nedenleri.......................................................................................... 27 1.6.1. Bütçe Açıklarının Yapısal ve Kurumsal Sebepleri.......................................... 27 1.6.2. Ekonomik ve Mali Sebepler............................................................................ 30 1.6.3. Askeri Nedenler............................................................................................... 30 1.6.4. Doğal Sebepler ................................................................................................ 31 1.6.5. Siyasal Sebepler .............................................................................................. 31 1.6.6. Sosyal Sebepler ............................................................................................... 32 1.7. Bütçe Açıklarının Finansman Yöntemi..................................................................... 32 1.7.1. Para Basma ...................................................................................................... 33 1.7.2. Borçlanma ....................................................................................................... 34 1.7.3. Döviz Rezervlerinin Kullanımı ....................................................................... 36 1.7.4. Vergiler............................................................................................................ 37 1.7.5. Özelleştirme..................................................................................................... 38 1.8. Cari Açık Kavramı .................................................................................................... 38 1.8.1. Cari Açığın Nedenleri ..................................................................................... 43xv 1.8.1.1. Yurt içi tasarruf oranlarının düşüklüğü ............................................... 43 1.8.1.2. Üretim ve İhracatın İthalata Bağımlılığı ............................................. 44 1.8.1.3. Enerjide dışa bağımlılık ...................................................................... 44 1.8.1.4. Reel kur etkisi...................................................................................... 44 1.8.1.5. Dış ticaret hadleri etkisi....................................................................... 45 1.8.1.6. Finansal piyasaların derinliği .............................................................. 46 1.8.1.7. Rekabet gücünün etkisi ....................................................................... 46 1.8.2. Cari Açığın Finansmanı................................................................................... 47 1.8.2.1. Doğrudan yatırımlar............................................................................ 47 1.8.2.2. Portföy yatırımları............................................................................... 48 1.8.2.3. Krediler................................................................................................ 49 1.8.2.4. Ticari krediler...................................................................................... 50 1.8.2.5. Rezerv varlıklar................................................................................... 50 1.8.2.6. Net hata ve noksan .............................................................................. 51 1.9. İktisadi Yaklaşımlar................................................................................................... 51 1.9.1. Esneklik Yaklaşımı.......................................................................................... 51 1.9.2. Toplam Harcama Yaklaşımı ............................................................................ 56 1.9.3. Mundell-Fleming Modeli................................................................................. 59 1.9.4. Dönemler Arası Optimizasyon Yaklaşımı....................................................... 63 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 67 2. İKİZ AÇIKLAR HİPOTEZİ ............................................................................................. 67 2.1. İkiz Açıklar Teorik Çerçeve ...................................................................................... 67 2.2. İkiz Açıklar Hipotezine İlişkin Yaklaşımlar.............................................................. 68 2.2.1. Neo-Klasik Yaklaşım....................................................................................... 69 2.2.2. Keynesyen Yaklaşım ....................................................................................... 69 2.2.3. Parasalcı Yaklaşım........................................................................................... 70 2.2.4. Ricardocu Yaklaşım......................................................................................... 70xvi 2.3. Türkiye’de İkiz Açıklar............................................................................................. 71 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 75 3. LİTERATÜR ÖZETİ VE EKONOMETRİK ANALİZ ................................................... 75 3.1. Literatür Özeti ........................................................................................................... 75 3.2. Ekonometrik Analiz................................................................................................... 78 3.2.1. Veri Seri .......................................................................................................... 78 3.2.2. Yöntem............................................................................................................ 79 3.2.3. Birim Kök Testi............................................................................................... 79 3.2.4. Nedensellik Testi............................................................................................. 81 3.2.5. Model ve Katsayı Tahmini.............................................................................. 82 4. TARTIŞMA VE SONUÇ................................................................................................ 85 5. KAYNAKLAR................................................................................................................. 89 ÖZGEÇMİŞ......................................................................................................................... 97	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	tr_TR
dc.subject	İkiz Açıklar, Bütçe Açıkları, Cari Açıklar	tr_TR
dc.title	İkiz açık hipotezi: 2002-2016 döneminde Türkiye uygulaması	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı	tr_TR